Staverse Jollen Overzicht
Inventarisatie en ordening van Staverse jollen 1988 - 1993 aangevuld met actuele informatie
Rond 1987 ontstond het plan een boek samen te stellen over Staverse jollen. Het idee kwam van de nieuwe eigenaar van de jol ST53, Ton Tekstra. Hij nam daartoe contact op met het ZZM en watersportvereniging De Kreupel. Jan Kooijman wilde de eindredactie wel op zich nemen. Artikelen voor het boek zouden eerst gepubliceerd kunnen worden in de Spiegel der Zeilvaart, om reacties van lezers uit te lokken, die kunnen helpen de voorlopige inhoud te verbeteren. Een deel van het boek zou kunnen bestaan uit een overzicht van op dat moment varende jollen. Een aantal mensen werd per brief uitgenodigd mee te werken aan dit project.
Een aantal mensen werd per brief uitgenodigd mee te werken aan dit project. Ondertekenaars van de brief waren Ton Tekstra, medewerker van uitgeverij De Branding Antwerpen, Jan Kooijman, scheepsbouwer/ontwerper en medewerker van de Spiegel der Zeilvaart; Thedo Fruithof, medewerker van het Zuiderzeemuseum en redactielid van de Spiegel der Zeilvaart.
Ria Snijder, actief jollenzeilster met de ST12 (Aaltje Vis), ontving de brief van Thedo Fruithof over deze plannen en was bereid mee te werken aan het maken van zo'n overzicht. Van 1988 tot 1993 verzamelde ze systematisch van vele jollen gegevens op een standaardformulier. De ideeën voor het maken van een boek zijn echter blijven steken op planniveau. Het boek is er nooit gekomen, terwijl Ria wel de nodige informatie had verzameld.
Over het boek
Weliswaar is haar inventarisatie op dit moment van zo'n 25 jaar geleden en is er in tussentijd dus het nodige veranderd, maar het blijft mijns inziens een interessant overzicht. Ria had de jollen alfabetisch geordend op naam van het schip. Die opzet heb ik niet overgenomen. Ik heb de jollen zoveel mogelijk geordend naar herkomst, naar de ontwerper (vaak ook bouwer) van de jol.
Ria Snijder maakte voor iedere jol een informatieblad, zo mogelijk voorzien van een foto. Alle bladen werden door haar samengevoegd in een ringmap. Het was een gebruikelijke werkwijze uit die tijd, uit de jaren voor de digitalisering en informatisering. In dit overzicht heb ik de bladen van Ria gescand en in een Word-document geplakt. Qua lay-out en vormgeving levert dat geen optimaal beeld op, maar het doet wel recht aan het werk van Ria Snijder en het maakt zichtbaar welke informatie zo rond 1990 over jollen uit die tijd verzameld kon worden. Inhoudelijk kreeg Ria net als alle andere onderzoekers over jollen voor en na haar te maken met het probleem, dat er van veel jollen maar weinig bekend is en de informatie die gevonden wordt lang niet altijd controleerbaar, correct of betrouwbaar is.
Ontbrekende werfboeken
Een probleem is bijvoorbeeld, dat er geen werfboeken van Roosjen, Strikwerda en de gebroeders Wildschut bewaard zijn gebleven (als die er bij Roosjen of Strikwerda überhaupt zijn geweest). Ook een probleem bij de identificatie van jollen is de visserijregistratie, die veel minder verhelderend is dan het lijkt. Meestal is de registratie voor de Zuiderzeevisserij uit 1882 nog bekend, evenals de nieuwere registratie voor de kustvisserij uit 1911 die voor veel gemeentes gepaard ging met een omnummering. Wat er echter van jaar op jaar veranderde, is slechts een enkele keer bewaard gebleven. Zo'n overzicht is van gemeente Lemsterland bekend en dan zie je hoe vaak een bepaald visserijnummer bij één visser in de loop der jaren voor verschillende schepen wordt gebruikt en ook, nadat het nummer vrij is gekomen door uitschrijving, het in latere jaren aan een andere visser kan worden toegekend voor weer andere schepen. Bij dit overzicht van jollen zien we die onduidelijkheid bij jollen met de (al dan niet vermeende) registratie van ST22. Welke visser op welk moment met welke jol onder dat nummer geregistreerd stond, blijft onduidelijk omdat het gedetailleerde overzicht van jaarlijkse mutaties ontbreekt.
De moeite waard
Ik vond het ondanks de datering 1988 - 1993 echter zeer de moeite waard om het inventarisatiewerk van Ria Snijder digitaal toegankelijk te mogen maken. Het overzicht is digitaal gemakkelijk te verspreiden, zodat meer liefhebbers van jollen bereikt kunnen worden. Ik houd me daarbij aanbevolen voor aanvullingen en verbeteringen. Eerdere reacties en aanvullingen op de ringmapbladen van Ria heb ik geplaatst direct achter een gescande pagina van Ria. De diverse hoofdstukken heb ik voorzien van een korte inleiding. Helemaal achterin heb ik een register opgenomen zodat de beschreven jollen gemakkelijker terug te vinden zijn.
De inhoud
- Jollen van Douwe Roosjen uit Stavoren
- Jollen van Strikwerda uit Stavoren?
- Jollen van Wildschut uit Gaastmeer
- Jollen van de Westwal
- Jollen ontworpen door Jaap Gipon
Voorbeelden van aangepaste Gipon-ontwerpen
Gipon-ontwerpen uitgevoerd in kunststof - Jachtjollen van Henk Tingen' gebouwd bij Huisman in Ronduite
- Jollen van Erik Slagmoolen uit Andijk
- Jollen van Willem Nauta en Eeltje Kuperus, Makkum
- Jollen van Anton van der Werff uit Stavoren
- Jollen van Lunstroo uit Amsterdam
- Jollen van Pier Piersma uit Heeg
- Jollen van Elsenga, gebouwd in Sneek
- Jollen op en van Urk
- Jollen van Brandsma uit Rohel
- Jollen van de Gebroeders Kok uit Muiden
- Een jol van Blom uit Hindeloopen
- Zelfbouwjollen
- Jollen met onbekende herkomst
Register
Boek "Staverse Jollen Overzicht" uitgegeven in eigen beheer
189 pag., geïllustreerd.
Ga voor alle informatie over Dirk Huizinga en zijn publicaties naar naar zijn website: www.dirkhuizinga.com.
Dirk Huizinga vergaart steeds nieuwe informatie. Dat houdt in dat zijn boeken regelmatig worden aangepast en aangevuld. Ze worden daarom ook steeds actueler!