Jenny III

John Seymour woonde een tijd met zijn vrouw Sally Medworth, een Australische pottenbakker. Ze voeren met de hoogaars door Engeland en Nederland. Deze reizen zijn later beschreven in het boek "Zeilen door Engeland". Toen hun eerste dochter ouder werd, vonden ze dat een huis aan de wal beter geschikt zou zijn.

In 1976 komt er een brief van eigenaar J.D. Boyce uit Engeland, gericht aan de Stamboekbeheerder met de vraag of er verder iets van het schip bekend zou zijn. Boyce geeft daarbij aan dat de hoogaars in 1923 gebouwd zou zijn door Georg Stocker & Co in Boom (België). Huitema antwoordt dat een dergelijke werf onbekend is bij het museum in Antwerpen. 

De geschiedenis van de scheepswerven in Boom is gekoppeld aan die van steenbakkerijen. Vele steenbakkerijen hadden hun eigen boten en zo hun eigen scheepswerven, bijv. Joostens-Loverie, Joostens- DeLaet, e.d. Edouard Claessens op de bekende spitsenwerf in Boom heeft voorgangers gehad. Voor hem F. Joostens en daarvoor G. Stocker & Co. Dus lijkt er wel een werf met de naam George Stocker geweest te zijn. Jaartallen zijn onbekend.

Dear Sir,

In Reply to your letter i am sorry to say that we do not have any information re your ship.
Neither the maritiem Museum in Antwerp - to whom we thelephoned - know of a shipyard Georg Stocker in Boom. As far as we know Messrs. Meert in Boom was the only shipyard that build and repaired hoogaarsen (up till about 10 years ago).
The name 'Terry' was probably given to the ship after she come to England. Do you perhaps know her first name, beause only then we can look up old registers.

Dr. T. Huitema
Hon. Treasurer
Incl. your photograph

Geachte Mevrouw,
Naar aanleiding van uw verzoek, stuur ik u hierbij een verklaring omtrent uw hoogaars. In de dwarsrichting is het vlak niet getild. Van voren zeer licht opgebrand. Van achteren iets meer opgebrand. Het schip heeft geen kiel. Het voorschip lijkt wat op een Paalse hoogaars. Het achterschip heeft iets weg van een hoogaars op een foto, gemaakt in de haven van Veere rond 1910. Wat het casco betreft zie ik geen reden waarom uw hoogaars niet zou kunnen worden opgenomen in de Stichting stamboek Ronde en Platbodemjachten.
Wij raden u aan om het schip zo origineel mogelijk te houden. Voor de tuigage willen wij u gaarne adviseren. De Heer v.d. Gruiter (oud zeilmaker voor vissersschepen), lijkt ons wel de meest aangewezen persoon.
Hopende u hiermede van dienst te zijn, tekenen wij.
Met vriendelijke groeten,
R. Verras

In 1979 meldt eigenaresse Mevr. M. Speijer-Hoogedeure uit Veere de hoogaars aan voor opname in het Stamboek. Ze krijgt dan plaquette 1161. Hoe lang zij het schip in bezit heeft gehad, is niet bekend. Ze schrijft dat verder onderzoek gaat doen en geeft aan de Stamboekbeheerder door dat de hoogaars waarschijnlijk is gebouwd in 1900 in Lekkerkerk, Mogelijk als eerste stalen hoogaars in Nederland met visserijnummer YE48. Meer informatie is niet in het archief aanwezig.

YE38

Bernard van Gils ((oud)eigenaar hoogaars 'Turc') schrijft:
Als eigenaar van één van de drie oude, vooroorlogse stalen hoogaarzen kom je als vanzelf in contact met de bezitters van de twee andere. Eén van die twee is Herman Speyer uit Veere.

Vele jaren geleden, toen ik Herman en Maaike nog maar kort kende, kwam ik midden in de winter in Veere. Het vroor nog nèt niet maar het was wél flink koud. En - Oh, grote verbazing - Wat zag ik daar op de kade van dat fraaie, in de winter wel erg rustige, stadje? Herman was met een dikke jas aan, staande tussen een hoop houtkrullen, een mast aan het schaven. Die mast van zestien meter staat nu nog op de Maaike II.

Dat schip, zo rond de eeuwwisseling gebouwd, heeft een rijke historie. Als mosselvisser heeft zij, met als schipper legendarische Jan de Rooy, onder de registratie YE38 gevaren (Yerseke). Dan geruime tijd eigendom van een Middelburgse familie. In beslag genomen wegens smokkel. Verkocht naar Lillo - ten noorden van Antwerpen. In Boom bij Stokker verbouwd tot jacht. Gekocht door een Engelse marine-officier. En dan een imponerende reeks van respectievelijk twaalf verschillende Engelse eigenaars, waaronder de auteur en B.B.C.-medewerker John Seymour, die een heerlijk boek schreef over zijn tocht dwars door Engeland met deze Zeeuwse hoogaars, die toen de naam JENNY III droeg. De titel van dat boek is „Sailing through England". Maar ná die hele reeks Engelse eigenaars lag de YE38 tenslotte in hopeloos verwaarloosde toestand op de rivier Blackwater en daar kocht Her-man het schip en bracht het na vele, vele buitenlandse jaren weer naar haar thuis in Zeeland.
Verras uit het Zeeuws-Vlaamse Paal restaureerde en verbouwde haar. 

Ik heb dit schip geërfd van mijn Vader. Hij heeft het in de jaren 90 gekocht van Herman Speyer en hernoemd naar Jenny III. Dit was de naam, die ze had toen de schrijver John Seymour er mee door Engeland voer. Wij hebben samen het schip gestript en weer opgebouwd. In 2009 overleed mijn vader en moest ik de restauratie stoppen. Ik ben vorig jaar weer verder gegaan.

Er is meer informatie, maar dit zijn de essentiële gegevens:
Er is veel gespeculeerd over de herkomst van de Jenny III, een stalen hoogaarsjacht, volgens het Lloyds’ Register of Yachts gebouwd in 1923 op de werf van G. Stocker in Boom (BE). Achtergrond van de speculaties is vermoedelijk dat er geen gegevens zijn over de eerste eigenaar, dat de werf van Stocker onbekend is, en er geen gegevens zijn over aldaar gebouwde schepen. Diverse auteurs verwijzen naar andere, oorspronkelijke stalen hoogaarzen, gebouwd in Nederland voor 1900, zoals de YE 38 (Liefde op het eerste gezicht: B. van Gils) en de YE 46 (brief mevr. M. Speijer - Hoogedeure). Naar blijkt is de verwijzing naar de YE 38 onjuist. Volgens het Centraal Visserijregister hebben onder dat nummer uitsluitend hengsten gevaren. Vermoedelijk wordt de TH 38 bedoeld, een stalen hoogaars gebouwd in 1896, waarschijnlijk op de werf van Paans (Rode Vaart). Maar de YE 46 bestaat nog, en ligt in Mecklenburg in Duitsland. Bovendien hebben zowel de YE 46 (Stoel Alkmaar, 1892) als de TH 38 een lengte van ca. 13,60 m. De Jenny III is dus met haar lengte van 14,80 m echt een ander schip.    Doordat tijdens WO II de archieven van de gemeente Boom goeddeels verloren zijn gegaan is er weinig bekend van de vele scheepswerven die Boom heeft gekend. Maar navraag bij de plaatselijke Historische Vereniging heeft wel wat meer informatie opgeleverd: De werf werd rond 1908 overgenomen door F. Joostens en later hernoemd als “Chantier Naval F. Joostens & Cie”. In 1916 werd ze andermaal overgenomen en de naam veranderde in Geo Stocker & Cie. Edouard Claessens is dan al de eigenaar. In 1939 verandert de naam in scheepswerf Claessens. Het is dan een flinke werf voor de binnenvaart.

Alles bijeen genomen is er (nog) geen direct bewijs dat de registratie in Lloyds’ Register juist is, maar er zijn drie redenen om aan te nemen dat dat wel zo is.

• De familie Claessens was actief in de jachtzeilerij, H. Claessens was ontwerper en zeilmaker, en eigenaar van de hoogaars Masaniello, en J. Claessens was ontwerper en eigenaar van de hoogaars Elfde Juny, de latere Oscar et Virginie. Beiden ingeschreven bij de RYCB Antwerpen.
• De werf van Stocker was een flinke werf voor de binnenvaart, die o.a. adverteerde met "nieuwbouw en herstelling van ijzeren, stalen, en houten schepen", en met “een bijzondere inrichting voor de overwintering van jachten”. Ze waren dus ook actief in de jachten wereld.
• De bolders op het voordek van Jenny III zijn van een type dat vooral op de binnenvaart werd toegepast, maar nooit op een traditioneel vissersschip. Zo heeft bijv. de hoogaars Turc, gebouwd in dezelfde periode (Van Damme, Baasrode 1925) traditionele bolders.

Mijn conclusie is daarom dat de Jenny III is gebouwd als jacht in 1923, op de werf van Geo Stocker & Cie te Boom, conform de registratie in Lloyds’ Register. Ze is daarmee het oudste bekende stalen hoogaarsjacht.

Bronnen:
•    Liggers van de Scheepsmetingsdienst
•    Centraal Visserijregister
•    Lloyds’ Register of Yachts
•    Marc Verlinden - Historische Vereniging Boom
•    Informatie en privé archief van mevr. Maaike Hoogedeure