D. Zijlstra - Amsterdam

Jachtontwerper Douwe Zijlstra uit Amsterdam (van oorsprong een Friese tjakschipper) zag al heel vroeg perspectief in het ontwerpen van Lemsteraakjachten. Hij profileerde zich met eigen ontwerpen als varianten op de boeiers, die hij normaal voor de klanten ontwierp. Het ontwerpen en bouwen van “pleziervaartuigen, model Lemmerjacht”, zoals deze aken bij De Boer in Lemmer genoemd werden, was al spoedig geen typisch Fries gebeuren meer.

Over ontwerper D. Zijlstra is verder weinig bekend

In het boek 'Lemsteraken "voor de recreatie"' schrijft Dirk Huizinga het volgende:
De ontwerpers en de jachtwerven uit het westen van het land hadden meer ervaring hoe in te spelen op de bijzondere wensen van potentiële opdrachtgevers. Zij bouwden niet af en toe een jacht naast de gebruikelijke bedrijfsvaartuigen die bij een scheepswerf het hele jaar door op stapel stonden, maar waren gespecialiseerd in de jachtbouw. Het accent van de bouw van luxe Lemsterjachten zou zich daarom al spoedig verleggen van de Friese scheepswerven naar de Hollandse jachtwerven. Wellicht speelde daarbij ook een rol, dat jachtontwerpers als Zijlstra er niet voor terugschrokken om eens te experimenteren met de vorm en uitrusting van de aakjachten, om het hun opdrachtgever naar de zin te maken, waar in Friesland de ontwerpers een meer behoudende instelling hadden en de neiging hadden normatief voor te schrijven hoe een aak eruit ‘hoorde’ te zien.

De discussie van de laatste jaren over de vraag of de nieuwste ontwerpen van Lemsteraken nog wel voldoen aan de normen en criteria die beschreven zijn door het SSRP, is zeker niet iets van de laatste tijd. In het verleden werden die normen hoe een aak eruit moest zien, bewaakt door behoudende ontwerpers/bouwers die niet bereid waren een aak anders te bouwen dan ze door de jaren heen gedaan hadden. Zij zorgden voor persoonsgebonden tradities. Hun aken waren voor de kenners herkenbaar als typisch een aak van een bepaalde werfbaas. Voor de ontwikkeling van een scheepstype is het echter heel gezond dat er wel gedacht en gewerkt wordt aan veranderingen. Het klassiek verklaren van een scheepsvorm betekent immers op termijn het einde van dat scheepstype.

De Lemsteraak Alcedo II uit 1927

Op het ontwerp van het roer van de Lemsteraak ‘Alcedo II’ uit 1927 van ontwerper D. Zijlstra schreef scheepsbouwer Akerboom gewoon ‘Roer Boeierjacht’. Die benaming ‘boeier’ was voor hem een naam die verwees naar luxe en welstand. Een werkschip als de Lemster visaak was echt niet het uitgangspunt of de inspiratiebron bij de bouw van zo’n boeieraak. Akerboom had daarbij de onbescheiden gewoonte om ontwerpen van Douwe Zijlstra te presenteren als zijn eigen ontwerpen. Zijlstra heeft die praktijk tot voor de rechtbank bevochten.

Uitersten

In 1915 maakte D. Zijlstra reeds een halfmodel van een extreem gepiekte boeier ‘Novum’. Deze 100 jaar oude piek is zo extreem dat er geen teenstuk meer aan te pas komt! Het is leuk dat het ‘kwartmodel’ ge-hout is, maar waarschijnlijk is een dergelijke vorm meer voor ijzerbouw gedacht, dan dat het redelijkerwijs in hout uit te voeren zou zijn. 
De ontwerpen van boeieraken voor Akerboom zijn overigens niet gepiekt.

Watersporttijdschrift "De Watersport" 1914: Over ronde en platbodemjachten door Douwe Zijlstra

Elk land heeft z'n eigen typen van schepen, in verband met den aard van het vaarwater, het klimaat en den bodem. Voor Nederland denken wij allereerst aan den boeier en tjotter, ons allen zeker goed bekend en de schouw, waarvan men een minder duidelijk begrip heeft. Deze vaartuigen, die gelukkig weer in trek komen, hebben als toerschepen onbetwistbare voordeelen boven de uitheemsche. Goedkooper, ruimer, meer poëtisch van lijn en minder diepgaand, zijn ze meer geschikt voor elk water en elke haven, voor het droogvallen op banken enz. waartegenover het scherpe jacht alleen grooter snelheid kan stellen. Onze nationale schepen, voor zoo groot mogelijke snelheid gemaakt, zullen dáár hunne plaats hernemen, waar de zucht naar mode wèl, doch het gezond verstand niet tot zwijgen is gebracht.

pdf Tijdschrift "De Watersport" 1914: Over ronde en platbodemjachten door Douwe Zijlstra

Overzicht van schepen met SSRP-Plaquette, ontworpen door D. Zijlstra

Terug naar vorige pagina