2022-5 Eindelijk, een reünie!

Uitreiking W.H. de Vosprijs 2022

De W.H. de Vosprijs werd in 2022 toegekend aan Laurens Vehmeijer, die de vrijwel vergane tjotter 'Wylde Bearch' weer in volle glorie heeft hersteld. (Zie ook SdZ 2021.6)
De laatste paar honderd jaar zijn er honderden kleine zeilende werkbootjes gebouwd op vele werfjes. Natuurlijk in hout, maar vanaf 1900 ook in ijzer. Ze werden niet alleen voor het werk gebouwd, maar ook voor het plezier. Helaas zijn er vooral van de ijzeren scheepjes weinig overgebleven. Rond 1898 werd in Britswerd op de werf van G.S. van der Werf en Zonen een tweegangs tjotter in ijzer gebouwd, geklonken, fraai van lijn en zeer degelijk van uitvoering. Later duidelijk herkenbaar als product van deze werf vanwege het prachtige snijwerk op de bedel- en hennebalk, helmhout en roer.
Tot 1972 is de geschiedenis van de tjotter onduidelijk. Onder de naam 'Wylde Bearch', die ze al jaren heeft, wordt ze ingeschreven in het stamboek en krijgt plaquette 703. Van de jaren daarna hebben we de geschiedenis redelijk in beeld.
In 2012 koopt Auke van der Meer in Wartena haar, wanneer ze al een paar jaar dienst doet als bloembak in Makkum. Het gesneden houtwerk werd gelukkig op een veiliger plaats bewaard. Auke gebruikt het casco van de tjotter als publiekstrekker op beurzen en weet in 2017 Laurens Vehmeijer te interesseren haar te kopen. De nieuwe eigenaar wil dat de tjotter origineel wordt gerestaureerd en gaat daarvoor naar Stofberg in Enkhuizen, waar ze het 'oude' klinken tot in de perfectie beheersen. Het casco wordt op fraaie wijze weer in de oude vorm opgebouwd. Daarna gaat de 'Wylde Bearch' weer terug naar Wartena waar Auke van der Meer de tjotter samen met Hans Sinnema prachtig aftimmert. Stofberg maakt vervolgens de restauratie af en de 'Wylde Bearch' wordt weer met de katoenen zeilen getuigd. Laurens Vehmeijer heeft dit alles met veel toewijding mogelijk gemaakt en er voor gezorgd dat het geweldig mooi en cultuur-historisch verantwoord scheepje een aanwinst is voor de vloot. Een prachtig voorbeeld van de historische scheepsbouw in Nederland, een kunst die men gelukkig nog niet is verleerd.

Uitreiking Van Waningprijs 2022

De Van Waningprijs 2022 is toegekend aan Stichting Onderdak Nautisch Erfgoed Wieringen (ONEW). In augustus 2021 is in de Historische Hoek van de Vissershaven van Den Oever een nagelnieuw gebouw, "De Havenboet", geopend door burgemeester Rian van Dam. Het gaat dienst doen als werkplaats en ontmoetingsruimte. De Stichting Onderdak Nautisch Erfgoed Wieringen (ONEW) is eigenaar van dit gebouw en ondersteunt daarmee de activiteiten die er rond de schepen uit de Historische Hoek plaatsvinden. (Zie ook SdZ 2022.1) Wieringen was vroeger als eiland volledig afhankelijk van scheepvaartverkeer en telde in 1905 een vloot van 202 schepen, waaronder de bekende Wieringer aken. De ONEW heeft de afgelopen jaren met veel vrijwilligers en steun van sponsoren, de mogelijkheden gecreëerd om de nautische geschiedenis van Wieringen en haar schepen uitgebreid aan het grote publiek te presenteren.
In de haven bij "De Havenboet" zijn ligplaatsen voor de 3 varende monumenten; 2 Wieringer aken (WR4 en W173) en een kleiner Skuutje WR60. Ook zijn er plaatsen beschikbaar voor gastschepen. Door de jaren heen is veel kennis vergaard, die nu in een prachtige omgeving verder kan worden uitgedragen. Belangrijk voor de wereld van de erfgoedschepen. Ook worden praktische cursussen georganiseerd op het gebied van het varen met de schepen en bijvoorbeeld ook van het naaien van zeilen van vlasdoek.

Jan Eissens, Stamboekbeheerder
stamboek@ssrp.nl