Orisande

De 'Orisande' is begin jaren '60 door L.H.A. Frenks gekocht van het Waterschap Ossenisse, waar de boot als roei-peilvlet in gebruik was. De bevestigingsgaten van het peiltoestel zijn ook nu nog te zien op het achterdoft. De heer Frenks heeft er een compleet zeiltuig (spriet) op gezet en een voordekje geplaatst. De zeilvoering bestond uit een grootzeil, fok en vlieger, in eerste instantie wit, later bruin. De boot lag van ong. '60 -'70 eerst in Vlissingen (De Schelde) en daarna in Wolphaartsdijk. Na ombouw van de werkhaven Oostwatering naar Jachthaven, is de boot daar gelegd. Daar heeft zij gelegen totdat dhr. Frenks hem eind jaren '80 verkocht i.v.m. drukte Veerse Meer en andere oorzaken.
Er is de nodige onduidelijkheid over de typeaanduiding van de 'Orisande'. Is het van origine een Hollandse boot, waarin later voorzien van voordek en zeiltuig of een Zeeuwse schouw? Het blijft lastig om deze schepen volgens Hollandse traditie in de ons zo geliefde hokjes te plaatsen.
In de werfboeken van Meerman wordt onderscheid gemaakt tussen roeiboten, schietschouwen en peilboten zoals de 'Orisande'. De onderlinge verschillen blijken niet uit de bestekken. Hollandse boten zijn roeiboten, schietschouwen zijn er voor zover we weten niet meer, en peilboten zijn er nog twee, de 'Orisande' en de 'Luctor et Emergo' (SBH).

Eigenschappen
Plaquette nummer: | 1436 | Zeil nummer: | |
---|---|---|---|
Categorie: | R | Tekening nummer: | |
Type: | Zeeuwse schouw |
Bouw
Bouwjaar: | 1890 | Ontwerper: | R. Verras |
---|---|---|---|
Werf: | Scheepswerf Moed en Trouw - Verras | Werf plaats: | De Paal |
Motor: | Motor type: | ||
Materiaal romp: | Eikenhout | Materiaal kajuit: | |
Materiaal zeil: | Dacron | ||
Onderwaterschip: | Kiel: |
Afmetingen
Lengte stevens: | 6,80 m | Breedte berghout: | 2,10 m |
---|---|---|---|
Diepgang: | 0,25 m | Masthoogte water: | 7,00 m |
Oppervlakte grootzeil: | 0,00 m2 | Oppervlakte fok: | 0,00 m2 |
Oppervlakte botterfok: | 0,00 m2 | Oppervlakte kluiver: | 0,00 m2 |
Oppervlakte totaal: | 0,00 m2 | Oppervlakte overig: | 0,00 m2 |
Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip
onbekend – 1962 | Waterschap "De Verenigde polders van Ossenisse", Ossenisse ( Orisande) |
---|---|
1962 – rond 1980 | L.H.A. Frenks, Middelburg ( Orisande) |
rond 1980 – onbekend | Cees de Vries ( Orisande) |
1989 – 1992 | H. Speyer en M. Speyer-Hoogedeure, Veere ( Orisande) |
onbekend – 2019 | Stichting Vissermansschouw Nieuwe Zorg, Goes ( Orisande) |
2019 – Nu (laatst bekend) | Historische Werf Meerman, Arnemuiden ( Orisande) |
Geschiedenis
1962
28 december 1962
28 december 1962: Originele aankoopbon van oud-eigenaar L.H.A. Frenks

1989
1989
1989: Inschrijving Hollandse boot 'Orisande' in Stamboek in 1989

2006
11 februari 2006
11 februari 2006: Informatie van Erik Frenks (Zoon van oud-eigenaar L.H.A. Frenks) gestuurd aan Stamboekbeheerder

Hier een korte geschiedenis van de 'Orisande'
De 'Orisande' is begin jaren '60 door mijn vader (L.H.A. Frenks) gekocht van het Waterschap Ossenisse, waar de boot als roei-peilvlet in gebruik was. (De bevestigingsgaten van het peiltoestel zijn ook nu nog te zien op het achterdoft.) Mijn vader heeft er een compleet zeiltuig (spriet) op gezet en een voordekje geplaatst. De zeilvoering bestond uit een grootzeil, fok en vlieger, in eerste instantie wit, later bruin. De boot lag in mijn jeugdjaren (ong. '60 -'70) eerst in Vlissingen (De Schelde) en daarna in Wolphaartsdijk. Na ombouw van de werkhaven Oostwatering naar Jachthaven, heeft mijn vader de boot daar gelegd. Daar heeft zij gelegen totdat mijn vader hem rond 1980 verkocht i.v.m. drukte Veerse Meer en andere oorzaken.
De 'Orisande' verdween toen uit ons zicht. De boot is door mijzelf ergens in 2000 herontdekt als etalagemateriaal bij de buitensportzaak Walther de Block in Hulst. Zij was op de waterlijn over een groot deel verrot en enkele (tamelijk ondeskundige) wijzigingen waren aangebracht w.o. het gebruik van (nu slecht en verrot) hechthout.
Aangezien een zwager van mij werkzaam is bij het project "Oosterscheldewerf Goes" kwam hij in contact met Guus van Hecke van de "Stichting Behoud Zeeuwse Schouw". Zij hebben samen gezorgd voor de aankoop en transport van Hulst naar Goes. De 'Orisande' is in nu aangekocht met Provinciale subsidie en ondergebracht in een nieuwe stichting, waardoor restauratie op termijn mogelijk wordt. Ik heb samen met mijn zwager de 'Orisande' opgemeten en ik probeer nu een lijnenplan op te stellen. Ook is er al hout aangekocht om enkele grotere delen te vervangen. Tot zover de stand van zaken van de 'Orisande'.
Mijn streven: Zoveel mogelijk gegevens verzamelen van de 'Orisande' (feiten, verhalen, tekeningen, foto's, e.d.) en de restauratie blijven volgen. Bijgevoegd zijn 2 foto's, Nr.1 is gemaakt op de Westerschelde, Nr.2 duidelijk op het Veerse Meer. Let op de letters W.O. (Waterschap Ossenisse) net onder de helmstok. Ik hoop dat hiermee weer wat gegevens zijn vastgelegd voor het nageslacht en dat U er iets mee kunt doen.
Met vriendelijke groeten, Erik Frenks






2017
8 september 2017
8 september 2017: Reactie van Karel Koenen van de Stichting Historische Scheepswerf CA Meerman
De 'Orisande' staat momenteel in Zierikzee te wachten op restauratie. Lijkt erg veel op "onze" 'Luctor et Emergo', de peilboot van de Stichting Behoud Hoogaars.
2019
11 september 2019
11 september 2019: Reactie van Cees van der Vliet
Jaren geleden heb ik 'Orisande' van Leo Frenks overgenomen. Heb er een aantal jaren vanuit Oostwatering mee gezeild. Aangezien ik toen ook in het bezit kwam van een houten Scandinavische Volksboot ('Bjorg') heb ik heb weer verkocht. De volgende eigenaar heeft er slechts 1 seizoen mee gezeild en heeft haar wegens emigratie in deplorabele toestand achtergelaten op het terrein van Oostwatering tot dat Herman Speijer hem overnam en repareerde. Een foto van het originele naambord gaat hierbij.

21 december 2019
21 december 2019: E-mail van Adri Verras: 'Orisande' gaat naar Arnemuiden
De 'Orisande' is door Stichting Museumwerf Meerman te Arnemuiden voor het symbolische bedrag van €1,- overgenomen van Stichting Vissermansschouw De Nieuwe Zorg en op deze werf zal het komende jaar begonnen worden met de restauratie.
2020
2020
2020: De 'Orisande' wordt gerestaureerd

De boot is in slechte staat gekocht met de bedoeling boot zelf te restaureren. Een groepje vrijwilligers onder leiding van Cees Droste is daar eind 2020 aan begonnen. Daarbij zal de eigenheid van het scheepje als peilboot maximaal gewaarborgd blijven. De Werf wil haar inzetten als historisch vaartuig, voorzien van elektrische voortstuwing. Als ze klaar is, is zij mogelijk het oudste nog varende houten vaartuig van Zeeland.
De 'Orisande' als project op de website van de Werf Arnemuiden.