Swanneblom

Jan Wiersma was, zoals hij zelf altijd zei, vormgever. Hij had een natuurtalent voor tekenen. In zijn archief bevinden zich schetsboeken met prachtige schetsen van diverse Ronde en Platbodemjachten en vooral veel details daarvan. Daarnaast ook alledaagse taferelen die veelal wel met het water te maken hebben. Voor de bouw van de 'Swanneblom' heeft hij schetsen gemaakt van andere Boeierkes zoals de 'Jannetje' uit het Fries Scheepvaart Museum, maar er zijn ook veel tekeningen van de 'Tjet Rixt' van Hepkema, waarschijnlijk omdat dat schip in zijn jeugd aan Leeuwarden gebonden was.

Soms hoor je van die mensen, die „gouden handen" hebben. Als ze jets zien, dan kunnen ze het ook maken. De Bleeklaan telt ook zo'n man met gouden handen: de heer Jan Wiersma. Hij is van professie art-director bij Bouman's reclamebureau, maar zelf zegt hij eenvoudig: ik ben vormgever. Een schitterend voorbeeld van vormgeving staat in een schuur achter Wiersma's woning. Daar wacht een Boeierke (een woord van Eeltsjebaes, de beroemde Friese scheepsbouwer) op het moment dat hij te water zal worden gelaten. Alles is ervoor klaar, maar Jan Wiersma had eigenlijk nog een klus te doen voordat hij het Boeierke, of Fries jachtje zoals hijzelf graag zegt, aan zijn element kon toevertrouwen. Hij kocht vorig jaar namelijk het casco van een vlet (9.80 meter) dat hij ook nog eventjes heeft afgebouwd. „Die vlet is voor de familie" zegt hij.

Zelf een Boeierke bouwen

Vier jaar geleden zette hij het Boeierke op stapel. Hij werkte er niet elke avond aan. Soms keek hij er wekenlang niet naar om maar de uitdaging nam hij aan. „Ik wou weleens zelf een nieuw schip bouwen. Ik had wel meegeholpen aan de bouw van ander schepen, zoals de 'Boreas' die in Heeg te water is gegaan. Ik heb van die boeier het sieren lofwerk ontworpen heerlijk werk waarin je je fijn kon uitleven. In musea heb ik eens gekeken wat er zoal op de markt was. Zo'n hakkebord om eens wat te noemen, maak je niet zómaar. Je moet een idee hebben van wat er in de tijd waarin zo'n boeier werd gebouwd, gaande vies. Ja moet er iets van jezelf in kunnen leggen". Zo'n Boeierke is helemaal iets persoonlijks. Jan Wiersma laat de gaffel zien, een gebogen stuk bewerkt essenhout, dat hij toevalligerwijs aantrof toen op de Spanjaardslaan bomen werden gehakt. Vroeger maakten de Friese scheepsbouwers lange voettochten door de Wouden, op zoek naar goed geronde stukken hout voor hun schepen.

Alles zelf doen

In zekere zin deed de Leeuwarder amateur-met-de beroepshand hetzelfde. Waren er nog moeilijkheden tijdens de bouw? De ontwerper en bouwer vindt van niet. Wel denkt hij aan de lange uren zagen aan de stukken hout (binnenlands eiken). De heer Wiersma was tijdens de bouw niet alleen houtbewerker. Hij had in zijn werkplaats ook een provisorische smidse ingericht want een bouwer van ronde jachten doet alles zoveel mogelijk zelf. Hij is ook koperslager en hij moet ook weten, hoe een boeg wordt gebrand. Bovendien dient hij oog te hebben voor het detail. Een mooi staaltje vakmanschap is ook de buik-denning, die van marmer schijnt te zijn gemaakt. Het is gemarmerd hout, dat fraai kleurt bij de geverniste spanten en houten. Jan Wiersma leerde het vak vooral van Sietse Hoogeveen, een tachtiger uit Veenwoudsterwal die graag zijn kennis aan anderen overdroeg.
Bovendien stak hij als jongen veel op bij de scheepswerf van Langenberg aan het Vliet (bij de Franklinstraat), die overigens ter ziele ging toen dit water werd gedempt. In latere jaren kocht hij zelf eens een schouwtje en een tjottertje totdat hij tenslotte het grotere werk ging aanpakken. Wie met Jan Wiersma praat merkt, dat hij zich moet inhouden om niet héél erg enthousiast te worden. Hij heeft er alle reden voor om trots te zijn. Maar nu het werk af heeft, denkt hij als we ons niet erg vergissen, alweer aan nóg grotere schepen.