Wachten als verkoopbeleid
13 oktober 2022
Bij de tuindersafslagen in Nederland is het vanzelfsprekend om goede producten niet te verhandelen onder een bepaalde bodemprijs. Onder de prijs verkopen heeft geen zin. Voor de handel is het beter om bij aanvoer van te veel tuinbouwproducten een deel te vernietigen, om de marktprijs op peil te houden. Bij de palinghandel op de Londense vismarkt vanuit Friesland deed de firma W.A Visser en Zn. uit Heeg dat in de 19e eeuw wat slimmer. Zij bewaarden de gevangen aal levend in grote leggers die in Gaastmeer in het water dreven. Daar bij Gaastmeer was enige stroming in het water, zodat de aal in voortdurend vers water lang vitaal bleef. Vervolgens brachten de grote palingaken mondjesmaat deze paling naar de Billingsgate Fishmarket in het centrum van Londen. Mondjesmaat, want bij een beperkte aanvoer kon de prijs hoog blijven. De Friese palinghandelaren in Heeg, Gaastmeer en Workum manipuleerden zo de markt voor eigen gewin. Ze speculeerden op tekorten om vervolgens aal aan te leveren tegen een hoge prijs. Dat was mogelijk, omdat zij een monopolie hadden gerealiseerd bij deze handel in levende aal. De handelaren hadden met deze werkwijze geen haast. Wachten hoorde bij de essentie van deze handel.
Toen in de loop van de 19e eeuw de Theems zo vervuild raakte door de industrie dat de aal in de palingaken door het giftige water van de Theems zou komen te overlijden, bleven de aken met hun levende lading aan de oostkant geankerd liggen in Hole Haven Creek. Een inham in de monding van de Theems, waar een schoon riviertje in uitkwam en de paling gevrijwaard was van het vieze Theemswater. De aal werd met stoombootjes en later een eigen motorscheepje van Hole Haven naar Billingsgate gevaren om daar op een aak die aan de Dutch mooring lag, verhandeld te worden. De paling werd niet verkocht op de markt zelf, want dan moesten de palinghandelaren marktgeld betalen. Nee, de aken hadden een vrije ligplaats aan een ankerboei en de klanten konden met een roeiboot naar de aken komen om paling te kopen. Het handelsmodel van de Friese palinghandelaren was het manipuleren van het aanbod. De klant stond niet centraal. Van de klant werd verwacht dat die zich aanpaste aan wat de handelaren in de aanbieding hadden.
Dat zelfgenoegzame handelen werd natuurlijk een keer afgestraft. In de 20e eeuw werd het monopolie van de Friese palinghandelaren op de Londense markt doorbroken door handelaren die levende aal rechtstreeks in de markthallen van Billingsgate aanboden. Zonder de aal mondjesmaat aan te bieden. Zij brachten verse aal met motorkotters naar de markt en niet met traag zeilende palingaken. In korte tijd was het gedaan met het alleenrecht van de Friese palinghandel. Deze vond zelfs geen passend antwoord op de nieuwe uitdaging van de concurrentie en ging tijdens het interbellum stilletjes ten onder. Wachten als verkoopbeleid werkt, als je geen concurrenten hebt. De klanten zijn echter gebaat bij wat meer beweging bij de handel. En zoals bleek bij de Friese palinghandel, de handelaren uiteindelijk ook.
