Schokker
In de nieuwe opzet van de beschrijving van de in het Stamboek opgenomen scheepstypes staat de tijdlijn van de ontwikkeling van het betreffende type centraal (=vergelijkbaar met bijv. het Stamboek van koeien met de ontwikkeling van het ras. De laatste koe in dat Stamboek is een doorontwikkeling van de eerst opgenomen koe). In die tijdlijn zitten allerlei duidelijk beschreven momenten, waarin aanpassingen werden doorgevoerd en bepalend waren voor de verdere ontwikkeling van het type.
Als een schip van een bepaald type bij het Stamboek wordt aangemeld is aan de hand van de benoemde kenmerken direct duidelijk of het ook echt om een schip van dat type gaat. Met het jaartal van de bouw kan dan direct worden “ingeprikt” in de tijdslijn van het type om duidelijk te zien waar het schip in de ontwikkelingsfase van het type zit en kan het worden gerelateerd aan de sociaal-maatschappelijke en technologische ontwikkelingen in die tijd. Dit wordt weergeven in de algemene Tijdlijn van de ontwikkeling van de Ronde en Platbodemjachten.
We proberen alle in het Stamboek opgenomen scheepstypes op deze manier te beschrijven. Op onze Boekenplank is daarover al veel informatie te vinden. het verhaal is nog lang niet af, maar bij veel scheepstypes staat de verwijzing al naar de nieuwe opzet van de beschrijvingen van de oude scheepstypes.
De ontwikkeling van de Schokker, Bons en Pluut bekijken we vanuit een breed perspectief, waarbij de ontwikkeling van het scheepstype en de geschiedenissen van de schepen als uitgangspunt worden gehanteerd.
De Schokker in het kort
De schokker is het belangrijkste lid van de oorspronkelijke platbodemvloot van de Zuiderzee tussen Kuinre en Elburg. Het type stamt waarschijnlijk uit de Middeleeuwen. Ook de punter van het NW-Overijsselse binnenwater behoort tot deze familie van de Frankische bouworde. Van oorsprong zijn er 3 subtypen, afhankelijk van het vaargebied. De kleinste van omstreeks 10m visten in het kustgebied, de grotere van 12 en 15m of meer tussen Enkhuizen en Lemmer, en in de zeegaten tot op de Noordzee. Geen enkele oorspronkelijke schokker is behouden gebleven.
De schokker kwam voornamelijk voor op het N.O.-gedeelte van de Zuiderzee. Gezien de goede zeileigenschappen en de betrekkelijk eenvoudige constructie wordt de schokker als type nog steeds als jacht gebouwd. De schepen zijn dan voorzien van een kajuit. De kleinere jachtschokkers hebben soms een wat gedrongen vorm gekregen om voldoende ruimte voor het interieur te krijgen.