2023-6 1953: Het Feest der Friese Ronde jachten
Spiegel der Zeilvaart juli-augustus 2023 nummer 6
In de vorige Spiegel schreef Gerard ten Cate uitgebreid over het ontstaan van de Koninklijke Zeilvereeniging Oostergoo die haar 175-jarig jubileum viert. Gerard deed daarvoor archiefonderzoek en stuitte op een bijzondere brief die een mooi tijdsbeeld oplevert van de ontstaansperiode van de SSRP.
Op verzoek van het bestuur van de Koninklijke Zeilvereeniging Oostergoo schreef Gerard ten Cate een Jubileumboek, dat kort na het artikel in de Spiegel verscheen. Uitgebreid onderzoek van het Oostergoo-archief vormt de basis van zijn boek en Gerard vond ook een aantal archiefdozen waarin de ontstaansgeschiedenis van de SSRP is terug te vinden. In zijn jubileumboek schreef hij daarom ook een hoofdstuk over de SSRP, maar zoals dat gaat: voor niet alles wat Gerard vond was plaats in het boek. Oostergoo is vanaf het begin in 1848 actief geweest in het wedstrijdveld van de Ronde en Platbodemjachten en organiseerde vele jaren wedstrijden voor de toenmalige vracht- en beurtschepen. Na de Tweede Wereldoorlog werd echter duidelijk dat het aantal nog bestaande R&P jachten hard was teruggelopen. Het Fries Scheepvaart Museum initieerde daarom de Commissie Stamboek Friese Ronde jachten om te inventariseren welke schepen nog bestonden, een Commissie met Oostergoo-leden als lid. Belangrijke naam in die commissie was Van Waning (later was hij ook de eerste voorzitter van de SSRP en de initiator van de Van Waningprijs).
Nieuwswaardig
Het werk van de commissie resulteerde in 1953 in de eerste reünie voor de nog bestaande Friese Ronde Jachten. De organisatie ervan werd grotendeels gedragen door Herman van Slooten, secretaris van Oostergoo, later ook bestuurslid van de SSRP. Van Waning (Oostergoo-lid en eigenaar van de boeier 'Maartje') was nadrukkelijk betrokken bij de uitvoering, terwijl Jan Loeff, hoofdredacteur van De Waterkampioen, enthousiaste artikelen schreef. Het was vooral deze publiciteit die de Oostergoo-activiteit veel weerklank gaf in geheel Nederland. Sterker nog, het was in die tijd echt NIEUWS in de dag- en weekbladen.
Pareltje in archief
In het Oostergoo-archief vonden we een brief van Van Waning terug uit 1982-1983 en gericht aan de secretaris. Een handgeschreven brief van liefst 13 kantjes in de aanloop naar het 135-jarig bestaan van de Zeilveereeniging. Van Waning vraagt daarin om tijdens het aankomende jubileum aandacht te besteden aan het grote feest van 1953 (3o jaar eerder). In de afgelopen jaren was er veel veranderd in de Ronde en Platbodemwereld en het unieke feest van 1953 was natuurlijk niet te herhalen, maar Van Waning probeerde in een uitgebreide terugblik op de ontwikkelingen duidelijk te maken dat het belangrijk was om het verleden niet te vergeten.
Een paar passages uit zijn brief:
".... Na deze glorieuze samenkomst werden in 1953 en volgende jaren een groeiend aantal eigenaars van Friese Ronde Jachten aangenomen met hun Ronde schepen ingeschreven als lid van de KZV Oostergoo en zij woonden niet in Friesland als voordien gebruikelijk voor Oostergoo-leden. Ze kwamen met hun schepen naar de Jaarvergadering. Zij bleven veelal de gehele zomer in Friesland zeilen en vonden daar ook meer en meer goede winterberging voor hun jachten in een groeiend aantal jachthavens. Zo gingen vele zomers voorbij, mooie zomers en ook hele slechte waarin we zo menige de kou en nattigheid aan boord vergaten. Rond de grote ronde tafel van Oostergoo gezeten met onze Oostergoo vrienden en vriendinnen, genietend van oude en nieuwe verhalen en onze koude leden verwarmend met Beerenburg. Deze "Vrienden van het Ronde jacht werden Stamboekleden genoemd". Ik zelft als zodanig gemerkt in de ledenlijst van `Oostergoo'. Ik was in 1952 het eerste "Stamboeklid" en welhaast zeker nu het oudste in jaren (bijna 82)...."
".... Dertig jaren geleden verzamelde `Oostergoo' een veertigtal Ronde jachten onder haar vlag. Er was slechts een vonk nodig om een oude liefde opnieuw te laten oplaaien van oudere en ook jonge mensen, die in een tijd van wederopbouw na een asgrauwe tijd weer licht zagen. Die vonk spatte uit op 4 juli 1953 toen de Friese boeiers en Jachten in admiraalschap zeilden op het Pikmeer en Wijde Ee onder eskadervlaggen van de KZV Oostergoo. Ik begrijp best dat dit nu niet meer kan en vind het machtig dat `Oostergoo' haar 135ste Jaarvergadering gaat vieren met onze dames er bij (de emancipatie gaat sneller dan voorzitter Buisman in 1948 kon dromen). Niet dat de jongere garde te kort schiet in de handhaving van de Oostergoo tradities. De jaarlijks boeiertocht blijft gelukkig nog steeds gehandhaafd. De nu dertig jaren oude band met de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten werd tijdens haar vijfde Lustrum Renie in 1980 in Grouw nog eens aangehaald...."
Een inkijkje in een prachtig stukje geschiedschrijving over tijdsbeelden, veel te lang om hier helemaal te citeren. Maar wie weet is in de toekomst de verleiding groot om niet gepubliceerde verhalen en documenten nog eens in een volgende uitgave te bundelen. Want: geen heden zonder verleden!
Jan Eissens, Stamboekbeheerder
stamboek@ssrp.nl
SdZ 2023 nr06 juli-augustus - 1953: Het feest der Ronde Jachten