Willemijntje

Willemijntje

Dr. Ir. J. Vermeer schrijft in zijn boek "Het Friese jacht":
Dit jacht werd hoogst waarschijnlijk gebouwd door Feike Lantinga te IJlst in 1920. Wij ontlenen dit gegeven zowel aan het oud-archief van ingeschreven wedstrijdjachten van de KVNWV, waar het onder de naam "Frealuck" (ex "Henny") met zeilnummer 21OD geregistreerd staat, als aan het Nederlandsch Jachtregister van 1924-25, waarin het onder dezelfde naam voorkomt, echter met zeil-nummer 21OE. De eigenaar is dan R. van der Ven te 's-Gravenhage. 

In de door Fr. Boschma gepubliceerde werfboeken van Lantinga, die de periode 1904 tot en met 1922 beslaan, vinden wij dit jacht niet terug. Wij weten echter, dat deze werfboeken niet in alle opzichten volledig zijn. De herkomst van de werf Lantinga is naar de kenmerken van de bouw te beoordelen, evenwel onmiskenbaar. De oudst bekende naam van het jacht is dus "Henny". In wedstrijdverslagen in de tijdschriften "De Watersport" en "Ons Element" vinden wij de "Henny" als deelneemster vermeld vanaf 1920 tot en met 1923 op naam van P. de Ruyter te Rotterdam.Bijgaande foto, die in beide tijdschriften voorkomt, toont de "Henny", samen met andere jachten met het zeilnummer 21OE tijdens wedstrijden van de Rotterdamsche Zeilvereeniging op 25 Juli 1920. 

Wedstrijden van de Rotterdamsche Zeilvereeniging op 25 Juli 1920
Wedstrijden van de Rotterdamsche Zeilvereeniging op 25 Juli 1920
De 'Willemijntje' bijna 100 jaar later in 2019 (foto Jikkie Piersma)
De 'Willemijntje' bijna 100 jaar later in 2019 (foto Jikkie Piersma)

Eigenschappen

Plaquette nummer:28 Zeil nummer: RD86
Categorie:A Tekening nummer:
Type:Fries jacht

Bouw

Bouwjaar:1920 Ontwerper:F. Lantinga
Werf:F. Lantinga Werf plaats:IJlst
Motor: Motor type:
Materiaal romp:Eikenhout Materiaal kajuit:
Materiaal zeil:Dacron
Onderwaterschip: Kiel:

Afmetingen

Lengte stevens:5,91 m Breedte berghout:2,57 m
Diepgang:0,35 m Masthoogte water:9,50 m
Oppervlakte grootzeil:27,40 m2 Oppervlakte fok:0,00 m2
Oppervlakte botterfok:0,00 m2 Oppervlakte kluiver:0,00 m2
Oppervlakte totaal:27,40 m2 Oppervlakte overig:0,00 m2

Register Varend Erfgoed Nederland

Registratie nummer:3489 Registratie datum:17-03-2022
Geregistreerd als:Varend Monument®

Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip

1920 – 1923 P. de Ruyter, Rotterdam ( Henny)
1923 – 1952 R. v.d. Ven, 's Gravenhage ( Frealuck)
1952 – 1960 L.J.A.S.M. van der Post, Voorburg ( Oom Kiek lll )
1960 – 1979 L.J.A.S.M. van der Post, Voorburg ( Willemijntje)
1979 – 1985 J.M. Schallies, Zandvoort ( Willemijntje)
1985 – 1988 Duits-Nederlandse KvK, 's Gravenhage ( Willemijntje)
1988 – 2019 C.A.G. Koek, Workum ( Willemijntje)
2019 – Nu (laatst bekend) H. Brilleman, Kudelstaart ( Willemijntje)

Geschiedenis

1925

1966

februari 1966

februari 1966: Gepavoiseerd voor de wal

1992

1992

1992: De 'Willemijntje' in het boek "Het Friese jacht" van Dr. Ir. J. Vermeer

Mogelijk was de heer De Ruyter de opdrachtgever tot de bouw, hoewel een latere eigenaar. de heer Van der Post, een zekere Bakker in Zaandam als zodanig noemt. Deze zou het jacht na slechts enkele maanden al verkocht hebben. De heer De Ruyter had reeds eerder een klein Fries jacht in bezit gehad. Het tijdschrift "De Watersport" van 1918 vermeldt P. de Ruyter met de 'tjotter' "Betty" als winnaar van een prijs bij nationale wedstrij¬den van de R.Z.V. op de Kralingse Plas25. In het Jachtregister van 1924-25 staat dit jachtje met een lengte van 5,35 meter op naam van G. Coppieters c.s. te Rotterdam.

Eigenaar R. van der Ven

Vanaf 1924 tot 1952 is het jacht onder de naam "Frealuck" eigendom van de heer R. van der Ven te 's-Gravenhage. Deze onderhoudt het in uitstekende staat. Daardoor had het reeds vóór de Tweede Wereldoorlog de aandacht getrokken van een jeugdige kennis, die met zijn vrouw vaak als bemanning meevoer en zich ook al spoedig als gegadigde bij eventuele verkoop had gemeld.

Eigenaar L.J.A. van der Post

Dit was de heer L.J.A. van der Post te Voorburg, later te 's-Gravenhage. Deze had reeds eerder een tjotter gehad en nu zijn oog laten vallen
op dit grotere en mooiere exemplaar. In 1952kon hij tenslotte de "Frealuck" zijn eigendom noemen. De naam werd veranderd in "Oom Kiek". Onder die naam nam het jacht deel aan de eerste reünie van ronde jachten te Grouw in 1953 en voer mee in het convooi, dat vanuit Holland via de grote rivieren voor dit evenement naar Friesland vertrokts, Ook was het aanwezig bij de feestelijke overdracht van de boeier "Frlso" als statenjacht aan de provincie Friesland in 1954. De naam werd omstreeks 1960 veranderd in "Willemijntje".
Tot 1960 was Grouw de thuishaven van de "Willemijntje", waar zij bij de firma A. Wester een schuitenhuis had. Vanwege de bezwaarlijk grote afstand tot Den Haag verhuisde het jacht in dat jaar naar De Kaag, waar de familie aan de Ade een zomerhuisje huurde. Niettemin bezocht men 's zomers nog vaak Friesland. De "Willemijntje" werd dan op een binnenschip overgevaren; later deden de kinderen dit zeilende zonder motor! In 1968 was het jacht aanwezig bij de eerste Regionale Reünie voor Friese Ronde]achten en Schouwen in Heeg. Het behoorde tot 1978 vrij geregeld tot de deelnemers van dit evenement.

Volgende eigenaren

In 1979 wordt het jacht verkocht aan de heer J.M. Schallies te Zandvoort, die het na enkele jaren weer overdeed aan de Duits-Nederlandse
Kamer van Koophandel. Het jacht wordt verhuurd aan de Fa. NOVA, die het gebruikt als publiekstrekker op tentoonstellingen en andere
evenementen in en rond Düsseldorf. Zo stond het jacht op BOOT 87. In de drie jaar dat het in Duitsland verbleef, heeft het slechts één keer
even in het water gelegen.
In 1988 werd de heer C.A.G. Koek te Barneveld eigenaar. Door de goede zorgen van de familie Koek is de "Willemijntje" in oude pracht herrezen en maakt weer deel uit van onze onvolprezen vaderlandse ronde jachten vloot. Vermeld moge worden, dat het jacht in 1990 deelnam aan de manifestatie SAIL-Amsterdam.

Technische gegevens

Hoofdafmetingen

  • Lengte over de stevens 5,90 m
  • Grootste breedte over de berghouten 2,57 m
  • Holte op het grootspant 1,04 m
  • Zeiloppervlak: Grootzeil + fok 27,4m2

Bijzonderheden

  • geen kielbalk
  • vlak zeer licht gekromd
  • vlaktilling 0 °
  • hoekige kimmen
  • brede zandstrook + verloren gang
  • 4 huidgangen boven de kimmen
  • laag voordek met bedelbalk
  • geen snijwerk op bedel- en hennebalk, boeisel en kluisborden, wel veel bladkoper, koperen boldertjes
  • quasi-kluisgaten omringd door baarden
  • roer bekroond met dolfijn

Opmerkingen

Dit jacht lijkt sprekend op de iets kleinere "Tsjibbe Gearts", zowel in vorm als in detaillering. Ook bij dit jacht draait de mast om een bout dwars door de kokerwangen. Deze bout wordt ondersteund door in de kokerwangen ingelaten, overhoeks geplaatste, vierkanten ijzeren plaatjes, een typisch kenmerk van de (latere) Lantinga-jachten. 

2010

2011

maart 2011

maart 2011: SSRP Jaarverslag 2010 - Met subsidie uit het Restauratiefonds FONV uitgevoerde restauraties van in het Stamboek ingeschreven jachten

Jaarverslag 2010: Restauraties van in het Stamboek ingeschreven jachten waarvoor een beroep is gedaan op het Restauratiefonds van de Federatie Oud Nederlandse Vaartuigen.
In 2010 is de restauratie van het Friese jacht 'Willemijntje' weer ter hand genomen. Pieter Duyvis heeft als stage voor zijn opleiding aan het Hout- en Meubileringscollege onder begeleiding van Charles Koek het werk uitgevoerd. Drie gangen aan bakboord in de kont zijn vervangen, alsmede het middendeel van de kimgang. Verder zijn 4 inhouten, die door eerdere reparaties uit meerdere delen bestonden, vervangen en is er begonnen met de zeilwerkspanten.

2019

maart 2019

maart 2019: Restauratie op de werf van Martijn Perdijk, Wind & Water in Heeg

Nieuw hout in de kop
Nieuw hout in de kop

1 mei 2019

1 mei 2019: Voortgang restauratie

augustus 2019

augustus 2019: Zomer

2020

augustus 2020

augustus 2020: Spiegel der zeilvaart nummer 6 - Erfgoedtoppers Fries jacht 'Willemijntje'

SAIL Amsterdam gaat niet door in 2020 en laat nog eens vijf jaar op zich wachten. Wat hebben we - buiten de grote windjammers - eigenlijk gemist aan prachtig varend erfgoed? We vroegen het de organisatie en behoudsorganisaties en tonen in vijf afleveringen de mooiste voorbeelden. We beginnen met deze 100-jarige 'Willemijntje'.
Niets zo fotogeniek als een Fries jacht zo blijkt maar weer als we het Heegermeer opgaan om de 'Willemijntje' voor de lens te krijgen. Wat een lust voor het oog - en nog goed zeilend ook. De vlaggen hangen slap, maar als er even een koelte over het water waait, springt het bijna 6 meter lange jacht aan. Het geheim, of liever gezegd een van de geheimen, is het ontbreken van een inboard motor, het scheepje vaart nog precies zoals bouwer Feike Lantinga haar bedoeld had. 'We hebben wel een buitenboordmotor,' zegt Hildo Brilleman, `maar die halen we eraf als we wedstrijden varen - of foto's maken, zoals nu. Ze vaart dus nog "puur natuur".' Voor een Fries jacht, vertelt Brilleman, is het onderwaterschip wel uitzonderlijk vlak, en ze heeft wat hoekige kimmen. 'We hebben gemerkt dat de gewichtstrim heel belangrijk is.' Als die goed, is de 'Willemijntje' snel. Zo snel dat de eigenaars spreken over `Het raadsel van de 'Willemijntje'.

pdf SdZ 2020 nr6 augustus - Erfgoedtoppers Fries jacht 'Willemijntje'

We zijn zeer geïnteresseerd in uw opmerkingen en/of vragen over dit schip. Stuur ze ons!

Terug naar het overzicht