2018-9: Wie het kleine niet eert...
Spiegel der Zeilvaart oktober 2018 nummer 9
De laatste jaren wordt er regelmatig een "klein" schip aangemeld voor opname in het Stamboek, of wordt verzocht een dergelijk schip weer te "activeren". Vaak spelen sentimenten daarbij een grote roL Tenslotte begon bijna iedereen z'n eerste zeilavonturen in een kleine boot, wat herinneringen opleverde die vaak een heel leven blijven hangen.
Onlangs ontvingen we uit Finland het volgende verhaal van Eelco van Schaik die kort geleden las over een mogelijk tanende belangstelling voor de (houten) ronde een platbodem jachten. Bij hem is daar nog niets van te merken. Hij schrijft: 'Zoals wel vaker zat ik op het internet weer eens verlekkerd naar al het mooie drijvend erfgoed te kijken, toen mijn oog op de site speurders.nl viel op een advertentie: 'Te koop schouw type "Puut".
De 'Puut' (open schouw, vd Meulen, plq. 1632, gebouwd in 1970), was in de jaren negentig van mijn broer en mij. Ik ben enkele keren vanuit Zeeland (Veerse Meer) onder begeleiding van mijn ouders met hun Enkhuizer bol 'Olleke Bolleke' naar Friesland gevaren, soms gesleept, maar ook vaak vooruit zeilend. Om mee te kunnen doen aan wedstrijden op de Hollandse Plassen hadden we later een trailer. Met goede resultaten en veel plezier hebben we wedstrijden gevaren, tot er door een afgeronde opleiding en werk minder tijd voor de 'Puut' was.
Sentimentele aankoop
Omdat ik het wrak van het kleine schouwtje 'Duifje' al had, is de 'Puut' toen verkocht en uit het zicht geraakt totdat mijn oog dus viel op... 'Te koop schouw type "Puut", MIJN PUUT!
Om een lang verhaal langer te maken... een sentimentele aankoop werd gedaan en op de trailer werd de 'Puut' door mijn broer opgehaald uit de bossen nabij Apeldoorn. Op dit moment is Frans van der Doe bezig met het voltooien van de niet-voltooide restauratie van de vorige eigenaar. Wat er daarna gaat gebeuren is nog even de vraag. De trailer maakt het mogelijk om 'Puut' makkelijk naar Finland te halen, maar ook een zomervakantie zeilen in Nederland samen met 'Olleke Bolleke' lijkt een optie.
Klein maar Dapper
De 'Olleke Bolleke' is een Enkhuizer bol, ontwerp Gipon van 1964, gebouwd door Jan Kooijman in Zwijndrecht. Er zijn in de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw tientallen van deze bolletjes gebouwd. Daarvan zijn er 45 opgenomen in een kloek boekwerk onder de titel "Klein maar Dapper". Henk de Graaf heeft als eigenaar van de Enkhuizer bol 'Bolderbast', in 1993 een serie kronieken van deze Enkhuizer bollen verzameld. Hij noemt het zelf een beschrijving van een heel klein stukje van ons varend erfgoed van morgen (dus nu eigenlijk vandaag al). De ligplaatsen zeggen iets over het vaargebied van de schepen. De vloot van de 7.00-meter-bolletjes concentreert zich daarbij voornamelijk in het Friese Merengebied - een gebied waar het een uitgelezen scheepstype voor is - en een (kleiner) deel in de beschutte delen van de Zeeuwse wateren en de Biesbosch.
De 7.35-meter-bollen houden zich meer op rond het ruimere water van het IJsselmeer en Zeeland, maar zijn toch ook in ruime mate te vinden in Friesland en op de Randmeren. Ongetwijfeld speelt de ambitie van de schipper (en zijn bemanning) daarbij een belangrijke rol. Uiteraard geldt voor een aantal schepen, dat zij soms tot ver buiten het primaire vaargebied varen, zoals de 'Olleke Bolleke', waarmee de eerste eigenaar na jaren nog steeds vaart.
Een klein bootje als decoratie
Regelmatig komen we kleine scheepjes tegen die "verbouwd" zijn tot tuinmeubel of als decoratie in openbare ruimtes worden gebruikt. Gehalveerd zoals in een visrestaurant in Harlingen, als speeltoestel voor kinderen of als een alternatieve kerstboom. In 2007 vond Geerko Postma het boatsje 'Prins' in een loods van een recreatiepark in Eernewoude, eerder had het dienst gedaan als versiering bij de toegang van het park. Het tuig en de rondhouten lagen nog gesierd met kerstlampjes in de kuip naast de nodige kurken en peuken. Hij kon het scheepje van de eigenaren overnemen om er na een uitgebreide restauratie bij Martijn Perdijk in Heeg mee te gaan zeilen.
De Prins is in 1980 gebouwd door Johan Prins in Workum als eenvoudig werkboatsje. Een boatsje is een kleine tjotter, vroeger veelal gebouwd als werkbootje, later meer en meer gebruikt voor het plezier. Een prima zeilend scheepje! In 1983 heeft Johan het getransformeerd naar jachtboatsje.
Tijdens de Traditionele Schepen Beurs, 9, 10 en 11 november in Den Helder kunt u het scheepje uitgebreid bewonderen bij de stand van de SSRP. U bent van harte welkom!
SdZ 2018 nr09 november - Wie het kleine niet eert
Jan Eissens, Stamboekbeheerder
stamboek@ssrp.nl