Hoants
Dr. Ir. J. Vermeer schrijft in zijn boek "Tjotters en Boatsjes":
De tjotter "Hoants" behoort heden tot de collectie die de Stichting Friese Tjottervloot kortgeleden heeft overgenomen van de Nederlandse Jeugdherberg Centrale. Sedert 1954 maakte zij deel uit van de vloot van de zeilschool verbonden aan de jeugdherberg "It Beaken" in Heeg. Heit Piersma had haar in dit jaar overgenomen van de eerste eigenaar, de Langweerder bakker D. Visser. Deze had de "Kabeljauw", zoals de oorspronkelijk naam luidde, in 1927 laten bouwen door Adriaan van Wageningen te Veenwouden.
De heer J. Visser te Langweer, zoon van bakker Visser en zelf ook bakker geweest zijnde, vertelde ons het volgende. Zijn vader was afkomstig uit de buurtschap Valom in de gemeente Dantumadeel, niet ver van Veenwouden. Hij zal dus de bootbouwer Van Wageningen in zijn jeugd gekend hebben. Volgens de zoon had zijn vader, die het zeilen in zijn nieuwe woonplaats had leren waarderen, eerder een andere tjotter gehad, die hem echter niet beviel . Deze mededeling is in overeenstemming met wat bekend is uit de bewaard gebleven werfboeken van de Kromwâl-werf in Britswerd. Daar was in 1919 een kleine tjotter met de NNWB-maten 4,70 x 1,70 meter afgeleverd aan D. Visser te Langweer. Wat er van deze tjotter geworden is weten we niet.
Eigenschappen
| Plaquette nummer: | 547 | Zeil nummer: | 10 |
|---|---|---|---|
| Categorie: | A | Tekening nummer: | |
| Type: | Tjotter |
Bouw
| Bouwjaar: | 1927 | Ontwerper: | A.J. van Wageningen |
|---|---|---|---|
| Werf: | A.J. van Wageningen | Werf plaats: | Veenwouden |
| Motor: | Motor type: | ||
| Materiaal romp: | Eikenhout | Materiaal kajuit: | |
| Materiaal zeil: | Dacron | ||
| Onderwaterschip: | Kiel: |
Afmetingen
| Lengte stevens: | 4,81 m | Breedte berghout: | 1,68 m |
|---|---|---|---|
| Diepgang: | 0,25 m | Masthoogte water: | 6,50 m |
| Oppervlakte grootzeil: | 10,00 m2 | Oppervlakte fok: | 6,00 m2 |
| Oppervlakte botterfok: | 0,00 m2 | Oppervlakte kluiver: | 0,00 m2 |
| Oppervlakte totaal: | 16,00 m2 | Oppervlakte overig: | 0,00 m2 |
Register Varend Erfgoed Nederland
| Registratie nummer: | 5598 | Registratie datum: | 01-05-2024 |
|---|---|---|---|
| Geregistreerd als: | Varend Monument® |
Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip
| 1928 – 1954 | D. Visser, Langweer ( Kabeljauw) |
|---|---|
| 1954 – 1956 | P. Piersma sr., Heeg ( Hoants) |
| 1996 – 1995 | Jeugdherberg 'It Beaken', Heeg ( Hoants) |
| 1995 – Nu (laatst bekend) | Stichting Friese Tjottervloot, Heeg ( Hoants) |
Geschiedenis
1957
20 augustus 1957
20 augustus 1957: Jan Willem Menso: Met de Hoants tijdens de Sneekwek in 1957
1997
1997
1997: De 'Hoants' in het boek "Tjotters en Boatsjes" van Dr. Ir. J. Vermeer:
Bij haar registratie als wedstrijdtjotter kreeg de "Kabeljauw" van de NNWB het zeilnummer 10 toegewezen. Visser moet zich tot een fanatieke wedstrijdzeiler ontwikkeld hebben. Met zijn plaatsgenoot, de aannemer Tj. van der Meulen, die eveneens bij Van Wageningen een NNWB-tjotter had laten bouwen (zie hiervoor bij "Elisabeth"), nam Visser regelmatig deel aan hardzeilerijen. Dit blijkt uit bewaard gebleven deelnemerslijsten van diverse Friese zeilverenigingen, zoals die van zijn eigen vereniging in Langweer, van de Zeilvereenigingen "Oostergoo" en "Sneek" en van de Sneker Zeilclub; vanaf 1928 vinden we de "Kabeljauw" in een onafgebroken reeks van jaren als deelnemer ingeschreven, tot in de Tweede Wereldoorlog. De heer J. Visser toonde ons diverse prijzen die zijn vader had gewonnen. Als in 1953 op initiatief van de Kon. Zeilver. "Oostergoo" en het Fries Scheepvaart Museum in Grou voor de eerste keer een reünie voor ronde jachten wordt gehouden, is Visser met de "Kabeljauw" van de partij..
Blijkens een bewaard gebleven kwitantie verkocht Visser nog in dezelfde maand juli de "Kabeljauw" voor driehonderdvijftig gulden aan Pieter Piersma, de vader van de jeugdherberg "It Beaken" in Heeg. Zij heeft daar onder de nieuwe naam "Hoants" als instructievaartuig bij de zeilschool dienst gedaan. Bij het vertrek van Piersma als beheerder van de jeugdherberg in 1976 ging de "Hoants" over in eigendom van de N.J.H.C. tot de overdracht aan de Stichting Friese Tjottervloot.
Technische gegevens
Hoofdafmetingen
- Lengte over de stevens 4,81 m
- Grootste breedte buitenkant huid 1,68 m
- Holte op het grootspant 0,73 m
- Zeiloppervlak: Grootzeil + fok 16,0 m2
Bijzonderheden
- breed plat vlak
- uitgesproken hoekige kim
- vlaktilling 0°
- 2 huidgangen boven de kimmen
- breed roer met gesneden vogel in de kop
- eenvoudig snijwerk op het boeisel, dat sterk is verhoogd
Opmerkingen
Volgens jachtbouwer Piersma in Heeg, die vele houten ronde jachten in restauratie heeft gehad, liet Van Wageningen de kielgang oplopen tegen de achtersteven. De scheg werd er onder tegenaan geplaatst, in tegenstelling tot de gebruikelijke constructie, waarbij de kielgang doorloopt onder de scheg.
2023
17 september 2023
17 september 2023: E-mail van Douwe Visser, kleinzoon van de eerste bezitter van de Kabeljauw (Hoants)
Ik heb in de jaren 50 vaak in de 'Kabeljauw' meegevaren. Heb een boekwerk met wedstrijd uitslagen foto's gemaakt, allemaal van Internet gehaald, want ik had de boot alleen van een prentbriefkaart van Langweer.