Johanna Antonia

Vermoedelijk gebouwd in 1935/1935 bij de fa. Van Goor in Monnickendam. Er werd toen een serie van 5 boten gebouwd met krediet van de Rijksdienst in opdracht van werkloos geworden spinners van de ENKEV (Eerste Ned. Kunstharsspinnerij Edam Volendam). Het is een zogenaamde Hoornse schouw (Hoorn 2?), die de familie Last zou hebben gekocht of Jan Tol (v.d.Knoest) uit Volendam.
In ca. 1937 is het schip met nog enkele andere boten van hetzelfde type verkocht naar de 'overkant': Lemmer. Daar heeft vermoedelijk Leeuwke Sakes Bootsma ermee gevist tot ca. 1953. De boot was uitgerust met een T-Ford benzinemotor, zeilen + bun (nog zichtbaar op het vlak). Jammer genoeg hebben we nog steeds geen oude Lemster aan boord gehad die dit definitief kan zeggen. Steeds werd getwijfeld over de LE 4 of LE 44. Een jaar of twee/drie geleden kwamen we echter in Stavoren de originele LE 44 in vissermans uitvoering tegen, dus volgens ons moet de Johanna Antonia de oorspronkelijke LE 4 zijn.

Daarna wordt het gemakkelijker:
1962-1964: Fam. Maas koopt de boot en bouwt er een kajuit op. Het schip krijgt een nieuwe naam 'Johanna Antonia' naar Mevr. Maas. Het originele bord hangt in het vooronder. In 1989 heb ik gesproken met Mevr. Maas. Haar man was net overleden en zij wist zich niet meer zoveel te herinneren.
1964-1974: Dr. v.d. Valk uit Huizen N.H. vertimmert het vooronder en de kajuit. De mast met contragewicht wordt vervangen door een draaiende mast op het dek (1967). In 1968 komt de Peugeot motor in de boot. In 1972 wordt het gehele schip gestraald, er komen nieuwe zwaarden + een nieuw roer aan het schip. Kleur van de boot toen: rood boeisel, groene vlakken, witte katoenen zeilen. Alles werd bij de Gebr. Kok in Huizen gemaakt.
1974-1975: Hr. Hendrik van Heusden uit Zwolle vaart er 1 jaar mee.
1975-1979: Dierenarts L. Harms wordt de nieuwe eigenaar. Deze straalt het schip en scolpeert het. Tevens maakt hij het grote achterraam aan de achterkant van de kajuit. Eerst zat hier een klein rond raam.
1980-1984: Fam. J. Heule uit Wassenaar heeft de boot en laat er in 1984 voor de verkoop nieuwe zeilen op zetten van bruin dacron. De fam. Heule emigreerde naar de VS.
1984-1991: Fam. H.W. Buijs koopt het schip en verkoopt het in 1991 aan de familie Bloem in Zuidlaren. De langsbank wordt een hoekbank, er komt een boekenplank in, het vooronder wordt met meer hout bekleed, nieuw schijnlicht. Er wordt een botterfok aangeschaft en de zwaarden worden gereviseerd.

Deze historie van de zeeschouw 'Johanna Antonia' is een verdere uitwerking van de "Geschiedenis Zeeschouw Johanna Antonia" zoals dat door de heer Buys aan ons is overgedragen. De daarin vermelde data sinds 1962 zijn correct weergegeven, echter de geschiedenis van voor 1962 heb ik niet bevestigd kunnen krijgen. Als aanvulling op de geschiedenis van Buys kan thans vermeld worden:
1991 - 1999: fam. R Bloem, Zuidlaren. 1992 de motor ondergaat een deelrivisie v.w.b. het compressiedeel van de motor en 1994 wordt de keerkoppeling vervangen.
1999- fam. H.vd Schuit

In 1993 zijn door mij de de vissers Jan Tol en Jan Last beiden uit Volendam gebeld. Zij konden de 'Johanna Antonia' niet als hun schip identificeren.
Eind 1994 is er gesproken met mevrouw Johanna Antonia Maas-Bakker destijds wonende in het bejaardencentrum De Meermin te Edam. Mw. Maas vertelde dat de Scheepswerf Manus Groot, Kwakelsteeg 2, 1135 AM Edam het schip voorzien heeft van een kajuit.
Mw. Groot heeft bevestigd dat de zeeschouw bij hen is omgebouwd en dat het schip het visserijnummer OH4 droeg en 'Orion' heette en verkregen was van de heer W. Doets, de laatste visser op de 'Johanna Antonia'.
Van P. Doets, zoon van W. Doets is hiervan telefonisch een bevestiging verkregen (8 febr 1995). Later is mij ter ore gekomen dat P. Doets enkele dagen later is overleden (10 febr 1995)
Omdat er toen een visserijnummer bekend was, is er vervolgens bij Streekarchief Waterland uitgezocht dat de OH4 van Doets voordien de BIW12 is geweest, van de heer Jacob Buitenhuis. Buitenhuis kocht het schip in 1950, toen had het de visserijnummer VD123 en was in 1937 gebouwd bij van Goor Monnickendam. De naam van de VD123 was destijds "Alida", de oudste dochter van visser H. de Boer (bijnaam Broekie). Van de zoon van H. de Boer, Gerrit de Boer Volendam, kwam nog de informatie dat in 1946 een Albin benzine motor is ingebouwd bij D. Loots te Edam. De VD123 heeft nooit een brandmerk gekregen, omdat er geen hypotheek op rustte. Door financiële hulp van familie is het schip voor plm. 3000 gld gebouwd en contant betaald. Dhr. H.de Boer zei indertijd: "het rijk maakt je niet rijk!".
Tijdens de oorlog heeft H. de Boer ook met de VD123 gevist. De paling moest voor 35 cent per pond aan de Duitsers verkocht worden. Dit wilde de Boer eigenlijk niet en ging daarom voor gedeeltelijk voor zichzelf vissen, met alle risico's. Omdat de Boer viste tijdens de bezetting en een deel afstond aan de Duitsers is de boot niet gevorderd.

Omdat benzine steeds duurder werd en er steeds vaker dieselmotoren werden ingebouwd, ontstond voor de Boer de keuze van of diesel inbouwen of nieuwbouw met diesel. Op 19 maart 1950 is daarom de VD123 verkocht aan scheepswerf Hakvoort, Monnickendam.
De kleinzoon van H.de Boer, vist nog steeds onder het visserijnummer VD123, firma "Schilder en de Boer", dit schip is een kotter in Estland in 1993 gebouwd en heet "Regina Maris".
Enkele jaren terug zeilden wij op Fluessen, werden ingehaald door een 16 kwadraat, waarvan de eigenaar zei dat hij ook een VD123 heeft gehad, die aan een familielid van de Boer is verkocht. Dit bleek een rondbouw te zijn, vermoedelijk de opvolger van de zeeschouw VD123.