2020 nummer 6: Sectie Documentatie van de Stichting Behoud Hoogaars

De meeste maritiem erfgoed geïnteresseerden kennen de Stichting Behoud Hoogaars (SBH) wel. Deze stichting met een 140 vrijwilligers maakt zich sterk voor het behouden van de Hoogaars voor het nageslacht. Hiertoe heeft zij twee authentieke hoogaarzen (YE36 en Alcyon), een dito hengst (TH49) en nog wat kleiner spul. De schepen zijn in het begin van de 21e eeuw grondig gerestaureerd, en worden ingezet voor de verhuur met schipper aan particulieren, groepen, en meer recent in samenwerking met museum Veere voor de bezoekers van het museum. De SBH verzorgt ook ieder jaar de Van Loon Hardzeildagen en daaraan voorafgaand het inmiddels traditionele Rondje Zeeland, in samenwerking met de Historische Scheepswerf C.A. Meerman in Arnemuiden.

Minder bekend zijn de activiteiten van de sectie Documentatie van de SBH. Deze kleine werkgroep (3 man) houdt zich al sinds de oprichting, al meer dan 20 jaar bezig met het verzamelen, inventariseren en catalogiseren van alles over hoogaarzen en daaraan gerelateerde maritieme onderwerpen.

Maritieme bibliotheek

De maritieme bibliotheek omvat, naast een uitgebreide knipselkrant, ca. 950 boektitels, en vrijwel complete ingebonden jaargangen van tijdschriften als de Waterkampioen, Wandelaer et sur l’Eau, de Blauwe Wimpel en natuurlijk de onvolprezen Spiegel der Zeilvaart (nu ook met de eigen "redactie hoogaars" de 'Pijp Toeback'). Veel boeken, foto’s en andere relevante informatie zijn afkomstig van geïnteresseerden die een passende bestemming zochten voor hun bibliotheek. Dergelijke aanvullingen zijn altijd zeer welkom.
Daarnaast is er een digitale bibliotheek, met onder andere kopieën van bestekken van alle door de Gebroeders Meerman in Arnemuiden tussen 1863 en 1961 gebouwde hoogaarzen, en een zeer uitgebreide verzameling foto’s van oude en nog bestaande visserij-hoogaarzen en hoogaarsjachten. Van de meeste van deze laatsten zijn lijnentekeningen aanwezig.

Tekening van de werf van Boot in Delft-Vrijendam, gedateerd 1877. (Coll. Maritiem Museum Rotterdam)
Tekening van de werf van Boot in Delft-Vrijendam, gedateerd 1877. (Coll. Maritiem Museum Rotterdam)

Doorlopend wordt informatie aangevuld

De hoogaarzen waarvan de informatie ontbreekt worden, zodra de gelegenheid zich voordoet, opgemeten en in tekening gebracht, zoals bijvoorbeeld recentelijk het stalen hoogaarsjacht 'Turc' (Van Damme, 1925). Scheepsgeschiedenissen worden onderzocht en gepubliceerd in het tijdschrift Consent. Dit verschijnt jaarlijks, in samenwerking met een viertal andere maritiem erfgoed verenigingen in Zeeland en Vlaanderen en documenteert de geschiedenis van de oude zeilvaart op de Schelde.
Dit alles maakt dat de hoogaars waarschijnlijk een van de best gedocumenteerde klassieke scheepstypen van de Nederlandse vloot is.

De beurthoogaars van Gilles Jacobus de Graef, beurtschipper van Kieldrecht (BE) op Rotterdam. De foto is genomen aan de Spaanse kade in Rotterdam, ca. 1900.
De beurthoogaars van Gilles Jacobus de Graef, beurtschipper van Kieldrecht (BE) op Rotterdam. De foto is genomen aan de Spaanse kade in Rotterdam, ca. 1900.

Kieldrecht in België: Grootste vissershaven van Zeeland, bij de onafhankelijkheid van België werd Kieldrecht als het ware in twee gedeeld.
De sectie heeft een netwerk van deskundigen in Zeeland en Vlaanderen waarop een beroep kan worden gedaan. Maar voor het overige is het toch het enthousiasme en de inzet van het drietal medewerkers dat tekent voor dit kenniscentrum, een verborgen goudmijn voor de maritiem geïnteresseerde.

De aquarel is getiteld "hoogaars te Arnemuiden", van P.J. Schotel. Ca. 1810.
De aquarel is getiteld "hoogaars te Arnemuiden", van P.J. Schotel. Ca. 1810.

Vragen over Zeeuwse schepen en gerelateerde onderwerpen

Voor vragen over Zeeuwse schepen en gerelateerde onderwerpen kunt u altijd terecht op documentatiesbh@online.nl  Bezoek aan de bibliotheek is mogelijk na afspraak op tel. 06 200 44 853. 

Op de boekenplank van de SSRP staat het verhaal "Wat maakt een Hoogaars een Hoogaars, geschreven door Peter Hamer, één van de leden van het kenniscentrum.


Alle vlugschriften "Behoud(t) het Goede" zijn in de SSRP-website verzameld in "Uit het Stamboek - Behoud(t) het goede" in onze verhalenbundel "Goed" Gebundeld.
Hierin bundelen we ons maandelijkse vlugschrift "Uit het Stamboek - Behou(d)t het Goede"; de verhaaltjes over maritieme zaken uit het dagelijks leven van Dirk Huizinga en onze Stamboekbijdrages in de Spiegel der Zeilvaart.

Terug naar vorige pagina