150 jaar Fries jacht 'Njord' 1867-2017

Voorwoord

In mei 2016 lag de Njord op de werf van Jachtwerf Joh. van der Meulen. Daarachter lag mijn vissermanschouw de 'Fleanende Fisker'. Ik hoorde van werfbaas Henk van der Meulen dat het Friese jacht al bijna 130 jaar in bezit is van dezelfde familie, de familie Kingma Boltjes. Ik vond dat zo bijzonder, dat ik daar wel een verhaal in zag voor een zeilblad. De eigenaar van de 'Njord', Sybren Kingma Boltjes, kwam een paar dagen later bij zijn jacht om er zelf onderhoud aan te plegen. Ik stelde me voor en we raakten aan de praat. Het idee voor een artikel kwam ook voorbij, maar daar reageerde Sybren niet echt op. 'Dan niet,' dacht ik. De volgende dag kwam Sybren weer en ook ik was nog niet klaar met mijn vissermanschouw. Sybren kwam terug op het idee voor een artikel. Hij had daar nog eens over nagedacht, maar een artikel was niet uitgebreid genoeg voor een verhaal over de 'Njord'. Hij wilde een heel boek. Een nieuw avontuur was geboren. Sybren liep al langer rond met dat idee, een boek over de historie van de 'Njord'. Hij had mappen vol rekeningen, brieven en andere unieke verhalen van zijn voorvaderen. En bakjes vol kasboekjes en logboeken. En, niet te vergeten, albums vol foto's. Bijna alles over de 'Njord' was bewaard gebleven en telkens aan de volgende eigenaar doorgegeven.
We spraken af elkaar na de zomervakantie van 2016 om de week te treffen. Sybren vertelde en ik luisterde. Sybren ondersteunde elk onderdeel van zijn verhaal met documenten uit een map, kasboekje, logboek of foto. We hadden niet echt een idee waar we aan waren begonnen. Er was zoveel materiaal, er waren zoveel verhalen. Vrij snel vonden we een chronologische indeling het meest voor de hand liggen, van eigenaar naar eigenaar, tot we bij het heden in 2017 uitgekomen waren. Maar voor ik mocht beginnen met aanhoren, lezen van oude brieven en andere stukken, moest ik eerst een dag meezeilen. Voor de zomervakantie, want daarna zou we aan het boek beginnen. Hoe kun je een heel boek schrijven over een jacht waar je niet op hebt gevaren?

Sybren had een heerlijke dag uitgekozen om samen met hem en zijn schoonzus Liesbeth Bos te gaan zeilen in de Weerribben, de nieuwe vaste ligplaats van de 'Njord'. Wat een prachtige ervaring om de 'Njord' te mogen sturen over de meren en slootjes. De zeilvoorwaarde die Sybren stelde, was achteraf gezien de juiste voorwaarde voor het maken van het boek. Al zeilend ontdekte ik dat Liesbeth kunstenaar en ontwerper is. Zij wilde graag de vormgeving van het boek voor haar rekening nemen. Een driemensschap was gesmeed.
Sybren en zijn vrouw Tineke Bos hebben enorm veel werk verzet. Ze hebben vele kasboekjes en logboeken gelezen en grote gedeelten daarvan uitgetypt. Het lezen gebeurde vaak met een loep. Tineke heeft alle belangrijke documenten gerubriceerd en geordend in een map gestopt, zodat die informatie eenvoudig kon worden gebruikt. Niet alleen de tweewekelijkse gesprekken van september 2016 tot en met mei 2017 hebben ervoor gezorgd dat dit boek tot stand kon komen. Ook bezoeken aan Grou om met eigen ogen de verschillende huizen en schiphuizen te zien en om te weten welke route voorvaderen hebben gelopen om bij de Njord te komen, hebben een belangrijke bijdrage geleverd. Een zoektocht naar informatie over de eerste twee eigenaren in Tresoar in Leeuwarden, heeft gaten gedicht.
Het was een avontuur, een mooi avontuur, met als resultaat dit boek. Een geschiedenis met 130 jaar familieherinneringen. Een geschiedenis, want lang niet alles konden we erin kwijt. Het boek is geschreven vanuit mijn perspectief als de verteller die er van buitenaf naar kijkt. De bewaarde informatie was één bron, maar vooral de verhalen die Sybren mij heeft verteld, hebben het mogelijk gemaakt een coherente familiegeschiedenis op te tekenen. Het avontuur is voorbij en dat is spijtig. Ik keek uit naar de tweewekelijkse afspraak om weer een nieuw stukje te ontdekken van de 'Njord', schippers en bemanning.
Het avontuur is voorbij en dat is ook mooi, want nu is er een boek dat ook anderen in staat stelt de geschiedenis van de 'Njord' te beleven. Een rijke geschiedenis. 
Eén advies vooraf: lees de stamboom op pagina 196 en 197 goed en pak die er tijdens het lezen regelmatig bij. Ook de familie Kingma Boltjes hield er net als vele families van om zonen te vernoemen naar grootvaders. De stamboom zorgt ervoor dat je precies weet over welke Sieberen, Tjomme en Menzo het gaat.
Ik hoop van harte dat iedereen net zo geniet van de belevenissen als dat ik ervan heb genoten!
Klaas Smit
Juni 2017

Inhoud

• Voorwoord    5
• Njord, Fries jacht met details    9
   
• Deel 1    23
  Wiebe Peekema, eigenaar van 1867-1873
  Auke Folkerts van der Meer, eigenaar van 1873-1888
   
• Deel 2    31
  Sieberen Boltjes, eigenaar van 1888-1897
            Wedstrijdzeilen
   
• Deel 3    55
  Tjomme Ynte Kingma Boltjes , eigenaar van 1897-1922
  Kinderen van Tjomme Ynte Kingma Boltjes, eigenaar van 1922-1930
            Scheepsmodel van de Njord
            Inbouwen eerste binnenboordmotor
   
• Deel 4    93
  Menzo Pieter Kingma Boltjes, eigenaar van 1930-1944
  Nanne Kingma Boltjes-van Delden, eigenaresse van 1944-1954
   
• Deel 5    127
  Tjomme Ynte Kingma Boltjes, eigenaar van 1954-1981
             Koninklijke Zeilvereniging Oostergoo
   
• Deel 6    157
  Justine Christine Kingma Boltjes-van Gulik, eigenaresse van 1981-2010
  Sybren Oene Kingma Boltjes, eigenaar van 2010-heden
            Onderhoud aan de Njord
            De schouw en 't boatsje Geertje
   
• Bijlagen    196
  Stamboom
  Overzicht eigenaren
  Geraadpleegde bronnen

Colofon