PI67 'Nieuwe Zorg'

Werfverklaring Zeeuwse schouw Nieuwe Zorg PI67 - P Verras De Paal Graauw

In 2002 vond Wout Dijkstra op een werf in Bruinisse de vissermanschouw Nieuwe Zorg. Het in 1924 bij Verras in het Zeeuws-Vlaamse Paal gebouwde schip was in een erbarmelijke staat en dreigde verloren te gaan. Wout Dijkstra kocht het wrak en begon een lange strijd om de restauratie mogelijk te maken. Met steun van de Provincie Zeeland, het Prins Bernard Cultuurfonds en nog een aantal goede gevers kon deinmiddels opgerichte Stichting Vissermanschouw Nieuwe Zorg in 2008 op de Oosterscheldewerf in Goes beginnen met de restauratie van het schip. In oktober 2011 is de volledig vernieuwde romp van het schip gereedgekomen. Sindsdien ligt de restauratie door een gebrek aan financiële middelen stil. Om het schip af te maken heeft de stichting nog 60.000 euro nodig, een aanzienlijk bedrag in deze tijd van bezuinigingen.

Van wrak tot pronte visserman
In de Machinefabriek ligt naast de hoogaarzen, pal achter de grote deuren, nog een houten schip in wording. Het is veel kleiner, maar wel heel bijzonder. Er wordt sinds augustus 2013 in Vlissingen wekelijks door zeer gedreven mensen aan gewerkt. Daar hebben ze zo hun eigen motieven voor. Want dit als wrak aangetroffen historische vissersscheepje moet binnen niet al te lange tijd weer zeilend op de Zeeuwse wateren te vinden zijn. In mei 2015 mocht het al even van het zilte nat proeven, toen de Scheldekraan de net voltooide romp het water in draaide. Maar na Sail Vlissingen ging het weer naar binnen voor verdere afbouw.

De redding
De grondlegger van de reddingsoperatie is Wout Dijkstra uit Bruinisse. Hij zag in 2002 op een werf in Bru het in deplorabele staat verkerende scheepje. De dreiging was voelbaar dat het kachelhout werd. Dat kon Wout niet over zijn hart verkrijgen en kocht het. Waarom eigenlijk. Omdat dit de enige overgebleven mosselschouw was van al die Zeeuwse Schouwen die als werkschip eeuwenlang op het Zeeuwse water voeren. Of beter gezegd, aldus conservator Jules van Beijlen: “de Schouwen van Zeeland”. Want één type Zeeuwse schouw was er niet. Ze werden gebouwd als Thoolse, Bergense of als Philippine Schouw, vernoemd naar de naam van de thuishaven.

De oorsprong
Dit houten vissersscheepje liep in 1924 van stapel bij de werf “Moed en Trouw” in de Paal. Opdrachtgever was de Philippiense visser Abroscheer die het gebruikte voor de mosselvisserij in de Braakman . Deze gaf het schip de naam “de Nieuwe Zorg” en dat is altijd zo gebleven. Het werd geregistreerd als PI67. Wout vond een trawant om het schip te behouden in Adri Verras. Hij is de kleinzoon van de bouwer van het schip, dus telg uit het gerespecteerde scheepsbouwers geslacht. Adri vindt het prachtig werk om een schip dat ooit door zijn grootvader is gebouwd weer in de vaart te brengen. De restauratie begon al eerder, in 2008 als werkervaringsproject op de Oosterscheldewerf in Goes. Dit ging later op in het Nijverheidscentrum. Ab van de Ven was destijds bedrijfsleider en had net met succes het project van het veerscheepje “de Betje” afgerond. Scheepsbouwer Michiel Verras bracht de oorspronkelijke vorm weer in het schip terug. Dat gebeurde met groot vakmanschap en onder het goedkeurend oog van zijn vader Remy. Deze is onlangs overleden. Ook Henk Dierkx speelde als werkmeester een belangrijke rol bij de organisatie en de uitvoering. Het project stokte echter in 2011 bij gebrek aan middelen. Daarom werd het in 2013 op een grote dieplader naar Vlissingen gereden. Ab is nog steeds als vrijwilliger nauw bij het project betrokken en als ploeglid te vinden in de Machinefabriek.

Zonder zorgen
Het scheepje bleef lang na WO II in de visserij maar werd rond 1960 voorzien van een kajuit. Frank Dijkstra kocht het in 1963 en merkte al snel waarom het schip “de Nieuwe Zorg” heette, Hij hield het vol tot 1996, beleefde er allerlei avonturen mee en koestert de goede herinneringen. Ook Frank is al jaren bij de “redding” van de schouw betrokken en timmert met passie mee. Hij ziet er naar uit om aan het helmhout van “de Nieuwe Zorg” weer een mooi rakje te kunnen zeilen. En dat “zonder zorgen”.

De werkploeg
De werkploeg heeft gouden handen. Behalve Adri, Frank en Wout, laten ook de vaardige handen van Louis Ufkes en Paul Mols steeds weer hun sporen na bij de herrijzing van de “Nieuwe Zorg”. En dat altijd belangeloos, want geld is er niet meer. Het advies van Ria Geluk was: “Jongens, richt een stichting op, anders komt het er nooit van”. En ouwe rot in scheepsbehoud Guus van Hecke richtte samen met zijn vrouw Dicky en met Wout in 2004 de “Stichting Vissermanschouw de Nieuwe Zorg” op. Het geld begon langzaam te rollen en er kwamen bijdragen binnen van het Prins Bernhard Cultuurfonds, de Provincie en andere gulle gevers. Niemand twijfelde namelijk aan de culturele waarde van het schip en het belang voor ons heem. Han Goetheer werd later penningmeester en ook Adri Verras en Frank Dijkstra betraden het pluche, terwijl Wout de bestuurshamer hanteerde. De Stichting maakt overigens deel uit van “de Stichting Traditioneel Varend Zeeland”.

Nog slechts € 15.000,- !
Inmiddels is er voor ruim een ton verspijkerd aan “de Nieuwe Zorg”. En dat bedrag blijft zo laag, omdat er ontelbare vrijwilligersuren aan worden besteed. Maar niet alles kan in eigen beheer. Sommige werkzaamheden vragen om het vakmanschap van scheepstimmerlui als Michiel Verras en Kees Droste. Dus gaat het geld niet alleen op aan hout, beslag, een motor en aan zeilen maar ook aan manuren. Voldoende geld is steeds een onderwerp “van zorg” geweest. Gelukkig bemoeit Ria zich met de fondsenwerking. Want ook zij is actief betrokken bij “de Nieuwe Zorg”. Maar er is nog € 15.000,- nodig om “de Nieuwe Zorg” in de vaart te krijgen. 

De PI67 was dit weekend weer even thuis, in Philippine. Aan de Zeeuwse schouw is elf jaar lang gewerkt in Goes. Dit weekend tijdens de 42ste editie van de mosselfeesten was het schip te bewonderen. 
Theo de Vries van de Vereniging tot Behoud van de Historie van Philippine is maar wat blij met de tijdelijke terugkeer van de PI67: "Toen ik hier vanmorgen met de auto aankwam, ben ik eerst naar het schip gegaan." Het schip ligt midden in het stadje op een bedje van zand. Met een dieplader is hij daar naartoe gebracht. De Vries: "Het houdt de historie van hoe Philippine vroeger was in leven, dus het is heel belangrijk dat zo'n schip een keer zichtbaar is voor de bevolking die hier nu woont."
Dat enthousiasme deelt Jaap Littooij. Hij is de schipper van de PI67. "Sinds een maand varen we er weer mee, dus het is heel bijzonder dat we nu al in Philippine liggen. Het zegt iets over onze geschiedenis en het zegt iets over de geschiedenis van Philippine." Er is volgens Littooij niets mooiers dan op deze manier de mosselgeschiedenis terug te brengen naar de mosselstad.

Het schip werd in 1924 gebouwd op de scheepswerf Moed en Trouw op de Paal in Zeeuws-Vlaanderen. Het werd tot na de Tweede Wereldoorlog gebruikt voor de mosselvisserij in Philippine. Toen de stad haar haven kwijtraakte, kreeg ook de PI67 een andere rol. Ze kon nog even mee als plezierjacht, maar raakte in verval. Een elf jaar durende restauratie heeft het schip er weer bovenop gebracht.

Lees het gehele artikel met video op de bron: Omroep Zeeland