Jachtarchitect Henk Lunstroo
Interview met Henk Lunstroo in het kader van de uitgave SSRP 50 jaar
Zelden worden scheepstypen ‘uitgevonden’. Meestal ontstaan ze uit oudere scheepstypen en is vooral de schipper bepalend voor de vorm. De Staverse jol is daarop geen uitzondering. De eerste jollen waren klein omdat er vlak bij de dijk mee werd gevist. Toen de visserij op ansjovis sterk in opkomst kwam rond 1883, werden de jollen groter, omdat de vissers verder de zee opgingen en zware netten, gewichten en ankers aan boord hadden. Na de afsluiting van de Zuiderzee kreeg de Staverse jol opnieuw een andere functie, een tweede leven als plezierjacht. Ze werden vaak voorzien van een kajuit en men ging zelfs weer nieuwe jollen bouwen, zowel van ijzer als van hout.
Een jol is familie van de sloep. Een sloep is vaak een bijboot van een groter schip en sloepen van zeeschepen werden soms Pinas genoemd. Zo komen we automatisch bij de honderdjarige Staverse jol ‘De Pinas’ en haar eigenaar, jachtarchitect Henk Lunstroo, waarover we dit verhaal schrijven.
Liefde voor het Oud-Nederlandse schip
Tijdens het gesprek over de jol blijkt dat de liefde voor het Oud-Nederlandse schip er bij Henk Lunstroo al vroeg in zat. Z’n hele jonge leven had hij al bootjes getekend en toen hij als jonge knaap bij de beroemde scheepswerf van de Vries Lentsch jr. op de tekenkamer aan het werk kwam, was hij op zijn plaats. Overdag maakte hij scheepsbestekken en in de avonduren studeerde hij scheepsbouw aan de MTS in Amsterdam. Op de scheepswerf viel hij met z’n neus in de boter. Op hetzelfde moment was de bouw van de ‘Groene Draeck’ voor Prinses Beatrix begonnen. Veel onderdelen van het schip zijn door zijn hand getekend. In 1961 is hij zijn eigen bureau begonnen met als resultaat dat er tot nu toe zo’n 350 ontwerpen zijn getekend, waarvan er tussen de 500 en 600 schepen zijn gebouwd. Veel van deze schepen zijn oer-Hollandse ronde en platbodems, waaronder diverse Lemsteraken, Vollenhovense bollen en Staverse jollen.
In de beginjaren van het Stamboek vond Henk Lunstroo ook de tijd om samen met mr. Huitema op pad te gaan om veel oude schepen te beoordelen en in tekening te brengen. In de diverse boeken waarin deze schepen beschreven staan, zijn prachtige tekeningen van zijn hand te vinden. Voor een instituut als ons Stamboek van onschatbare waarde!
Tijdschrift "Watersport" in 1978: Lemsteraak van Henk Lunstroo
Tijdschrift "Watersport" in 1978: Schokker van Henk Lunstroo
Spiegel der Zeilvaart februari 1987 nummer 1 - Henk Lunstroo Jachtarchitect
Henk Lunstroo, 51 jaar, zelf al vele jaren zeilend in een houten Staverse jol, neemt in de wereld van de Nederlandse jachtarchitectuur een geheel eigen plaats in. Aan de Prins Hendrikkade in Amsterdam met uitzicht op het Oosterdok ligt zijn ruim kantoor. Tekeningen en foto's van door hem ontworpen schepen nemen alle wanden in beslag. Kasten vol met constructietekeningen en documentatiemateriaal vinden er een plaats tussen de grote tafels waaraan gewerkt wordt. Het domein van een geïnspireerd scheepsdeskundige, zeg maar gerust scheepsfanaat.
Zonder het moderne repertoire van Lunstroo te kort te willen doen zijn het toch zijn ronde en platbodemschepen (wat een mondvol is dat altijd weer) die mij het meest interesseren. Vele heeft hij er ontworpen, daarbij zo nauw mogelijk aansluitend bij de oude typen: de Lemsteraak, diverse bollen, de Staverse jol, de hoogaars en dergelijke. Ook fraaie verbouwingen van tjalken werden door hem in tekening gebracht en begeleid. Een tekening van de hand van Lunstroo is op zichzelf al een kunstwerk.
Zijn belangstelling voor platbodems dateert trouwens uit een hele vroege periode in zijn carrière, toen hij als jong medewerker van de Amsterdamse Scheepswerf onder leiding van Gerard de Vries Lentsch medewerkte aan de tekeningen voor 'De Groene Draeck'. Heel geslaagd vind ik zijn 7.50 meter Staverse jol en zijn 7.50 meter Wieringer bol. Van de fraaie 9.25 meter hoogaars zijn er een flink aantal in de vaart.
SdZ 1987 nr01 februari - Henk Lunstroo Jachtarchitect
Schepen in het Stamboek waar Henk Lunstroo als jachtarchitect een bijdrage heeft geleverd
Henk Lunstroo overleden
Wim de Bruijn schreef als eind-redacteur van de Spiegel der Zeilvaart het volgende in memoriam:
Op 19 juli 2011 overleed jachtontwerper Henk Lunstroo op 75 jarige leeftijd. Vooral oudere Spiegellezers zullen zich Henk herinneren als ontwerper van mooie Lemsteraken, Vollenhovense bollen en Staverse jollen. Bekend zijn de Wadwaai, Rozemarijn (ex Marie Charlotte) en 't Bruine Leven. Het waren vaak snelle schepen en hun lijnen zijn een streling voor het oog.
Henk stond als jonge knaap aan de tekentafels van G. de Vries Lentsch in Amsterdam toen De Groene Draeck voor de toen 18 jarige Prinses Beatrix moest worden gebouwd als geschenk van het volk aan de jonge prinses. Het lijnenplan komt weliswaar van De Boer uit Lemmer, maar als we alle, vooral constructietekeningen, in het fraaie boek getiteld Prinsessejacht De Groene Draeck bekijken, dan herkennen we niet alleen Henks typische stijl van tekenen, maar de tekeningen dragen ook zijn paraaf H.L.
Hij runde vanaf 1961 zijn eigen ontwerpbureau in Amsterdam en er kwamen prachtige schoenerjachten, zeiljachten en motorjachten van zijn tekenplank, waaronder de bekende Borkum Rif III. Theo Kampa interviewde Henk begin vorig jaar thuis in Castricum.
In de omgang was Henk niet de gemakkelijkste. Hij had een heel eigen mening en was daar moeilijk van af te brengen. Amerikaanse opdrachtgevers hadden daar kennelijk minder moeite mee dan opdrachtgevers in ons land. Hij ontwierp circa 400 jachten en hij was een van de oprichters van de N.B.J.A., de Nederlandse Bond van Jachtarchitecten. Henk was een begaafd ontwerper en wij wensen zijn naaste familieleden sterkte toe bij het verwerken van dit verlies.
Wim de Bruijn