Particuliere Modellen

Van veel schepen, die in het stamboek zijn opgenomen, hebben de verschillende eigenaren modellen gemaakt. Vaak zijn ze verrassend mooi en getrouw aan het origineel. Soms worden ze heel zuinig bewaard in een vitrine, soms zijn ze totaal verstoft en is de leeftijd er van af te zien. Een aantal zijn oud, anderen zijn van heel recente datum. Ook zijn er van sommige schepen meerdere modellen. Maar meestal bestaat er slechts een enkel exemplaar. Op het oog gebouwd of van een tekening. We willen een inventarisatie te maken van dergelijke "Stamboek" modellen en het model - en mogelijk het verhaal er omheen - op deze pagina te tonen.
Model van het Fries jacht 'De Bonte Vogel', "op stapel gezet" door Louis Riem
Rond 2004 ben ik gevraagd door de ANWB om een model te maken van de "Bonte Vogel". Halverwege mijn werk werd het model opgehaald door een personeelslid van Unigarant. Men had geen belangstelling meer voor het model. Het werk is nooit betaald, maar heb ook geen idee waar het model gebleven is. Is er iemand die weet of het model is afgebouwd of wie het model heeft afgebouwd ??? Bestaat het nog?

Fotoalbum van diverse Particuliere Modellen




Detailopnames van een aantal modellen in het Fotoalbum
Model van het Fries jacht 'Bestevaer'
Model van het Fries jacht 'Bestevaer' gemaakt door Johan Pels in 1986.
Model van het Fries jacht 'Joris' gemaakt door J.W. Oomen (te Dieren) in 1974
Model van het Friese Jacht 'Joris' (RE95, stamboeknummer 744), schaal 1: 14, gemaakt door J.W. Oomen (te Dieren) in 1974. Het hout van het model (eikenhout) is hetzelfde hout als waarmee de Joris zelf in 1972/1973 gerestaureerd is. Het model is in 2014 gerestaureerd door Wally Smits in Wateringen. De restauratie behelsde: nieuwe zeilen en nieuw lopend wand + nieuwe vlaggestok.
Ook de draak (het roerbeeld) is toegevoegd. De originele draak is 3-D gescand (door Roel Smits van 3Dprinting4you te Arnhem) en op een 3D printer is een draak vervolgens op schaal geprint (van kunststof). De draak is verguld en geschilderd door Maria Bakker te Wateringen. Voor het schilderwerk (de bek van de draak) is een kwast met 1 haar gebruikt.

Model van de Hoogaars 'Banjaard'
Model van de Hoogaars 'Banjaard', gebouwd door jachtbouwer Kooiman (?) uit Vinkeveen. In opdracht van W.P.J.M. Pierrot, eigenaar tussen 1955 en 1958.
Model van de Grundel 'BU182 Willem' door bouwer/1e eigenaar Hans Engel
Het voordeel was dat ik de oude tekeningen nog had van de "echte" Grundel 'Gevieren', later 'BU182 Willem' genoemd. Anders als het origineel is deze volledig van hout en daar waar het leuk/mooi is, heb de verzinkte delen (beslag en hang- en sluitwerk etc.) van messing gemaakt. De speciale houtsoorten van bijv. de rondhouten (oregon pine), nog bij de mastenmaker van toen in Lemmer v.d. Neut gemaakt, heb ik ook nog kunnen krijgen. Mocht er bij ‘t stamboek scheepseigenaren interesse zijn voor zoiets, dan kan ik hier wellicht in voorzien.
Hans Engel
Model van de Boeier 'Phoenix' gemaakt door Henk Brandwijk in Valthermond in 2004
Model van de Boeier 'Phoenix' (Werf "Het Jacht", H. Bernhard, Amsterdam (Lijnbaansgracht)), eigendom van Pier Piersma in Heeg.
Model van de Boeier 'Friso', het Statenjacht van Friesland
Dit model van de Boeier 'Friso' is eigendom van Pier Piersma. Het model is er één uit een serie.
Model van een Fries jacht, gebouwd door Jan Wiersma uit Leeuwarden
Jan Wiersma is van professie art-director bij Bouman's reclamebureau, maar zelf zegt hij: ik ben vormgever. Na de restauratie van de tjotter 'Rûzer' en de Boeier 'Minke Lokke', en vervolgens de medewerking aan de restauratie van de Boeier 'Buizerd' en de bouw van de Boeier 'Boreas' heeft Jan Wiersma zelf een Boeierke 'Swanneblom' gebouwd. Daarnaast heeft hij veel tekeningen en plakboeken nagelaten. Ook heeft hij dit gedetailleerd model van een Fries jacht gebouwd. Het is nu in bezit van Peter Tolsma.
Model van de Lemsteraak 'Wielewaal', gemaakt door Lex van Pieterson in 1942
Het model van de Lemsteraak 'Wielewaal' is gemaakt door Lex van Pieterson in 1942.
Model van de Tjotter 'Anna', gemaakt door de Warmonder scheepsbouwer Schakenbos
Het modelletje van de tjotter 'Anna' is gemaakt door de Warmonder scheepsbouwer Schakenbos en nog steeds in de familie Schakenbos. De 'Anna' was destijds eigendom van Ir. Fauel (getrouwd met Halbertsma). Fauel had de Anna in onderhoud bij de werf van Schakenbos aan de Leede. Schakenbos was dus geen eigenaar van de 'Anna'.
Het Boatsje 'Prins', gebouwd door Henk van Klinken in 2012, eigendom van Geerko Postma
Eigenaar Geerko Postma:
Het verhaal van het model van het boatsje 'Prins' begint in 2010 toen een kennis van mij, Henk van Klinken ging trouwen en ik chauffeurde met mijn Citroen ID19B uit 1967, ook wel "snoek"genoemd in de volksmond. Van dit aanbod maakte Van Klinken graag gebruik. Na de bruiloft kwam hij vragen wat hij me moest betalen voor het gebruik van de auto en de vrije dag die ik had genomen. Van Klinken vond het bouwen van een model van het boatsje Prins een leuk idee en zo is 't gekomen. Van de bouw maakte hij een fotoreportage en een videootje welke ik er nog eens bij kreeg toen het scheepje klaar was. Nadat alles van het scheepje was opgemeten maakte Van Klinken een echte bouwtekening met de computer en daar na kon hij aan de slag.
Nadat van Klinken het scheepje had afgebouwd moest er nog een tuigje komen. Na enig speurwerk heb ik Yolan Brantjes uit Harlingen, bekend om haar restauratie van klassieke modelschepen bereid gevonden een tuigje voor de Prins te maken en in de juiste kleur te verven.
Tholense hoogaars TH64. Gebouwd door Henk van Klinken in 2004/2005.

Model van de Tholense hoogaars TH64 in het visserijmuseum in Zoutkamp.
Gebouwd door D.K. van der Meulen uit Exloo en gefotografeerd door bezoeker Kees van Eekelen.
In het boek "De Hoogaars" van Jules van Beylen staat een uitgebreide bouwbeschriving van de Hoogaars TH64.

Model van de boeier 'Mimi', nu 'Pleuntje' plaquette 45. gemaakt door Sieger de Boer

Model van een boeier, gemaakt door Johannes Reidinga
Modellen van de Hoogaars BZ27 en Botter ARN16
Onlangs kreeg ik de vraag of onze modelbouwvereniging MVSV (Modelbouw Vereniging Steenbergse Vliet, www.mvsv.nl) interesse had om een aantal modelschepen over te nemen. Het gaat om statische modellen die door iemand zijn gebouwd, die 21 jaar geleden is overleden.
Het gaat om de volgende modellen:
- Een model schaal 1:20 van een bazaanhoogaars naar het voorbeeld van de BZ27, welke Bergen op Zoom als thuishaven had. Ik heb me laten vertellen, dat dit schip werd gebouwd op de werf van Dirk van Duivendijk te Tholen. De afmetingen van het model LxBxH: 88x21x65 cm. Het is een statisch model, handgebouwd vanaf werfschetsen; géén bouwpakket.
- Het andere model naar het voorbeeld van de botter “ARN16” is eveneens een statisch model, schaal 1:20. Geen bouwpakket, maar gebouwd vanaf tekeningen van de werf waar het origineel is gebouwd: scheepswerf Meerman te Arnemuiden. Afmetingen van het model: LxBxH: 90x22x71 cm.
Model Hoogaars PI48 van Dick van der Endt in Sas van Gent
In de Spiegel der Zeilvaart van oktober 2006 staat het verhaal over het model van de Hoogaars PI48 van Dick van der Endt uit Sas van Gent:
Dick van der Endt komt uit een varensfamilie. Zijn grootvader was beurtschipper tussen Yerseke en Middelburg en zijn vader was kapitein bij een Zwitserse rederij. Dick zegt dat het modelbouwen eigenlijk begint bij zijn grootvader. Die bracht in de oorlog regelmatig hout bij een modelbouwer in Zierikzee. Hij werd bedankt met een modelletje van een tjalk. Later kreeg Dick dat model. Toen hij op de middelbare school zat, heeft hij het eigenhandig gerestaureerd. Dat was volgens hem eigenlijk het begin van zijn hobby. Dick vervaardigde het model van de PI48 aan de hand van de beschrijving in het boek De Hoogaars van Jules van Beylen. Hij noemde zijn model PI48, Philippine 48. (Ooit was dat inderdaad een hoogaars, maar zeer waarschijnlijk niet de TH64.) De tekeningen die hij gebruikt heeft, hebben betrekking op de TH64 (TH = Tholen) die door de heer Van Beylen in 1951 is opgemeten en door hem in 1962 op tekening is gezet.

SdZ 2006 nr08 oktober - Model Hoogaars PI48 van Dick van der Endt in Sas van Gent
Model van een Boeier ('Ibbe', 'Berend'?) gebouwd door Hendrik de Jong' in Heeg
Allard van Mens bood in mei 2020 het model te koop aan. Hij ging er daarbij vanuit dat het de 'Berend' (plaquette 343) betrof. Het Stamboekbeheer stelde bij het bekijken van de foto's vast, dat het ook een model kan zijn van de Boeier 'Ibbe' gebouwd door de Gebr. de Jong in 1930. Een aantal details in het model komen overeen met details van de 'Ibbe'. Nog waarschijnlijker is dat het een combinatie is van door zijn vader gebouwde Ibbe en door zijn broer gebouwde Berend.
Allard mens schrijft: Het scheepje is gemaakt door H. de Jong, één van de broers welke een werfje in het dorp Heeg bestierden. Hij zou dit in zijn werkbare nadagen vervaardigd hebben (1960 - 1965). Ik trof het in uitmuntende staat aan bij het leegruimen van het huis van mijn Vader, die heeft het toentertijd gekocht. Er is dus één eigenaar geweest. Ik heb contact gezocht met de werf omdat het me een erg leuk stuk leek voor of de erven of de showroom. Het model is later verkocht aan Johan Spruit, ook eigenaar van de boeier 'Berend' op ware grootte.
In de Beretanden van November 2020 nummer 11 vertelt Pier Piersma dat de conclusies van het Stamboekbeheer naar alle waarschijnlijkheid de juiste zijn. Overigens blijft het een heel mooi model!



Model van een Lemsteraak van de hand van Heico Westerink in 2022
Ik heb geprobeerd de EB40 te benaderen. Heb wel gebruik gemaakt van een tekening van m Lieman (oud visser) uit Harderwijk en mallen van Jansen uit Elburg Die heb ik al in 1978 gekregen. Ook heb ik gekeken naar een boek over de vissende Lemsteraken.En ook naar de foto's. Het is wel mogelijk aan de hand van tekeningen een model te maken. Er zit heel veel tijd in.

