WR48 Yge Grimijzer

In de gedigitaliseerde Zuiderzee collectie kunt u in het Visserijregister zoeken naar het Visserijnummer WR48 (en ook WR147 en WR148).

In een brief van 14 februari 1979 meldt eigenaar E.J. Zeegers dat hij zijn aak heeft verkocht aan E. Boonstra en zijn zuster in Leeuwarden. Het gaat daarbij om de aak WR248, die in 1909 is geleverd aan de visserman A. Visser te Den Oever en die sedert jaren staat ingeschreven in het Stamboek onder de naam 'Yge Grimijzer' met plaquette 139. De andere aangehaalde correspondentie over de verbouw is niet in het archief (meer) aanwezig. In de uitvoering als jacht heeft Zwolsman zeker geen inbreng gehad. De 'Yge Grimijzer' heeft een tijdlang als "Lemsteraak" in het Stamboek ingeschreven gestaan.

In 1905 telde de Wieringer vloot 202 schepen, bijna net zoveel als Urk (228 schepen) en Volendam (213 schepen) en zelfs meer dan Marken (162 schepen). De Wieringers maakten over het algemeen gebruik van kleinere schepen. Dit had te maken met het gebied waar gevist werd. Van de Wieringer schepen voeren er vijf alleen op de Noordzee, vijftien zowel op de Noordzee als op de Zuiderzee en 182 alleen op de Zuiderzee. Het geringe aantal Noordzeevissers op Wieringen vloeit voort uit de vele visserijmogelijkheden rond het eiland, de noodzaak en de animo om op de Noordzee te gaan vissen was daardoor minder groot.
Wat het scheepstype betreft zien we dat in 1866 de vloot van in totaal 69 schepen grotendeels bestaat uit haringschuiten. Rond 1880 ging men over op het gebruik van blazers. Toch waren beide scheepstypen niet echt geschikt voor de ondiepe platen en het snel manoeuvreren in de geulen. Daarom verruilde men reeds rond de eeuwwisseling dit scheepstype weer voor aken. De Wieringeraak had een plat vlak en zwaarden en kon dus droogvallen. Doordat de fok op een overloop voor de mast stond, was het schip snel wendbaar en makkelijk te zeilen met een kleine bemanning. Het was echter geen snelle zeiler en moest wat dat betreft de botter voor laten gaan.
Het kenmerkende voor een Wieringer aak zijn de lage boorden waardoor het goed geschikt is voor de visserij met staand want en het wiermaaien. Als de bun werd dichtgemaakt en leeggepompt staken de aken minder dan twee voet diep. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is de Wieringeraak nooit op Wieringen zelf gebouwd. De meeste zijn afkomstig van werven te Makkum, Hindeloopen en vooral Workum. De meest bekende en karakteristieke aken kwamen van de werf van Zwolsman in Workum. Het hellingen en reparaties werden uitgevoerd op de kleine helling vlakbij den Oever, in Van Ewijcksluis of op Texel. In 1917 werden voor het eerst twee schepen van de Wieringer vloot van een motor voorzien. Wieringen liep wat de motorisering betreft voorop vergeleken bij andere vissersplaatsen langs de Zuiderzee.

In 2007 heeft de Spiegel der Zeilvaart een reeks van drie artikelen geplaatst in het kader van het 75-jarig jubileum van de Afsluitdijk.

Stichting Varend Erfgoed Makkum koopt de WR48

De Wieringer aak WR48 is in december 1909 te water gelaten bij Zwolsman in Workum. Dit in opdracht van Jan Numeijer uit Wieringen voor een aanneemsom van 1525,-- gulden. Volgens de factuur van toen: lang 41 vt, wijd 15 vt, ¼ vt dieper dan gewoon. De van eikenhout gebouwde aak heeft met name gevist op: alikruiken, mossels, zeegras, oesters, en paling. Zowel op de Zuiderzee als op de Waddenzee werd er gevist. De Wieringer aak heeft tot 1953 gevist en is daarna als recreatieschip in de vaart gehouden.

Stichting VEM (Stichting Varend Erfgoed Makkum) heeft het schip in 2008 in bezit gekregen en het voorjaar van 2009 gebruikt om het bevaarbaar te krijgen. Met inzet van vrijwilligers en bestuur zijn er nieuwe delen in gezet en is de beun droog gemaakt. Het schip is volledig opnieuw gebreeuwd (naden gedicht) en het voordek is (voor zover mogelijk) waterdicht gemaakt.

Uiteindelijk zal de WR48 gerestaureerd moeten worden maar ze kan nu al voor tochtjes ingezet worden, die dan weer ten goede komen aan de restauratie.

12-1909 gebouwd en te water als WR48 De Kleine Cor voor Jan Numeijer;
22-03-1920 nieuwe naam en eigenaar, De Vrouw Pietertje van Cornelis Wagenmaker;
22-03-1922 nieuwe naam en eigenaar, De Twee Gebroeders van Gerbrand Smid;
01-11-1930 een motor ingebouwd;
01-12-1933 doorgehaald, nieuwe kaart WR48;
1934 komt een nieuwe motor in, een 50 pk Bolinder middendruk gasolie motor 2 cyl;
25-01-1947 doorgehaald, wordt niet meer voor de visserij gebezigd;
07-07-1948 gekocht door Andries Jelle Visser, word WR247 Marga;
12-05-1950 word omgenummerd, WR248;
13-03-1953 doorgehaald, ligt te koop;
1954 word gekocht door E.J. Zeegers en omgebouwd tot jacht, in de vaart als Yge Grimijzer;
14-02-1979 verkocht aan E. & Mej. Boonstra, WR48;
1990 verkocht aan K.R. Vis, WR48;
2008 verkocht aan SVEM (Stichting Varend Erfgoed Makkum), WR48 Yge Grimijzer.