Vrouwe Antoinette Elisabeth

Lemsteraak uit de visserij

In 1959 werd de aak gekocht werd door D.J. Lucas uit Voorburg, voor de recreatie. Onder toezicht van de scheepsarchitect H. Kersken Sr. werd de aak verbouwd tot jacht. Als 'Vrouwe Antoinette Elizabeth' (LE8) kwam deze aak in het begin van de jaren zestig weer op het water.

Eigenlijk zou het wel passend zijn om te salueren voor de eigenaar van een fraai rond of platbodemjacht als wij op een van onze tochten zo’n pronkstuk van een schip tegenkomen. Zo zou men dan zijn waardering kunnen tonen. Die waardering hebben wij thans ook voor de heer D. Lucas uit Rijswijk, die een groot aakjacht, de Antoinette Elizabeth, heeft laten restaureren, dat een belangrijke aanwinst is voor onze vloot van ronde en platbodemschepen. De heer H. Kersken Sr. uit Kudelstaart maakte het ontwerp voor de verbouwing van dit jacht, waarvan het casco al jaren geleden op de werf van de Gebr. De Boer te Lemmer werd gebouwd. De tekeningen geven al een goede indruk van dit schip, maar werkelijk bewonderen kun je het pas als je het kunt bekijken. Eigenaar en ontwerper hebben ons daartoe in de gelegenheid gesteld en al hebben wij het niet onder zeil gezien, onze conclusie was zonder twijfel: een kostelijk schip.

In zijn boek "Lemsteraken 'voor de recreatie'" schrijft Dirk Huizinga het volgende:

De aak werd in 1909 gedoopt met de naam 'Weltevreden'. Jans zoon Gerrit werd schipper op de aak, die als visserijnummer LE8 kreeg. Echter, schipper Gerrit bleek na verloop van tijd toch niet echt tevreden te zijn met deze aak. Het schip was hem te groot. Het was hem met handzaam genoeg. Toen Gerrit in 1911 trouwde, kocht hij bij De Boer een iets kleinere aak van 45 voet, de LE67, die in 1912 afgeleverd werd (de huidige 'Noordster'). De tweeling broer van Gerrit, Andries, werd vervolgens schipper op de LE8 tot 1914.

Zoon (van vader Jan) Jan de Blaauw viste ook met een 50 voets aak. Ook hij vond net als zijn broers Gerrit en Andries het schip te zwaar en te groot. Hij liet daarom in 1913 een kleinere aak bouwen van 45 voet, met dezelfde maten als de LE67 die zijn broer Gerrit de Blaauw in 1912 had laten bouwen en gaf deze ook de registratie LE8. De beide vissers Jan en Gerrit (LE8 en LE67) gingen met hun identieke schepen in span kuilen. Daarom zat bij de LE8 de toegang naar het vooronder aan bakboord en bij de LE67 aan stuurboord. De nieuwe aak LE8 kostte f. 2375.- Het schip was van buiten geteerd, zat van binnen in de olie, was in het vooronder met vurenhout afgetimmerd en had Portland cement in de berghouten en langs de kanten van de bun.

Een kwart eeuw later, in 1939, ging Jan de Blaauw failliet en werden al zijn bezittingen door een notaris geveild. Niet alleen de LE8, maar ook zijn huis met inboedel. Harrit Kingma kocht de aak uit de boedel van Jan de Blaauw en noemde haar de 'Margaretha', die visserijnummer LE9 kreeg.

Via omzwervingen, onder andere via Duitsland waar het als motor-aak werd verbouwd, werd het schip in 2008 bij Skipshelling Bom in Hindeloopen gerestaureerd en vaart nu weer als vissermanaak met de 'oude' naam LE8. Dit schip is dus niet de 'Vrouwe Antoinette' Elisabeth, die ook oorspronkelijk als LE8 werd gebouwd.

Toen ik op kantoor werkte (1958-1963) werd er bij ons op het terrein een boot (Lemsteraak, in mijn herinnering 17 of 19 meter lang) verbouwd voor mijn baas de heer Dick Lucas. Aangezien het bedrijf waar ik werkte eigenlijk een timmerfabriek was, was het verbouwen van dit schip een hele belevenis. Er werd zelfs een overdekte aanlegplaats voor gemaakt in de haven van Rijswijk ZH.
Dick Lucas was destijds mijn baas was en hij had voor de verbouwing van dit schip een soort binnenhaven in de Rijswijkse haven laten maken, zodat er droog gewerkt kon worden. Vanaf mijn kantoorplek had ik er direct zicht op. Het schip is toen genoemd naar de echtgenote van Dick Lucas, Nettie (of Netty) was haar roepnaam. Helaas heb ik geen foto’s uit die tijd, ik weet wel dat het interieur van de boot met hardhout is vernieuwd. Van restjes van dit hout heeft een van de timmermannen nog een kaptafel voor mij gemaakt.
Hierboven staat dat de 'Antoinette Elisabeth' in Delft werd verbouwd, maar daar is mij niets van bekend. De heer Lucas had in Rijswijk ZH in de haven een overdekt binnenhaventje laten maken waar het schip werd opgeknapt. Mogelijk is in Delft alleen het ijzerwerk gedaan. Kort daarvoor had de heer Lucas ons bedrijf overgenomen, was daarvoor N.V. Bouwmij Sier- en trilbetonindustrie. Het adres waar het schip werd verbouwd was Nijverheidsstraat 10/12/14 in Rijswijk ZH. Door mijn huwelijk ben ik in februari 1963 vertrokken bij dit bedrijf, ik kan me niet herinneren of het schip toen al klaar was.
P.S. In mijn herinnering was het schip 17 of 19 meter lang, maar ik zie nu dat de tand des tijds ook iets met mijn geheugen heeft gedaan .....