2014 nummer 13: Rond 1900 bestonden ze nog: Spiegeljachten
Wat er ooit allemaal is vastgelegd en nog steeds wordt gecorrigeerd en aangevuld.
In de tweede helft van de 17de eeuw nam het zeilen voor ontspanning een grote vlucht. Dat zal wel in verband gestaan hebben met de beëindiging van de 80-jarige oorlog. Er kwamen ruimere mogelijkheden voor luxe en vermaak. Voor het spelevaren werd doorgaans gebruik gemaakt van Spiegeljachten. Dikwijls worden deze jachten beschouwd als een mengvorm van boeiers en statenjachten.
Ze hadden de lijnen van een boeier, waren voorzien van boeierzwaarden en hadden ook een boeiertuig. Achter de mast bevonden zich evenals bij de boeier een roef en een stuurkuip, in Friesland 'bollestâl' genoemd. Achter de stuurkuip hadden de meeste jachten evenwel, in afwijking van boeiers, een paviljoen, zoals dat bij statenjachten voorkwam. De rechte spiegel was rijk met snijwerk voorzien en er bevonden zich ook glasruiten in als lichtscheppingen voor het inwendige van het paviljoen.
Eerst werden de schepen Hekjachten genoemd. Later werden, waarschijnlijk uit pronkzucht, rondom dat hek overdadige sierlijsten aangebracht. Hierdoor kwam de naam Spiegeljacht in gebruik. In vrijwel alle gevallen eindigde de romp onder het berghout in een vlakke spiegel.
In musea zijn veel afbeeldingen van Hek- en Spiegeljachten te vinden. Foto's zijn zeer zeldzaam, omdat in de 19e eeuw en eerder het gelukkig nog steeds bekende boeierjacht zijn voorganger geheel zou overvleugelen.
Wilt u er meer over weten?
Op onze website staan een aantal artikelen waarin ze uitgebreid worden genoemd:
- Scheepshistorie nr. 11: Historie en restauratie van een model door Cor Emke met als aanvulling een aantal historische foto's
- Monografie 11 - Twee Friese spiegeljachten
- Onderscheid moet er zijn - Pleziervaren in Nederland, een cultuurgeschiedenis
- Het water op - 400 jaar pleziervaart in Nederland
Alle vlugschriften "Behoud(t) het Goede" zijn in de SSRP-website verzameld in "Uit het Stamboek - Behoud(t) het goede" in onze verhalenbundel "Goed" Gebundeld.
Hierin bundelen we ons maandelijkse vlugschrift "Uit het Stamboek - Behou(d)t het Goede"; de verhaaltjes over maritieme zaken uit het dagelijks leven van Dirk Huizinga en onze Stamboekbijdrages in de Spiegel der Zeilvaart.