De Jonge Dirk

Dr. Ir. J. Vermeer schrijft in zijn boek "De Boeier" het volgende over 'De Jonge Dirk':
Omdat deze boeier in de werfboeken van Van der Zee ontbreekt, is er geen bestek ter beschikking waaruit afmetingen zouden kunnen blijken. Ook langs andere weg kennen we de afmetingen niet. Een ruwe schatting van de lengte is mogelijk dankzij de foto waarop de boeier dwarsscheeps is te zien. Op grond van een vergelijking met de lengte van de persoon die op de wal staat denken wij dat de lengte 10 1/2 á 11 meter moet zijn geweest. Opmerkelijk is de fraaie versiering op de kop van het roer. De fraaie vorm van het schip lijkt de toeschrijving aan Van der Zee te rechtvaardigen.
In het Nederlandsch Jachtregister komt een boeier voor met de naam "Greta", eigendom van A. van Wijngaarden te Grouw, die in 1861 zou zijn gebouwd door Holtrop van der Zee; als lengte staat vermeld 11,25 meter. De verleiding is groot hierin de boeier van Dirk Bakker te herkennen. Het bouwjaar komt ongeveer overeen en ook de lengte is aannemelijk. Dit blijft uiteraard een speculatie.
Dirk Bakker woonde aan het Kleinzand en had in zijn achtertuin aan de Bothniakade een zomerwoning laten bouwen. Bijgaande fraaie foto uit 1875 toont de boeier aldaar voor de wal met de eigenaar in de stuurbank, de schipper (met traditionele witte broek) bij de mast en op de wal in geklede jas zijn schoonzoon dominee Lankhorst.


Eigenschappen
Plaquette nummer: | 9114 | Zeil nummer: | |
---|---|---|---|
Categorie: | V | Tekening nummer: | |
Type: | Boeier |
Bouw
Bouwjaar: | 1865 | Ontwerper: | E. Holtrop van der Zee |
---|---|---|---|
Werf: | E. Holtrop van der Zee | Werf plaats: | Joure |
Motor: | Motor type: | ||
Materiaal romp: | Eikenhout | Materiaal kajuit: | Eikenhout |
Materiaal zeil: | Katoen | ||
Onderwaterschip: | Gepiekt | Kiel: |
Afmetingen
Lengte stevens: | 11,00 m | Breedte berghout: | 0,00 m |
---|---|---|---|
Diepgang: | 0,00 m | Masthoogte water: | 0,00 m |
Oppervlakte grootzeil: | 0,00 m2 | Oppervlakte fok: | 0,00 m2 |
Oppervlakte botterfok: | 0,00 m2 | Oppervlakte kluiver: | 0,00 m2 |
Oppervlakte totaal: | 0,00 m2 | Oppervlakte overig: | 0,00 m2 |
Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip
1865 – 1899 | D.J. Bakker, Sneek ( De Jonge Dirk) |
---|---|
1899 – onbekend | P. Schenkius, Sneek ( De Jonge Dirk) |
Geschiedenis
1865
1865
1865: De Boeier 'De Jonge Dirk' in het standaardwerk "de Boeier" van Dr. Ir. J. Vermeer
Deze boeier komt niet voor in de bewaard gebleven werfboeken. Ondanks intensief speuren is geen enkele melding gevonden van de bouw van deze boeier. De toeschrijving aan Eeltje Holtrop van der Zee berust geheel op in de familie van de opdrachtgever bewaard gebleven wetenschap. Omdat de werfboeken echter in een korte periode rondom het jaar 1865 enige hiaten vertonen, zijn wij geneigd de toeschrijving als juist te accepteren. Dirk Jetzes Bakker, ondernemer te Sneek, in 1865 reeds 59 jaar, zou de boeier in dat jaar hebben laten bouwen. Hij bezat onder meer een scheepswerf en handelde in textiel. Wat de naamgeving van de nieuwe boeier betreft, mevrouw drs O.L. Bouma te 's-Gravenhage, een achterkleindochter van de opdrachtgever meldde ons het volgende:
.. toen de boeier was afgeleverd aan Dirk Jetzes Bakker moest er nog een naam bedacht worden. Zijn dochter (mijn grootmoeder) Grietje Bouma-Bakker, die op 23 november 1865 het leven had geschonken aan een zoon, Dirk genoemd naar haar vader, stelde voor om de boeier de naam te geven "De Jonge Dirk". Aldus geschiedde.....
1882
1882
1882: Voorbereidingen voor het admiraalzeilen op donderdag 17 augustus 1882 aan de Bothniakade in Sneek
In het Fries Scheepvaartmuseum is nog een foto bewaard waarop "De Jonge Dirk" voorkomt. Die foto toont de voorbereidingen voor het admiraalzeilen op donderdag 17 augustus 1882: links met gekat bruin zeil "De Jonge Dirk", rechts daarvan met gekat wit zeil de "Charlotte" van J.J.A.H. (admiraal) Clignett, alsmede een aantal zogenaamd centerboards van Amsterdammers die evenals Clignett de Zuiderzee waren overgestoken om de feestelijke Hardzeildag mee te maken.

Sneeker Hardzeildag
Reeds vele jaren eerder, in 1868 had Bakker deelgenomen aan admiraalzeilen op het Sneekermeer. Halbertsma vermeldt in zijn boekje over 150 jaar Hardzeildag de samenstelling van de drie eskaders in dat jaar, waarbij D.J. Bakker als schout-bij-nacht een van deze aanvoerde. Dirk Bakker was ondanks zijn toch reeds gevorderde leeftijd een verwoed wedstrijdzeiler. Voor zover ze bewaard gebleven zijn, blijkt uit de programma's van Sneeker Hardzeildag dat hij vanaf 1867 tot en met 1895 bijna elk jaar daar aan de start verscheen. Zelfs de oversteek van de Zuiderzee schuwde hij niet. Kennelijk was hij overgehaald door de eerder naar Sneek overgekomen zeilers uit Amsterdam om naar die stad te komen voor de wedstrijden van de Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeivereeniging. Zowel in 1883 als in 1888 komt "De Jonge Dirk" voor op deelnemerslijsten van die vereniging. In 1883 zeilen in zijn klasse mee de boeiers "Charlotte" van Clignett, "Mignon" van Van Meeteren en "Dina Gesiena" van Koster. In 1888 zeilde hij in Amsterdam tegen de boeiers "Sperwer" van Jurjens, "Catharina Elisabeth" van Van Campen en "Batavier" van mr Bakker. Al deze boeiers namen in die jaren tachtig actief deel aan de uitwisseling tussen Holland en Friesland.
Bijzondere evenementen
Nog twee andere bijzondere evenementen moeten hier genoemd worden. Op 3 september 1890 herdacht de Watersportvereeniging 'De Zevenwolden' in Lemmer met een groot feest haar 25-jarig bestaan, waarbij in de boeierklasse tegen elkaar streden "De Jonge Dirk" van Bakker, de "Zwijger" van F.O. Sleeswijk uit Lemmer, de "Telephoon" van H. Bernhard uit Amsterdam, de "Time is Money" van J. Sult uit Enkhuizen en de nieuwe "Semper Idem" van K.A. Wassenaar te Hilversum. Ten slotte moet genoemd worden de door de zeilverenigingen `Oostergoo' en `Sneek' gezamenlijk georganiseerde hardzeilpartij op 20 juni 1892 voor in Friesland thuishorende schepen op het Sneekermeer, ter gelegenheid van het bezoek dat de (toen) twaalfjarige koningin Wilhelmina en haar moeder de koningin-regentes Emma aan Friesland brachten. In de klasse 'Boeiers' streden acht schepen tegen elkaar, waaronder "De Jonge Dirk"; de heden nog bestaande oude boeier "Bever" van Yke Wouda won toen de door koningin Wilhelmina uitgeloofde gouden medaille.

1899
1899
1899: 'De Jonge Dirk' na het overlijden van D.J. Bakker in 1899
Dirk Bakker stierf in 1899 in de ouderdom van 92 jaar. De boeier werd gekocht door P. Schenkius, ondernemer te Sneek, uitbater van enkele koffie-huizen, onder andere aan het Kleinzand, en vanaf 1896 directeur van stoomvaartrederij De Nijverheid. Hij verhuurde plezierjachten en handelde in schepen. Met hem eindigt helaas de historie van de boeier "De Jonge Dirk" voor zover wij die met zekerheid hebben kunnen achterhalen. Blijven over de speculaties, zoals over de 'Greta' van A. van Wijngaarden in het Nederlandsch Jachtregister uit 1924-1925.
1925
1925
1925: De Boeier 'De Jonge Dirk' mogelijk als de 'Greta' van A. van Wijngaarden in het Nederlandsch Jachtregister 1924-1925

Bovenstaande pagina is onderdeel van het Nederlandsch Jachtregister 1924-1925, een uitgave van A.N.W.B. Toeristenbond voor Nederland in 1925.