LE55

LE55 Onder handen

Dirk Huizinga schrijft in zijn boek "Lemsteraken voor de recreatie":
In 1899 bouwt Croles in IJlst twee aken voor Lemster vissers. Voor Jan R. Visser wordt de LE170 gebouwd. Dit nummer wordt na hernummering in 1911 LE17. De naam van de LE170 was 'Jonge Jan' met als opdrachtgever J.R. Visser en gefinancierd door P. de Rook. Het was een zusterschip van de LE171, later 'Argo' LE75. Jan R. Visser viste vanaf 1899 met de LE170. Twee jaar na de omnummering naar LE17 in 1911 verkoopt Visser zijn aak aan Siebe Kooistra, die ermee voer onder nummer LE37. Deze verkooopt de aak in 1932 aan J.S. de Haas in Kimswerd die met het schip viste met het nummer WON7. In 1948 ging de aak weer terug naar Lemmer en werd de fam. Rienksma eigenaar. De aak kreeg het visserijnummer LE55 en ze bleven er mee vissen tot 1959. Toen werd de vermelding in het visserijregister doorgehaald. Het schip werd klaargemaakt voor de verkoop.
Toen de aak overging in 1961 naar de recreatie, kreeg ze de naam `Murnzerklif' van de nieuwe eigenaren P. de Jong en H. Koopman uit Balk.

In het Overzicht van in het Stamboek ingeschreven jachten, die nooit een plaquette hebben gekregen staat het volgende:
77. Lemsteraak ‘Murnzer Klif’, 11,80m, staal, J.J. Croles, IJlst, 1900, eg. P. de Jong en H. Koopmans, Balk, '61/’69, dan P. de Jong, Balk, 1969, dan jhr R.A. van Swinderen, Den Haag, '71-'75.
Ergens na 1975 heeft Allard Syperda de aak gekocht voor de verhuur. Hij heeft het verbouwd en volgens hem stond toen de oude mast nog op het schip. In 2015 is de LE55 vlak voor de Eemshaven omgeslagen. Ze werd door bemiddeling via SRF in Harlingen verkocht aan Alexander Mommers. In 2021 vond de familie Hamstra het schip, kocht het en ze wordt nu uitgebreid terug gerestaureerd naar de oude vissermanaak.
Bij het uitzoeken van de geschiedenis met behulp van de nu gedigitaliseerde (visserij)archieven, blijkt dat jaartallen en namen nog wel eens verkeerd worden overgenomen, of schepen met elkaar worden verward. Op basis van de nu beschikbare informatie hebben we van de LE55 de onderstaande tijdlijn in kaart gebracht.

De LE55 tijdens de HT-race op 21 juni 2024
De LE55 tijdens de HT-race op 21 juni 2024
Lijnenplan LE55 (Huitema 1982)
Lijnenplan LE55 (Huitema 1982)

Eigenschappen

Plaquette nummer:9062 Zeil nummer:
Categorie:R Tekening nummer:
Type:Lemsteraak

Bouw

Bouwjaar:1899 Ontwerper:J.J. Croles
Werf:J.J. Croles Werf plaats:IJlst
Motor: Motor type:
Materiaal romp:Staal Materiaal kajuit:
Materiaal zeil:Dacron
Onderwaterschip: Kiel:

Afmetingen

Lengte stevens:11,60 m Breedte berghout:0,00 m
Diepgang:0,00 m Masthoogte water:0,00 m
Oppervlakte grootzeil:0,00 m2 Oppervlakte fok:0,00 m2
Oppervlakte botterfok:0,00 m2 Oppervlakte kluiver:0,00 m2
Oppervlakte totaal:0,00 m2 Oppervlakte overig:0,00 m2

Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip

1899 – 1911 J.R. Visser, Lemmer ( LE170 'Jonge Jan')
1911 – 1913 J.R. Visser, Lemmer ( LE17 'Jonge Jan')
1913 – 1933 Siebe Kooistra, Lemmer ( LE37 'De Jonge Huitze')
1933 – 1948 J.S. de Haas, Kimswerd ( WON7)
1948 – 1954 Aant Rienksma, Lemmer ( LE55 'Jaantje')
1954 – 1960 Rienk Rienksma, Lemmer ( LE55 'Jaantje')
1960 – 1969 P. de Jong en H. Koopmans, Balk ( Murnzer Klif)
1969 – 1971 P. de Jong, Balk ( Murnzer Klif)
1971 – 1975 Jhr. R.A. van Swinderen, Den Haag/Brussel ( Murnzer Klif)
1988 – 2005 Allard Syperda, Gaastmeer ( Murnzer Klif)
2005 – 2015 Sjoerd Feenstra ( LE55)
2015 – 2015 SRF Shipbuilding, Harlingen ( LE55)
2015 – 2021 Alexander Mommers ( LE55)
2021 – Nu (laatst bekend) A. Hamstra, Akkrum ( LE55)

Geschiedenis

1907

1907

1907: Overzicht Zuiderzee-vissersvloot in het rapport van Redeke in 1907

In het "Rapport over onderzoekingen betreffende de visscherij in de Zuiderzee ingesteld in de jaren 1905 en 1906 - Redeke 1907" staat de 'Murnzer Klif ' vermeld met Visserijnummer LE170 en als eigenaar A. Rottiné. Bij de LE170 en LE171 in het rapport zijn de scheepsnamen en opdrachtgevers in het rapport verwisseld blijkt later.
In 1899 wordt de 'Murnzer Klif' door Croles, IJlst gebouwd als visaak LE170. Dit nummer wordt na hernummering in 1911 LE17. De naam van de LE170 was 'Jonge Jan' met als opdrachtgever J.R. Visser en gefinancierd door P. de Rook. Het was een zusterschip van de LE171, later 'Argo' LE75
Tussen 1948 en 1961 was het schip eigendom van de familie Rienksma in Lemmer. Eerst vader Aant tot zijn overlijden in 1954 en daarna van zoon Rienk tot deze stopte met de visserij en het schip in 1961 verkocht. Zij visten met visserijnummer LE55 onder de naam 'Jaantje' (genoemd naar de vrouw van vader Aant Rienksma: zij heette Jaantje Koehoorn).

Rapport Redeke uit 1907
Rapport Redeke uit 1907

1911

19 juli 1911

19 juli 1911: Visserijregister: Jan R. Visser in Lemmer opdrachtgever van de aak LE170 in 1899, omgenummerd in 1911 naar LE17 en verkocht in 1913

Het Visserijregister vanaf 1911

Het Visserijregister, dat 40.000 kaarten telt is online te bekijken op zuiderzeecollectie.nl. De afgelopen jaren zijn alle kaarten gescand overgetypt. Al deze scans en data zijn op zuiderzeecollectie.nl te bekijken en te doorzoeken. Volgens Kees Hendriks, sectorhoofd Collectie en Informatiebeheer van het Zuiderzeemuseum, brengt de digitalisering van de kaarten en het overtypen van alle handgeschreven details het vissersleven van de vorige eeuw weer tot leven. “De kaarten met details over vaartuigen, vangstsoorten en bijzonderheden zoals scheepsrampen en inbeslagnames zijn ook voor historisch en economisch wetenschappelijk onderzoek interessant.”

1913

1913

1913: Visserijregister: Siebe Kooistra in Lemmer wordt eigenaar en ingeschreven met het visserijnummer LE37

1933

1933

1933: Visserijregister: Jan S. de Haas in Kimswerd wordt eigenaar en ingeschreven met het visserijnummer WON7

De familie de Haas kwam van Kimswerd en waren vissers in Wonseradeel. Vader was Jappie de Haas.

1948

1948

1948: Visserijregister: Rienk Rienksma in Lemmer wordt eigenaar en ingeschreven met het visserijnummer LE55

1950

1950

1950: De LE55 (ex-Murnzerklif) in het boek "Lemsteraken voor de recreatie" van Dirk Huizinga

De Lemmer, rond 1950 met de LE 55 in de wedstrijd. (Foto: collectie Dick van Dijk, Lemmer)
De Lemmer, rond 1950 met de LE 55 in de wedstrijd. (Foto: collectie Dick van Dijk, Lemmer)

1960

26 januari 1960

26 januari 1960: De geschiedenis van de LE55 tussen 1960 tot 1971

E-mail van Siemen de Jong (zoon oud-eigenaar Pier de Jong (1960-1971))

Ik ben Siemen de Jong, zoon van Pier de Jong die het schip in bezit gehad heeft vanaf januari 1960 tot in 1971. Hendrik Koopmans, een vriend van m'n vader was aanvankelijk mede-eigenaar. Heb zelf ook vele malen met het schip mogen varen. Heb nog veel fijne herinneringen en ook zwart wit foto’s uit die tijd.
Als 'Munzerklif' 1960 -1971 ten tijde van m'n vader en ten tijde van Dhr. van Swinderen was het schip niet voorzien van een roef en nog in originele vissersman staat.
Allard Syperda heeft destijds de kajuit er op gezet omwille van verhuur. Ook interessant is te weten dat de aak al eerder gezonken is geweest en wel in de haven van Enkhuizen. Een jaar na verkoop aan de Jhr. van Swinderen, belde de haven meester m'n vader op dat de LE55 was gezonken in de winter. Door gewicht van hevige sneeuwval waren de zelfloosgaten van achterdekje onderwater gezakt en was de boot volgelopen.. De jonkheer was op wintersport en niet bereikbaar. Ik geloof dat m'n vader met tranen in de ogen bij de boot heeft gestaan. Het jammere hiervan was dat de originele betimmering toen verloren is gegaan. Ook moest er een andere motor in.

Het naambord van de LE55 tm 1960
Het naambord van de LE55 tm 1960
Inspectie van de LE55 bij aankoop in 1960
Inspectie van de LE55 bij aankoop in 1960
Aankomt in Balk na de koop in 1960
Aankomt in Balk na de koop in 1960
Onder zeil in 1962
Onder zeil in 1962
Originele kastjes in het interieur
Originele kastjes in het interieur
Vaste Sinterklaasboort in Balk (1962)
Vaste Sinterklaasboort in Balk (1962)
Op de helling bij Blom Hindeloopen voor dichtmaken bun in 1963
Op de helling bij Blom Hindeloopen voor dichtmaken bun in 1963
Dichtmaken bun
Dichtmaken bun
Onder zeil in 1965
Onder zeil in 1965
De HT-race in 1969
De HT-race in 1969
In 1987 ligt de LE55 te koop
In 1987 ligt de LE55 te koop

1971

1971

1971: Jhr. R.A. van Swinderen koopt de 'Murnzerklif'

De 'Murnzerklif' op de werf in 1972 (foto collectie Siemen de Jong)
De 'Murnzerklif' op de werf in 1972 (foto collectie Siemen de Jong)

1980

1980

1980: Lemsteraken: van visserman tot jacht

De Stichtingsmonografieën: 'Waar zijn onze aken gebleven?

Deze vraag van de oud-Lemster Jan Wouda in 'Zuid-Friesland' van 28 februari 1980 vormde de aanleiding tot een tweetal Monofrafieën. Maar nu luidt de vraag: Wáár zijn de in de zeiltijd gebouwde vissermansaken die nu nog als jacht in Nederland varen? In de volgende twee Monografieën kunt u een aantal antwoorden vinden.

1988

1988

1988: Allard Syperda koopt de 'Murnzerklif' voor de verhuur

Plaatsing van de roef in Osingahuizen in 1988 (foto collectie Siemen de Jong)
Plaatsing van de roef in Osingahuizen in 1988 (foto collectie Siemen de Jong)
Als ‘Murnzerklif’ kreeg de aak na 1988 bekendheid op het water (foto collectie Dirk Huizinga)
Als ‘Murnzerklif’ kreeg de aak na 1988 bekendheid op het water (foto collectie Dirk Huizinga)
(foto collectie Dirk Huizinga)
(foto collectie Dirk Huizinga)

2015

26 juli 2015

26 juli 2015: Lemsteraak gezonken voor de havenmonding van de Eemshaven

Een Lemsteraak is zondagavond in de problemen gekomen voor de havenmonding van de Eemshaven. Het schip maakte door nog onbekende oorzaak water waarop de opvarenden alarm sloegen. Reddingsboot Jan en Titia Visser uit de Eemshaven, en de Duitse reddingsboot Alfried Krupp vanaf Borkum voeren uit. De reddingsboten kregen ondersteuning van diverse schepen waaronder loodsboot Lyra, deze haalde beide opvarenden van boord en bracht beide naar de Eemshaven. De loodsboot meerde af in de Emmahaven waar niet veel later een ambulance aankwam om de opvarenden medisch te onderzoeken. Op de Lemsteraak was ook een hond aanwezig die te water was geraakt en lange tijd vermist werd. Diverse schepen zochten geruime tijd naar de hond maar werd in eerste instantie niet aangetroffen. Toen de reddingboot Jan en Titia Visser terugkeerde naar de Eemshaven werd de hond alsnog levend aangetroffen en werd later met zijn baasje herenigd. Maandagochtend heeft de bemanning van de KNRM in samenwerking met Ubels Offshore de Lemsteraak weer overeind gezet en leeg gepompt. Het schip is vervolgens op sleeptouw genomen naar de Eemshaven.

(bron Eemskrantnl)
(bron Eemskrantnl)
(bron Eemskrantnl)
(bron Eemskrantnl)
(foto Mariska Burema)
(foto Mariska Burema)

2021

2021

2021: André Hamstra koopt de aak en gaat het restaureren

De LE55 door bemiddeling via SRF in Harlingen verkocht aan Alexander Mommers in Limburg. Daar komt het op de wal te staan en wordt voorzichtig een aanvang gemaakt met het restaureren van het schip. In 2021 vond de familie Hamstra het schip en kon het kopen. De LE55 wordt het nu uitgebreid terug gerestaureerd naar de oude vissermanaak.

De LE55 nog in Limburg
De LE55 nog in Limburg
De LE55 nog in Limburg
De LE55 nog in Limburg
De LE55 bij Talsma in Franeker
De LE55 bij Talsma in Franeker

Het schip wordt in opdracht van André Hamstra gerestaureerd bij scheepwerf Talsma in Franeker. De hoop en verwachting is dat in het najaar van 2022 het schip wordt gestraald en daarna afgewerkt.

2022

juli 2022

juli 2022: Het Stamboek in de Spiegel der Zeilvaart juli-augustus 2022 nummer 6: Lemsteraken in de visserij

In het Stamboek zijn sinds 1955 wel vijfhonderd Lemsteraken vastgelegd en daar komen regelmatig aken bij. Deze aantallen doen vermoeden dat de Lemsteraak een enorm populair vissersschip moet zijn geweest. Maar dat is beeldvorming die niet strookt met de historische werkelijkheid.
Als je de leeftijden van Lemsteraken in kaart brengt blijkt het wel mee te vallen met de populariteit als vissersschip. Dat heeft alles te maken met de tijd waarin de Lemsteraak als type is ontstaan, namelijk vrij laat. De Zuiderzee werd een aantal jaren later al "gedegradeerd" tot zoetwatermeer, waarna de visserij min of meer tot stilstand kwam.
Dat lang niet alle visaken in Lemmer zijn gebouwd wordt duidelijk uit het onderzoek van Dirk Huizinga. In 1899 bouwt Croles in IJlst twee aken voor Lemster vissers. Voor Jan R. Visser wordt de LE170 gebouwd. Hernummering in 1911 verandert dit in LE17. De Zuiderzee is tot kustwater verklaard en alle zeevissers op de Zuiderzee moeten zich dan opnieuw laten registreren als kustvisser.
Lees het hele verhaal in : 2022-6 Lemsteraken in de visserij

2024

25 juli 2024

25 juli 2024: Voortgang restauratie

André Hamstra schrijft:
We hebben een hele drukke periode achter de rug gehad en het heeft natuurlijk allemaal langer geduurd dan gedacht. Maar uiteindelijk is in het najaar van 2023 in de vaart gekomen. Het oude zeil wat we nog ergens hadden en een oud mastje wat we ergens hadden opgeduikeld was er op gezet en we hebben mee gedaan met de Windmillcup in Stavoren, een echte beproeving. Uiteindelijk met 40 jaar oud en veel te klein zeil zijn we dan toch nog 2de geworden in onze klasse, dus voor onze maidentrip niet slecht toch.
De winter van 2023 op 2024 hebben we getracht de betimmering er in te krijgen, dit is voor 80% gelukt en we hebben een nieuw setje zeilen en mast en kluiverboom besteld.   Hiermee hebben we de HT race gevaren en zijn we verdienstelijk in de middenmoot terechtgekomen

Mei 2024
Mei 2024

We zijn zeer geïnteresseerd in uw opmerkingen en/of vragen over dit schip. Stuur ze ons!

Terug naar het overzicht