Hollantsche Leeuw
De familie Kater is reeds voor 1800 in de scheepsbouw in Monnickendam actief. Er waren twee werven die 'Aan 't Prooijen' en die 'Aan de haven'. Er werden ondermeer botters en kwakken gebouwd. In 1898 wordt, na het overlijden van Klaas Kater, de werf aan het Prooijen voortgezet door schoonzoon Cornelis de Haas, die al begin jaren 90 van die eeuw de leiding op zich genomen heeft. Zijn zoon Klaas de Haas verkoopt in 1922 de werf aan van Goor uit Kampen.
De Botter 'RD61' wordt in 1912 gebouwd door Klaas de Haas in Monnickendam en in 1958 omgebouwd tot kajuitbotter door Kok in Huizen. In de volksmond is het voor de meeste mensen uit Elburg nog steeds de EB53.
Eigenschappen
| Plaquette nummer: | 393 | Zeil nummer: | VA7 |
|---|---|---|---|
| Categorie: | A | Tekening nummer: | |
| Type: | Botter |
Bouw
| Bouwjaar: | 1912 | Ontwerper: | C. de Haas |
|---|---|---|---|
| Werf: | K.C. de Haas | Werf plaats: | Monnickendam |
| Motor: | Inbouw | Motor type: | |
| Materiaal romp: | Eikenhout | Materiaal kajuit: | Iroko |
| Materiaal zeil: | Dacron | ||
| Onderwaterschip: | Kiel: | Kielbalk |
Afmetingen
| Lengte stevens: | 13,53 m | Breedte berghout: | 4,20 m |
|---|---|---|---|
| Diepgang: | 1,20 m | Masthoogte water: | 16,50 m |
| Oppervlakte grootzeil: | 50,00 m2 | Oppervlakte fok: | 22,00 m2 |
| Oppervlakte botterfok: | 36,00 m2 | Oppervlakte kluiver: | 25,00 m2 |
| Oppervlakte totaal: | 133,00 m2 | Oppervlakte overig: | 0,00 m2 |
Register Varend Erfgoed Nederland
| Registratie nummer: | 3051 | Registratie datum: | 17-03-2024 |
|---|---|---|---|
| Geregistreerd als: | Varend Monument® |
Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip
| 1912 – 1922 | ( RD61) |
|---|---|
| 1922 – 1940 | ( EH39) |
| 1940 – 1956 | ( EB53) |
| 1966 – 1968 | A. Beumer, Amsterdam ( Hollantsche Leeuw) |
| 1968 – 1976 | V. Leyten, Antwerpen ( Hollantsche Leeuw) |
| 1976 – 1996 | Robert Geladi, Brasschaat / Zoersel ( Hollantsche Leeuw) |
| 1996 – 2009 | P. Rinkes, Pesse ( Hollantsche Leeuw) |
| 2009 – 2015 | W. Rijnberg, Alkmaar ( Hollantsche Leeuw) |
| 2015 – Nu (laatst bekend) | J.C. Meuwissen, Weesp ( Hollantsche Leeuw) |
Geschiedenis
1963
1963
1963: Foto uit de collectie van Thierry Danz (USA): Start van een wedstrijd op de Westeinder in 1963
1998
maart 1998
maart 1998: SSRP Jaarverslag 1997 - Met subsidie uit het Restauratiefonds FONV uitgevoerde restauraties van in het Stamboek ingeschreven jachten
In het SSRP jaarverslag 1997 wordt melding gemaakt van de volgende restauratie:
Dit jacht heeft een volledige restauratie ondergaan en wel op de werf van H. Bültjer in Ditzum. De kajuitopbouw, de kuip, het potdeksel, het berghout, een deel van het voordek en alle huidgangen tot ongeveer 20 cm onder de waterlijn werden hierbij vervangen. De heer Rinkes nam zelf deel aan de werkzaamheden, naar schatting ongeveer 900 uur.
Blijkens de foto kan hij met voldoening op zijn bezigheden terugzien!
2010
april 2010
april 2010: Nieuwsbrief Jachtwerf Joh. van der Meulen in Sneek: restauratie jachtbotter 'Hollantsche Leeuw'
In onze vorige nieuwsbrief is al geschreven over de restauratie van deze voormalig visbotter, die in 1958 tot jacht is omgebouwd. Na de ingrijpende restauratie van afgelopen winter is het schip weer vaarklaar en is ze begin april weer opgetuigd en klaar voor de eerste vaartochten. Niet alleen de werf heeft zijn handen vol gehad aan deze grote klus. Maar ook de eigenaren en hun familieleden leken wel op de werf te wonen. Na uren en uren schuren, stof happen en lakken waren zij pas tevreden over hun eigen werk. En het moet gezegd: Nederland is weer een prachtig uitziend botterjacht rijker.
2015
juni 2015
juni 2015: fotoalbum Botterjacht 'Hollantsche Leeuw'
2017
november 2017
november 2017: Spiegel der Zeilvaart nummer 9 - Restauratie van de jachtbotter 'Hollantsche Leeuw'
Werken aan een impulsaankoop
Min of meer bij toeval stuitte Hans Meuwissen op de oude EB53 die in 1958 door Janus Kok in Huizen was omgebouwd tot de jachtbotter Hollantsche Leeuw. Vol overgave heeft hij zich op het behoud van dit erfgoed gestort, hoewel er bij de behoudsorganisaties een verschil van inzicht leeft over de status van dit schip.
Ik snap er helemaal niks van,' zegt Hans Meuwissen, die sinds twee jaar eigenaar is van een jachtbotter. `De Hollantsche Leeuw wordt niet erkend door de Vereniging Botter Behoud (VBB), omdat er een kajuit op zit. Maar oorspronkelijke inspectiebotters van 100 jaar oud zijn ook uitgerust met een kajuit en die zijn wel erkend. Alsof ze met twee maten meten bij de VBB.' Daarnaast valt de 'Hollantsche Leeuw' in twee verschillende categorieën. Volgens de SSRP behoort het schip tot categorie B, maar de FVEN - dat het wel heeft erkend als Varend Monument® - plaatst het schip in categorie A in het RVEN-register. 'Ik kan dit niet volgen en ik meen dat daar nog eens goed naar moet worden gekeken,' aldus Hans die dus pas sinds kort vol enthousiasme met zijn botter bezig is.
Categorie indeling in Stamboek en Inschrijving RVEN
Aanvulling Stamboekbeheer:
De 'Hollantsche Leeuw' is in het Stamboek ingeschreven in Categorie A (Ronde en Platbodemjachten in hun oorspronkelijke vorm, gebouwd vòòr of in 1950 en in hun oorspronkelijke vorm en bouwwijze behouden gebleven of gerestaureerd). Dat houdt in dat de botter in het Register Varend Erfgoed Nederland is opgenomen als "Varend Monument®" (zonder verdere categorie-indeling).
Restauratie van Varend Erfgoed
Hans was eigenlijk op zoek naar een vletje van zo'n honderd euro, om daarmee aan de steiger bij zijn huis te kunnen werken. 'Prachtige vletjes kwam ik tegen, precies wat ik zocht. Maar daar vond ik ook een advertentie van de 'Hollantsche Leeuw' tussen. Ik was gegrepen! Een botter, het zou toch prachtig zijn om met zo'n schip te varen. Varend erfgoed, en ik zou een bijdrage kunnen leveren aan het behoud ervan.' Het restauratieplan dat Hans was overeengekomen met Henk van der Meulen, hield in dat er bakboord achter 5 gangen moesten worden vernieuwd en stuurboord voor 6 nieuwe gangen in de kop zouden komen.
'Van der Meulen kende het schip al van een eerdere restauratie in de winter van 2009 en 2010. In die winter hebben ze al een aantal gangen vervangen, nieuwe inhouten geplaatst en is het hele zeilwerk vernieuwd. Voor mij was het logisch dat zij de nieuwe restauratiewerkzaamheden moesten uitvoeren. Helaas zijn we tijdens de werkzaamheden toch meer slechte delen tegengekomen dan we vooraf hadden verwacht. Ik had sommige zaken kunnen laten oplossen door het gebruik van epoxy of door er blik overheen te laten zetten, maar daar ben ik geen voorstander van. Ik wil de botter zo origineel mogelijk houden.'
Uiteindelijk zijn er meer gangen in gezet en zijn er enkele spanten vervangen. Ook bakboord voor had de botter een aantal nieuwe gangen nodig en stuurboord achter is er nieuw hout in de kont gekomen. `Verrassingen horen blijkbaar bij een houten schip, zo weet ik nu. De restauraties zijn zeer vakkundig uitgevoerd door de werf en het hout dat ze ervoor hebben uitgekozen, is prachtig. De kop aan stuurboord ziet er echt schitterend uit,' zegt Hans met een tevreden blik. 'Ik heb alles zelf geverfd en in de lak gezet.'
SdZ 2017 nr09 november - Werken aan de jachtbotter 'Hollantsche Leeuw'