Boot Holland 2015: "Knokken tegen fabels"

Wij waren ook dit jaar weer door Pier uitgenodigd om een deel van zijn stand te gebruiken voor het uitdragen van onze doelstellingen. Daarbij is het door Pier genoemde netwerk van groot belang voor het onderhouden van alle contacten en om alle noodzakelijke informatie uit te wisselen. De wereld rond de SSRP staat niet stil. Veel eigenaren van in het Stamboek geregistreerde en 'actieve' schepen hebben we gesproken, maar ook eigenaren van ons nog volkomen onbekende schepen. Daarnaast krijgen we tegenwoordig ook vaak vragen over schepen, die ooit in de familie zijn geweest, zowel jachten als vroegere vrachtschepen onder zeil. Gelukkig worden er tegenwoordig steeds meer registers digitaal ontsloten. Als je een aantal unieke 'trefwoorden' hebt van een schip, kun je in deze registers vaak sporen terug vinden.

Criteria waaraan schepen moeten voldoen om ingeschreven te kunnen worden in het Stamboek

Eén van de onderwerpen, die vaak aan de orde kwam in gesprekken met bezoekers, waren de Criteria voor Inschrijving. De hele materie van de Criteria is een levend proces. We proberen in ons hoofdstuk Criteria een beeld te schetsen van de ontwikkeling vanaf 1955, de oprichting van het Stamboek.
Daarin is een hele mooie tijdlijn te bespeuren. In het begin ging het om behoud van hetgeen dreigde te verdwijnen. Daarna kwam een hele hausse aan nieuwbouw van schepen van klein en eenvoudig, naar later groot en luxe. Nog weer later deden de computers hun intrede en werd er gebruik gemaakt van sleeptanks. Uit deze ontwikkelingen werd de conclusie getrokken dat de vroegere werfbazen op heel veel fronten heel goed werk hadden afgeleverd, maar wel voor een bepaald doel; werkschepen bouwen voor vaak kritische klanten.
Na 1950 hebben we het over plezierjachten en bij de latere onderzoeken werd wel eens gesteld: als je bepaalde schepen achteruit laat varen, gaat dat beter en efficiënter ..... Oftewel het ontwerp zou op dat punt moeten worden aangepast. Maar is dat niet strijdig met het uitgangspunt BEHOUD? Je ziet de ontwikkeling niet alleen bij nieuwbouw schepen, maar ook bij de verbouw van historische schepen, waarbij de originaliteit soms volledig uit het oog wordt verloren.

Vandaar de ontwikkeling van de Criteria, een rode draad van veel discussies met alle betrokken partijen. Maar helaas vaak achteraf, op het moment dat er al schepen varen die eigenlijk niet aan de uitgangspunten voldoen. In deze discussie speelt ook nog het verschil tussen wedstrijdvaarders en toervaarders en de mensen met een uitermate moderne kijk op veel zaken en degenen met een groot historisch besef.
Tel daar nog eens bij op dat de SSRP een volledige vrijwilligersorganisatie is en dat ontwerpbureaus en werven voor hun broodwinning efficiënt en commercieel moeten werken. Gelukkig is er een doorlopende overlegsituatie tussen de ontwerpers, werven en de SSRP. Maar het blijft een lastig onderwerp om eigenaren precies uit te leggen waarom het ene schip wel is opgenomen, eventueel met dispensatie, en een ander schip geweigerd wordt. We hebben tijdens de beurs weer opgemerkt, dat dit een zodanig belangrijk onderwerp is dat niet alles even zwart/wit is, maar dat daartussen vele tinten grijs zitten.
We willen onze eigen communicatie naar alle partijen graag zo goed mogelijk houden en daar waar we dat kunnen verbeteren, dat ook echt doen. Het gaat er om dat we met z'n allen dezelfde taal spreken. Daarom is het ook zo belangrijk om met alle belanghebbenden in gesprek te blijven en daar is op een beurs alle gelegenheid en tijd voor! U kunt natuurlijk ten alle tijde reageren, ook via deze website!

Skûtsjes

Vanuit de stand hadden we een pracht uitzicht op de twee opgestelde 'Huzemer' skûtsjes. Wij zeggen altijd dat elk oud klassiek Rond en Platbodemjacht uniek is als exemplaar. Vroeger waren er geen computers en elke werfbaas bouwde op basis van z'n eigen ideeën, daarbij regelmatig gehoor gevend aan wensen van z'n klanten. Vorig jaar is het naambord van het skûtsje 'It Doarp Huzum' overgegaan naar een nieuw schip, eentje gebouwd in Buitenstvallaat (Drachten). De vorige was gebouwd in Leeuwarden. 6 dagen lang hebben we lofzangen aangehoord over het nieuwe schip vol potentie en snelheid. Als je er voor staat zie je de verschillen in bouw. Maar bemanningen zijn mogelijk nog belangrijker voor de resultaten. Vorig jaar heeft het schip voor het eerst gevaren en dit jaar is de bemanning nog beter getraind.

Lemsteraken

Even verderop stond de 'SH3' opgesteld, een ontwerp van Martijn van Schaik. En voorbeeld van een nieuwe generatie Lemsteraken. De 'SH3' is een visserman-aak. Een zusterschip is de 'Martina Maria', een aak met een roef, die in maart op Hiswa Klassiek te zien zal zijn. Een derde aak met roef is in aanbouw. Schepen die in alle opzichten aan de huidige criteria voldoen, maar ten opzichte van de skûtsjes toch een bepaalde ontwikkeling hebben doorgemaakt in vorm, maar ook in uitrusting. Op zo'n beurs kun je de ontwikkelingen heel goed zien. je staat er als het ware met je neus boven op.

Botters

Onze andere buurman was Botterbehoud. In de begintijd van de SSRP zijn er veel Botters in het Stamboek geregistreerd. Later hebben de originele botters in visserman uitvoering zich georganiseerd als Botterbehoud. Zij concentreren zich nu op het behoud van oude vissersschepen die vroeger op de Zuiderzee, de Waddenzee en de Zeeuwse stromen visten. Diverse Botterjachten zijn 'actief in het Stamboek.
Een in het oog sprengende persoon op de hun stand was Hans van Wijk, die zes dagen lang op een authentieke manier, katoenen zeilen naaide. Heel leerzaam. Maar Hans is ook al een aantal jaren eigenaar van de authentieke Vollenhovense bol 'VN89'. Dus ontsponnen er zich boeiende gesprekken over de geschiedenis van de Vollenhovense bol. Omdat Peter Tolsma van onze Criterium Commissie ook aanwezig was, konden we de de 'VN89' als eerste schip weer 'activeren' in het Stamboek.

Fabels

In de beurskrant stond nog het volgende over Pier Piersma:
Pier Piersma van de gelijknamige jachtwerf in Heeg is een tevreden man.
Het is tekenend voor de klassieke jachtbouw. Het heeft veel aanhangers maar er zijn er maar weinig die een klassiek jacht kopen in plaats van een modern exemplaar. Piersma: "Er is geen wisseling van vader op junior. Jongeren gaan liever naar Spanje of Griekenland op vakantie. Twee weken in de regen op een boot zien ze niet zitten. Dat geldt voor de hele watersport. Daar komt in ons geval bij dat men denkt dat een klassieke boot synoniem is met veel onderhoud. Dat is een fabel."

Zelf stond Piersma met de boatsjes ‘Diederik’ en ‘Lytse Goes’ en de grote tjotter ‘Najade’ (nog onbekend in het Stamboek) op de beurs. De ‘Lytse Goes’ dateert van 1967, daar heeft hij als jonge knaap nog aan mee gebouwd. De 'Najade' heeft hij gebouwd in 1991. Voor deze eigenaar heeft hij zelfs twee klassieke zeilboten gebouwd. Maar nu deze is overleden, moet de boot verkocht worden. Tijdens de beurs heeft Pier de ‘Diederik’ en de ‘Najade’ kunnen verkopen aan nieuwe eigenaren. Wij verwelkomen ze binnenkort graag in het Stamboek!

Tjottervloot

Ook prominent aanwezig op de beurs was de Stichting Friese Tjottervloot. Zij zoeken natuurlijk doorlopend steun voor het invullen van hun doelstellingen: het behouden van de vloot met 10 tjotters en 1 Fries jacht en zoveel mogelijk mensen kennis laten maken met het zeilen in de tjotters. Naast een 'blinkende tjotter 'Friso', stond op hun stand de maquette van hun nieuwe onderkomen in Weeg, wat ze nu samen met de WaterSportvereniging Heeg (WSH) gaan realiseren in de Passantenhaven Heegerwâl. Het idee hierachter is dat ze in directe samenwerking met de WSH meer jeugd geïnteresseerd kunnen krijgen voor varen in de tjotters. Helemaal omdat de locatie direct aan het Hegermeer ligt.

Varen met Ronde en Platbodems op de Waddenzee

Het ontwerpen, bouwen, aanschaffen en hebben van een schip is één. Maar dan wil je er ook mee varen. Tijdens het varen wordt de horizon steeds verder verlegd. Jaren geleden is Marianne van der Linden begonnen met het instrueren van schippers (beide geslachten!) in het varen op groter water. Voor veel schippers vaak nog net een brug te ver. Maar volgens Marianne is dat helemaal niet nodig, als je voorbereiding maar goed is en het schip goed is uitgerust. Al jaren schrijft ze daarover artikelen in de Spiegel der Zeilvaart, maar nu is er ook een boek van haar hand met ongelofelijk veel nuttige informatie over het Varen op de Waddenzee.

Een mooie, informatieve website

Als alle afspraken worden nagekomen, worden er in de komende tijd nog zeker 20 jachten aangeboden voor (Her)Inschrijving in het Stamboek. Ook tijdens deze beurs is ons weer herhaaldelijk verteld, dat papier, telefoon, e-mail en web, het persoonlijke contact NIET kunnen vervangen. Deze hulpmiddelen zijn aanvullend heel belangrijk. We hadden niet voor niets ons hele archief digitaal bij ons, om alle vragen zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden. We werden overstelpt met vragen over Criteria, Stamboek en schepen, maar ook met de mededeling dat onze website zo overweldigend, maar tegelijkertijd duidelijk en zeer toegankelijk is. Dat mogen de vrijwilligers, die actief zijn op de achtergrond, graag horen! Maar belangrijk daarbij zijn ook de bijdrages van de eigenaren en de vele belangstellenden en kenners.

Hiswa Klassiek 11 tm 15 maart in Amsterdam

Heeft u ons gemist op Boot Holland? Dan krijgt u een herkansing op de Hiswa Klassiek in maart in Amsterdam. Bent u er wel geweest en wilt u ons nog eens spreken? Dat kan natuurlijk altijd! U bent hartelijk welkom!