Jan Korneel TH5

Het Visserijregister, dat 40.000 kaarten telt, is online te bekijken op zuiderzeecollectie.nl te bekijken en te doorzoeken.

Deze kaart is één van de resultaten bij het zoeken op visserijnummer TH 5

De W.H. de Vosprijs is in 1972 tijdens de zomerreünie in Zierikzee uitgereikt aan Dhr. en Mw. Sitsen
Door hun zorgen, inspanning en opoffering kon de hengst 'Jan Korneel', gebouwd in 1908 bij Verras aan De Paal in Zeeuws-Vlaanderen, worden gerestaureerd en in oude glorie hersteld.
De restauratie geschiede op de werf van Duivendijk in Tholen die dit jaar 100 Jaar bestaat. In die honderd jaar werden vele prachtige schepen gebouwd en gerestaureerd en is de naam "Duivendijk" een begrip geworden.

In 1981 wordt de Jan Komeel „met bloedend hart" verkocht, nadat vader Jan is overleden. Nieuwe eigenaaren worden het echtpaar Chris Walter en Manfred Brucker uit Düsseldorf, die al jaren een vakantiehuis in Oud Vossemeer hebben. Zij brengen het schip terug naar het eiland Tholen, nieuwe thuishaven wordt Stavenisse. Korte tijd later overlijdt Manfred Brucker naar een verkeersongeluk. Chris Walter vaart voortaan vaak met het echtpaar Rolf en Angelika Bringmann uit Keulen op de 'Jan Komeel', die op Stavenisse bijna thuis zijn daarom dat zij al jaren daar na toe op vakantie komen. En zij hebben ervaring met hengsten: ze zijn toen nog mede eigenaren van de 'Zeeleeuw, ex TH49', de tweede nog behouden hengst met een voormalig Tholense visserijnummer. Op reis naar Oost- en West-Berlijn met Nederlandse platbodems komen de vrienden overeen dat de 'Jan Korneel' in handen van het echtpaar Bringmann zal komen, omdat de kosten voor het onderhoud Chris Walter te zwaar gaan wegen. In de volgende jaren doet het Duitse echtpaar er alles aan om "de 'Jan Korneel'boven water te houden".

Sinds herfst 2006 ligt de "Jan Korneel" op de CNR werf te Rupelmonde. Deze hengst werd gebouwd in 1908 te Hontenisse - Zeeuws Vlaanderen - hoogstwaarschijnlijk op de werf van J.F. de Klerk in Kruispolderhaven. Het werfboek van de Klerk vermeldt een "Nieuwen Hingst van 29 vt vlak" gebouwd in 1908 voor Norbert Rammelo. Waarschijnlijk is dit de 'Jan Korneel' geweest. Eerste thuishavens waren Hontenisse (HON 3) en/of Philippine (PI10). In 1916 wordt de "Twee Gebroeders" omgenummerd tot CLN15. In die periode zijn achtereenvolgens Piet T. Vermeersen, Piet Praet en daarna F.A.E. Vermeersen schipper.
In 1931 wordt het schip naar Tholen verkocht en komt als TH5 bij de familie Schot terecht voor de oestervisserij, een Kromhout 13 Motor wordt ingebouwd. In 1961 neemt het schip voor het laatst, en al zonder zeil en roer, deel aan de mosselfeesten te Yerseke. Door een strenge winter. Wanneer het overgrote deel van het oesterbroed doodvriest, komt er een einde aan de carrière van de hengst. En dan koopt Johannes Cornelis Sitsen uit Bergen op Zoom in 1964 de "Twee Gebroeders", doopt het schip om in "Jan Korneel" en verbouwt het tot jacht: de tweede jeugd begint.
 
Veertig jaar later verkeert het schip weer in deplorabele staat. De "Jan Korneel" komt terecht op de werf van Cees Droste te Hoorn en wordt bekeken door deskundigen. Het resultaat luidt: weggooien of restaureren...

Het is zorgwekkend dat er nu nog maar acht hengsten over zijn. ('D'n Bruinen', 'Jonge Joseph', 'Marie Therese', 'Pegasus', 'Drie Gebroeders (TH49)', 'Jan Korneel', 'Elft (Lemmerhengst)' en 'Isabella (BOU8)'). Daarvan verkeren er een aantal in slechte tot zeer slechte staat. Alleen de uit 1903 daterende hengst de "Jonge Joseph", die later tot jacht werd verbouwd, de in 2006 opnieuw te water gelaten en gerestaureerde D'n Bruinen (1902) en de gerestaureerde TH49 ''De Drie Gebroeders" verkeren in goede staat.

In 2009 ontvangt het echtpaar Bringmann in het Maritiem Museum in Rotterdam tijdens de Winterreünie de W.H. de Vos-prijs.

CONSENT is een uitgave voor de donateurs, sponsors en relaties van de uitgevende organisaties; dit zijn naast VZW Tolerant, de Stichting Museumhaven Zeeland uit Zierikzee en Stichting Behoud Hoogaars. In het blad Consent verscheen in 1997 een artikel met de titel 'De Hengst Jan Korneel'. Het schip dat in een rechter voorspant, de initialen van de Verrassen draagt moet in het begin van deze eeuw in De Paal van stapel gelopen zijn. Of ze in het begin een naam heeft is onbekend, later gaat ze "Twee Gebroeders" heten.
Uit de lijst van nieuw gebouwde schepen in het werfboekje is het niet duidelijk wanneer deze hengst precies gebouwd is: In 1908 zijn bij Verras asleen een hoogaars en een Lemmerhengst als nieuwgebouwd genoemd en is pas in 1909 weer een 'gewone hengst" aangetekend. Dit is niet in de laatste plaats vreemd omdat ook van het onlangs door de SBH aangekochte zusterschip van de Jan Korneel, de TH49 aangenomen wordt dat ze in 1908 bij Verras op de Paal gebouwd is. De huidige eigenaren van de 'Jan Korneel' hebben een Antwerpse meetbrief in hun bezit van 2 augustus 1912, waarin 1908 als bouwjaar wordt aangegeven.

Uiteraard werden beide schepen (de hengsten TH5 en TH49) en in het begin van hun carrière ingezet voor de mossel- en oestervangst, zoals bijna alle hengsten. Het is niet helemaal duidelijk wanneer de TH5 gebouwd is, maar de meetbrief van 1912 vermeld het jaartal 1908 en waarschijnlijk op de werf van J.F de Klerk te Hontenisse. De hengst (afmetingen 11,25 m bij 4,40 m) heeft dan het visserijnummer HON3 en de naam Twee Gebroeders en vaart met een laadvermogen van 10 ton ook bieten en mosselen. Zo'n dubbelfunctie als vrachtschip was voor een hengst normaal.
Vanaf 1916 vaart het schip een tijd als CLN15 vanuit de Clinge. Dan komt de stad Tholen in beeld, als de familie Schot de hengst inzet voor de oestervisserij. Het schip vaart vanaf 1931 met het nummer TH5. Na een zeer strenge winter in 1958 waarin een groot deel van het oesterbroed doodvriest gaat het schip met pensioen en zet Johannes Schot het schip met toebehoren te koop. Voor 7500 gulden verkrijgt Jan Sitsen uit Bergen op Zoom in 1964 niet alleen het schip maar ook de oesterpercelen, de netten en het visgerei en een klein viskotje in de haven van Tholen en tot slot de vergunning om te vissen. Fruitteler Sitsen is door de stadsuitbreiding onteigend en gaat zonder zeiltraditie in de familie op zoek naar een klein zeilbootje. Als hij echter de stoere hengst ziet is het liefde op het eerste gezicht. Samen met zijn zoons Cees en Wim gaat Jan aan de slag.

Ferron de Jager is een jonge zeeman, gepassioneerd voor varend erfgoed. Sinds vorig jaar is hij de trotse eigenaar van de Jan Korneel TH 5. Voor het groot onderhoud heeft hij een steunactie opgezet.
“De Jan Korneel is een hengst, gebouwd in 1908 op de werf van de Klerk in Kruispolderhaven. Een eikenhouten schip ontwikkeld voor de visserij in de Zeeuwse wateren. Waar ooit hengsten en hoogaarzen een hoofdrol speelden op de wateren van de Delta, zijn er op dit momenteel nog maar 8 hengsten over, waarvan enkele in zeer slechte conditie.
Door omstandigheden is er jaren geleden achterstallig onderhoud ontstaan aan het schip. Sinds ik het schip in beheer heb, is er hard gewerkt om de Jan Korneel in varende conditie te houden. Helaas tot de conclusie gekomen; het achterstallig onderhoud heeft al dusdanig veel kwaad aangericht dat het schip toe is aan serieuze reparatie/restauratie.”

Scheepspost: Steunactie voor behoud hengst Jan Korneel

De 21-jarige Ferron de Jager uit Arnemuiden had niet meer dan een fles jenever nodig om een 116-jaar oud schip te bemachtigen. En zodoende is de 'hengst' Jan Korneel uit 1908 sinds dit jaar van de twintiger. Het schip behoeft wel het nodige reparatiewerk, en daarvoor is een doneeractie opgezet.
De video is gemaakt door Ferdinand Koppejan