De Zwijger
Verdwenen
Dr. Ir. J. Vermeer schrijft in 2005 in zijn standaardwerk "De Boeier":
Volgens overlevering in de familie Sleeswijk zou deze boeier nog uit de achttiende eeuw stammen. Dit blijkt uit een brief van 2 februari 1962 van F.W. Wegener Sleeswijk aan de secretaris van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten. In verband met de samenstelling van een familieboek vroeg de heer Sleeswijk of bij het Stamboek gegevens bekend zijn over een tweetal Friese boeiers, genaamd "De Zwijger" en "Standfries". Eerstgenoemde zou op 4 september 1777 in een zeilwedstrijd bij Oude Schouw een eerste prijs behaald hebben en desgelijks op 2 september 1871 te Amsterdam. Documenten die dit zouden kunnen staven, zijn ons niet bekend.
Onderzoek naar geschiedenis van de familie Zandstra door Willeke Jeeninga (19-11-2023)
Mogelijk is het de boeier De Zwijger die in 1828 door Uulke Geerts van der Werf te Leeuwarden wordt verkocht aan Jelle Siedsma, vrederechter te Sneek.
Deze verkoopt de boeier in 1833 aan Wouter Thomas Zandstra te Sneek. Een naam wordt niet vermeldt in de notariële akten. Echter, in 1868 (notaris Aggeus Haagsma, Sneek - 25 november akte 151) wordt in een inventaris n.a.v. het overlijden van Wouter Thomas Zandstra vermeldt 'een welonderhoudene snelzeilende, overdekte Boeijer genaamd 'De Zwijger' met inventaris, als: twee stel zeilen met bijbehorende fokken, een stormfok, een kluiver met loeten, twee maste, twee gieken, twee roeren, twee boomen, een haak, vlag met stok, wimpel met trommelstok, balance-tafel, turfbak, ander met ros en bijbehorende touwwerk'.
Bij openbare verkoop (20 december (en 13 januari 1869) notaris Aggeus Haagsma - akte 181) probeert zoon Thomas Wouter Zandstra de boeier te kopen maar hij wordt in de finale verkoop overtroefd door Frederik Otto Sleeswijk (voorzitter bestuur van de Echtener Veenpolder) voor 514,-
In een notariële akte van 14.06.1901 (notaris Siebrand Spannenburg te Lemmer - akte 71) verkoopt Frederik Otto Sleeswijk (wethouder te Lemmer) de boeier genaamd "De Zwijger" voor 360,- aan André Wegener Sleeswijk, houthandelaar te Lemmer.
Eigenschappen
| Plaquette nummer: | 9172 | Zeil nummer: | |
|---|---|---|---|
| Categorie: | V | Tekening nummer: | |
| Type: | Boeier |
Bouw
| Bouwjaar: | 1882 voor (?) | Ontwerper: | |
|---|---|---|---|
| Werf: | Werf plaats: | ||
| Motor: | Motor type: | ||
| Materiaal romp: | Eikenhout | Materiaal kajuit: | Eikenhout |
| Materiaal zeil: | Katoen | ||
| Onderwaterschip: | Rond | Kiel: |
Afmetingen
| Lengte stevens: | 0,00 m | Breedte berghout: | 0,00 m |
|---|---|---|---|
| Diepgang: | 0,00 m | Masthoogte water: | 0,00 m |
| Oppervlakte grootzeil: | 0,00 m2 | Oppervlakte fok: | 0,00 m2 |
| Oppervlakte botterfok: | 0,00 m2 | Oppervlakte kluiver: | 0,00 m2 |
| Oppervlakte totaal: | 0,00 m2 | Oppervlakte overig: | 0,00 m2 |
Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip
| onbekend – 1901 | F.O. Sleeswijk, Lemmer ( De Zwijger) |
|---|
Geschiedenis
2005
2005
2005: De Boeier 'De Zwijger' in het boek "De Boeier" van Dr. Ir. J. Vermeer
De oudste schriftelijke vermelding van deelname van deze boeier aan zeilwedstrijden bevindt zich in het reeds eerder aangehaalde verslagenboek van de Zeilvereeniging `Oostergoo', en wel in 1882, het eerste jaar dat behalve eigenaars ook scheepsnamen in de deelnemerslijsten staan genoteerd. De klasse `Pleziervaartuigen zonder onderscheid' vermeldt acht deelnemers, waaronder de boeiers , "Stavo" van jhr F.J.J. van Eysinga en "Standfries" van jhr C. van Eysinga, beiden uit Leeuwarden, "Phoenix" van W. en A. Visser Zoonen uit Heeg, "Batavier" van W. Bakker uit Leeuwarden en "Charlotte" van J.J.A.H. Clignett uit Amsterdam, alsmede "De Zwijger" van F.O. Sleeswijk uit Lemmer. Wel komt de naam Sleeswijk in de deelnemerslijsten van `Oostergoo' reeds eerder voor en wel in de jaren 1880 en 1881.
Ook op de Sneeker Hardzeildag in 1883 komt F.O. Sleeswijk uit met de "Zwijger" in een veld van zes boeiers. Voorts vermelden wij zijn deelname aan de hardzeilpartij op 20 juni 1892 voor in Friesland thuishorende schepen op het Sneekermeer. Deze wedstrijd, ter gelegenheid van het bezoek dat de (toen) twaalfjarige koningin Wilhelmina en haar moeder de koningin-regentes Emma aan Friesland brachten, was gezamenlijk georganiseerd door de zeilverenigingen `Oostergoo' en `Sneek'. In de klasse 'Boeiers' streden acht schepen tegen elkaar; de heden nog bestaande boeier "Bever" van Yke Wouda won toen de door koningin Wilhelmina uitgeloofde gouden medaille.
De laatst bekende eigenaar F.O. Sleeswijk uit Lemmer
Ten slotte vermelden wij hier de tekst van een advertentie in de Sneeker Courant van 15 juni 1901:
BOEIER
Woensdag 19 Juni 1901, des nam. één uur, zal in hotel 'De Wildeman" te Lemmer ten verzoeke van den Heer F.O. SLEESWIJK aldaar, publiek worden verkocht:
De snelzeilende overdekte BOEIER genaamd "de Zwijger", groot ± 10 ton, liggende te Lemmer, waarbij 2 stel Zeilen, Zonnetent, Ankers, Vlaggen en Inventaris.
Inmiddels uit de hand te koop.
S. SPANNENBURG, Notaris te Lemmer.
Wie deze boeier heeft gekocht weten we niet, zodat de verdere historie onbekend is.
Opmerkingen
Mr R.S. Wegener Sleeswijk, oud-eigenaar van de tjotter "Janke" en nazaat in de zijlijn van F.O. Sleeswijk, is in het bezit van de hier afgebeelde foto van "De Zwijger" uit omstreeks 1890. Op de achterzijde staat vermeld dat van 1871 tot 1892 de thuishaven Lemmer was, wat niet geheel in overeenstemming lijkt met bovenstaande advertentietekst.
Wij merken nog op dat de foto van een boeier in het in 1990 uitgekomen gedenkboekje van de Watersport Vereeniging 'De Zevenwolden' niet "De Zwijger" voorstelt, maar een ander schip.
2023
17 december 2023
17 december 2023: Aanvulling via e-mail van Willeke Jeeninga
Ik vond nog een krantenartikel over De Zwijger. Nadat F. Sleeswijk de boeier gekocht heeft in januari 1869 uit de openbare verkoop van het bezit van Wouter Thomas Zandstra, doet hij in september van dat jaar mee met De Zwijger aan een zeilwedstrijd op de Zuiderzee en wint daar een prijs.
In de informatie over De Zwijger op de website waarin de informatie uit het boek van Dr. Ir. J. Vermeer wordt geciteerd, wordt er gesproken van een zeilwedstrijd op 2 september 1871 in Amsterdam waarin De Zwijger heeft meegedaan. Ik heb ook hiervan een vermelding in de krant gevonden.
