Dorade

Michel Zweers groeide op met platbodems. Zijn vader begon met een 6,65 m grundel en daarna volgde een 8,10 m Vollenhovense bol. Michel nam het stokje over, maar verruilde met vrouw Dorien de bol voor een 10,05 m De Boer aak, de Dorade. Als ooit een 11,50 m Hoek-aak op hun weg komt, maken ze wellicht nog een keer een overstap.
Michel Zweers woont met zijn vrouw Dorien en zoon Daniël (13) en Bastiaan (10) in De Steeg, op een steenworp van de IJssel, net boven Arnhem. Het is een hechte zeilersfamilie die voor de aak een vaste ligplaats heeft bij de Hommerts, dichtbij Heeg. 's Winters ligt de Lemsteraak in Elahuizen waar Mark, de broer van Michel, de zeilschool "Allemansend" runt. Daar kunnen ze 's winters in een loods ook naar hartelust het onderhoud verzorgen. Michel vertelt dat hij daar, vaak geholpen door Dorien, zeker 15 zaterdagen per jaar mee bezig is. Maar dan vaar je ook ineen uitstekend onderhouden schip. Bij hen thuis zagen we dan ook vers gelakte naam-borden, kluisborden, beretanden en zelfs het scheerhout, waar binnenkort weer de wimpel aan vastgemaakt wordt, liggen. De basis voor het platbodemvaren werd gelegd toen Michels vader, Willem Zweers, in 1978 een 6,65 m grundel kocht bij Kooijman & De Vries. Na het vervangen van de 5 pk Renault door een 7.5 pk Volvo (i.v.m. de stromende IJssel) werd veel vanuit Doesburg gezeild, waar nog meer platbodems van dezelfde werf lagen. De grundel werd te klein en Willem kocht in 1980 een 8,10 m Vollenhovense bol. Na vele jaren genoten te hebben van het varen met de bol stapte hij in 2006 over op een motorjacht en mocht Michel zich vanaf dat moment eigenaar noemen van de Vollenhovense bol.
Toen Michel zijn broer een tijdje hielp als zeilinstructeur, leerde hij zijn vrouw Dorien kennen, dat klikte direct en niet lang daarna diende de bol als huwelijksbootje. In 2005 en 2008 werden hun twee zoons geboren en de bol werd al gauw te klein vanwege de buggy's en kinderzitjes. Ze zeilden toen al het liefst naar de Waddeneilanden en ook de jongens vonden het fantastisch.
In 2013 werd gezocht naar een grotere platbodem. Na veel zoeken vonden ze een 10.05 m De Boer aak in hanzestad Stralsund, dat ligt aan de Oostzee bij de Poolse grens. Michel en Dorien reden erheen en bekeken het schip op de wal. De aak stond al een tijdje te koop en ze hadden wel interesse. Ze vroegen de eigenaar of hij misschien niet wilde ruilen met hun Vollenhovense bol. De man kwam op zijn beurt met het openbaar vervoer naar Elahuizen waar de bol toen lag, en na een grondige inspectie wilde hij wel een deal sluiten. De man bracht zijn aak vervolgens in twee weken, binnendoor via het Mittellandkanaal, naar De Steeg en vandaar ondernam hij, wederom varend op de motor, de lange reis terug met de bol. Oorspronkelijk was de 10.05 m aak in Hamburg ingetimmerd voor chartervaarten voor 5-6 personen. Alles was in wit uitgevoerd met donkere teakhouten lijstjes als contrast. Er werden kennelijk lange tochten mee gemaakt, gezien de 2 x 200 liter dieseltanks en een watertank van 300 liter. Ook waren er maar liefst vijf accu's aan boord.

In de Spiegel is al vele malen over Lemsteraken geschreven. Het was Jan Kooijman zelf die een uitgebreid artikel schreef over de De Boer aken die op zijn werf werden gebouwd. Jan had indertijd de inmiddels gepensioneerde Arie de Boer in Lemmer opgezocht met de vraag of hij geen originele tekening van een kleine Lemmeraak kon kopen. De aken die De Boer had ontworpen en gebouwd waren over het algemeen forse schepen en die kwamen niet voor zijn werf in aanmerking. De Boer haalde uit zijn tekeningenvoorraad echter een potloodtekening uit 1912 met het lijnenplan van een 8,25 m lang aakje dat hij voor visserman J. Steenstra had gebouwd. Jan Kooijman kocht de exclusieve rechten met de afspraak dat de oorspronkelijke lijnen met vijf procent zouden worden vergroot. In tegenstelling tot de meeste andere ronde en platbodemjachten, laten de lijnen van een aak zich namelijk zonder problemen vergroten of verkleinen.
Op basis van de oorspronkelijke 8,25 m aak bouwde Siem de Vries een scheepje voor zichzelf, de 'Sijmen Pot'. Het bleek achteraf een goed leerproject want Siem kwam erachter dat een Lemsteraak bouwen iets heel anders was dan een Vollenhovense bol. Later werd de lengte vergroot tot 8,60 m, een versie waarvan vijf exemplaren zijn gebouwd. Daarna werd een 9,10 m versie getekend en daarvan werden liefst 28 jachten gebouwd. Ontwerper Dick Lefeber was indertijd door Jan Kooijman aangetrokken om bestaande ontwerpen te verbeteren en nieuwe ontwerpen te ontwikkelen. Ted van Rijnsoever vertelde dat Dick een kunstenaar in zijn vak was. Hij paste heel subtiel de lijnen boven water aan, zodat de aak nog wat fraaier werd, vooral in de kop. In 1985 werd de 9,10 m wederom vergroot, dit keer naar 10,05 m. Deze versie kende grote populariteit, want er werden maar liefst veertig van deze Lemsteraken gebouwd.
Door de vraag naar Lemsteraken bouwde Willem H. Stofberg vanaf 1960, en later met zijn zoons Pim en Jan-Willem (Pils), bijna veertig Lemsteraken van 7,50 tot 18 m naar eigen ontwerp. Ze vallen op door hun mooie, sierlijke vorm. Ook Blom in Hindeloopen was heel actief en gespecialiseerd in het bouwen van Lemsteraken naar eigen ontwerp. Toen ik in de jaren zeventig Blom eens belde om te vragen wanneer ze een casco van een Lemsteraak zouden kunnen leveren, was het antwoord: 'Dan moet u zeker nog twee-en-een-half jaar geduld hebben.' Zo lang was de wachtlijst.
Henk Lunstroo die eerder als jonge ontwerper de constructietekeningen voor 'De Groene Draeck' uitwerkte op de toenmalige werf van De Vries Lentsch, ontwierp ook enkele prachtige Lemsteraken. De Boer had immers alleen een lijnenplan geleverd voor 'De Groene Draeck' en dat is niet voldoende om een jacht te bouwen. J.K. Gipon had in zijn oeuvre ook een aantal Lemsteraken, waarvan een behoorlijk aantal gebouwd is. En later ontwierp ook Martin Bekebrede een aantal mooi gevormde Lemsteraken, vanaf 9,35 meter.
De markt veranderde echter drastisch toen André Hoek en Martijn van Schaik zich met het ontwerpen van Lemsteraken gingen bezighouden. Er werden zelfs modellen gesleept in de sleeptank van Wageningen en ir. Piet van Oossanen zette al zijn kennis en zware computers om te kijken of er, binnen de grenzen van de criteria van het Stamboek, verbeteringen mogelijk waren, vooral in het snelheidspotentieel.
Na de grundel, waarvan er vele honderden werden verkocht, is de Lemsteraak misschien wel het traditionele schip waarvan de meeste exemplaren zijn gebouwd. Het is in feite, na de boeier, een van de meest sierlijke ronde schepen, gemaakt in lengtes van 8 tot 17,5 m. (Kijk ook in de Index van de Spiegel en zoek onder het trefwoord `Lemsteraak' of onder een van bovengenoemde namen en je vindt de nummers en pagina's waar de betreffende artikelen staan.
Terug naar de Dorade, de 10,05 m versie van de De Boer aak, die zich inmiddels ruim­schoots heeft bewezen.