De Staverse jol ST22 'Starum'
Dirk Huizinga heeft alle bekende gegevens over de ST22 op een rijtje gezet en komt tot dit eindresultaat (13-05-2019)
Van de Staverse jol HL53 is het aannemelijk dat die in Stavoren gebouwd is bij Ids Strikwerda bij zijn werfje op de Stadsfenne. Het is goed mogelijk dat Ids Strikwerda nog meer jollen heeft gebouwd, maar we hebben daar geen gegevens over. Wel is het mogelijk dat de bouw van een jol door Strikwerda aannemelijk lijkt. Bijvoorbeeld in het geval van de jol ST22 (in het Stamboek geregistreerd in Categorie Z), die in 1896 in Stavoren gebouwd is voor de visser H.C. de Boer uit dat stadje. Een kleine jol van 5.80 meter lengte, die al in 1904 overging naar de recreatie. Toen kocht dhr. Bekersma uit Zwaag deze jol.
In 1904 werd het de vissers duidelijk dat de goede jaren voor de visserij voorbij waren. De periode van slechte vangsten begon in 1903 en zou ruim tien jaren duren. Daarna kwam de Eerste Wereldoorlog waardoor de internationale handel stil viel. De Boer wachtte dat alles blijkbaar niet af. Hij verkocht reeds in 1904 zijn vissersjol.
In die jaren kwam er op de jol een roefje, zoals gebruikelijk. Het scheepje wisselde nog een keer van eigenaar. S.J. van der Veen uit Eernewoude had het en in 1934 werd M. Wiegersma uit Drachten de eigenaar. Later ging Wiegersma wonen in Oranjewoud bij Heerenveen. Hij bleef ermee varen tot in 1951. De jol gaat naar een tandarts in Delfzijl en in 1954 naar C.D. Moulijn, een dominee in Leeuwarden.
In 1984 schenkt dominee Moulijn zijn jol aan het Zuiderzeemuseum en restaureert Erik Slagmoolen de ST22
Daar zal de jol gerestaureerd worden. Erik Slagmoolen is de restaurateur van het museum. Hij ziet restauratie echter niet zitten, gezien de staat van het scheepje en besluit een replica van de jol te maken, die er weer uit ziet als de originele vissersjol uit 1896. In 1988 is het zover dat hij de oude jol goed heeft opgetekend en de nodige mallen heeft gemaakt. Het oude schip kan nu worden gesloopt en de replica ervan wordt gebouwd. Dat scheepje komt in het haventje van het buitenmuseum te liggen met de toelichting dat het de ST22 is van De Boer uit Stavoren, een jol die in 1896 is gebouwd bij Ids Strikwerda in Stavoren.
Waarom zou Ids Strikwerda de bouwer zijn?
Waarom zou dit aannemelijk kunnen zijn? Ten eerste lijkt de jol qua vorm niet op een Roosjenjol. De spiegel wel, maar de kop niet. Ten tweede is de geschiedenis van de jol eenvoudig en overzichtelijk. Er is maar één visser die met dit scheepje acht jaren heeft gevist. Daarna ging de jol over naar de pleziervaart. Er hoeft dus geen misverstand te zijn over de eerste eigenaar en die wist met zekerheid wie zijn jol heeft gebouwd.
Dat is dus anders dan de situatie na de Tweede Wereldoorlog, toen veel jollen in handen kwamen van plezierzeilers, maar niemand meer op de hoogte was van de geschiedenis van die jollen. Ook diverse oud-vissers in Stavoren bleken in die tijd niet te weten dat Douwe Roosjen de werfbaas was die jollen bouwde. Zij kenden uit hun herinnering alleen Ids Strikwerda en natuurlijk de gebroeders Wildschut uit Gaastmeer, die veel langer door zijn gegaan met de bouw van jollen.
In het geval van de ST22 is de opdrachtgever voor de bouw van de jol tevens de enige visser geweest die de jol heeft gebruikt. De particulier Bekersma hoorde dus uit eerste bron wie de bouwer van de ST22 was. In de periode dat Roosjen werfbaas was op de werf binnen de sluis en Strikwerda werfbaas op zijn werfje op de Stadsfenne (en tevens werkzaam bij Roosjen) kan het stellige antwoord, dat de jol bij Strikwerda is gebouwd eigenlijk alleen maar betekenen dat deze jol gebouwd is op de Stadsfenne.
