Wendel

Wendel

De meeste Zuiderzeehavens hadden elk hun eigen type kleine vissersvaartuigen, goedkoper dan hun grote broers en geschikt voor een kleine bemanning. Zo kennen we nog Wieringer, Makkumer, Workumer, Vollenhover en Enkhuizer bollen. Misschien zijn er nog wel meer typen geweest waar we het bestaan niet van weten. Ze leken allemaal op elkaar, maar hadden toch hun onderlinge verschillen, voortkomend uit de plaatselijke omstandigheden, het gebruik en traditie. Van de Enkhuizer bollen die konden profiteren van de hoge wal, lag de lengte over stevens meestal tussen de zeven en acht meter.

In 1964 ontwierp J.K. Gipon voor Kooijman Jachtbouw te Zwijndrecht de 7 meter Enkhuizer bol 'Cadans', De opdracht bestond uit het tekenen van een scheepje met ronde boegen, geschikt voor een bemanning van vier personen, bijvoorbeeld een gezin van man, vrouwen twee kinderen. Gipon koos voor het type Enkhuizer bol omdat hij daarin het best de verschillende eisen kon verwezenlijken. Hij kende het type heel goed. In de Spiegel der Zeilvaart van November 1996 is een een uitbereid artikel van zijn hand over de bol en de Enkhuizer bol in het bijzonder gepubliceerd.

Zijn zwager Hein Kersken jr. had namelijk voor de oorlog op de Westeinder Plas een Enkhuizer bol. Het was een houten vissersschip, dat voor recreatievaart geschikt was gemaakt. De bun was verwijderd en de tuigage was hersteld en verbeterd. Gipon was bij de restauratie behulpzaam geweest en kende vorm en hulpmotor werd gekozen voor een tweecilinder 10 pk Albin benzinemotor, die juist onder de zelflozende kuipvloer kon blijven. De dieselmotoren uit die tijd waren nog te zwaar en te hoog.

De 7.35 meter Enkhuizer bol 'Wendel' is door Willem van der Torre op zijn jachtwerf Delta in Brielle gebouwd in 1969. Het casco van de Wendel werd op de Hiswa besteld. Opdrachtgever was W.J.G. van Loo uit Lochem, die haar bij de tewaterlating de naam 'Bolleke Beer' gaf.

Eigenschappen

Plaquette nummer:657 Zeil nummer: VC140
Categorie:B Tekening nummer:
Type:Enkhuizer bol

Bouw

Bouwjaar:1969 Ontwerper:J.K. Gipon
Werf:Kooijman & De Vries Werf plaats:Deil
Motor:Inbouw Motor type:
Materiaal romp:Staal Materiaal kajuit:Staal
Materiaal zeil:Dacron
Onderwaterschip: Kiel:

Afmetingen

Lengte stevens:7,35 m Breedte berghout:2,74 m
Diepgang:0,60 m Masthoogte water:9,30 m
Oppervlakte grootzeil:0,00 m2 Oppervlakte fok:0,00 m2
Oppervlakte botterfok:0,00 m2 Oppervlakte kluiver:0,00 m2
Oppervlakte totaal:0,00 m2 Oppervlakte overig:0,00 m2

Register Varend Erfgoed Nederland

Registratie nummer:3561 Registratie datum:17-03-2022
Geregistreerd als:Varend Erfgoed

Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip

1969 – 1974 W.J.G. van Loo, Lochem ( Bolleke Beer)
1974 – 2000 J.A.M. Hagen, Ankeveen ( Wendel)
2000 – Nu (laatst bekend) C.J.M. Meester, Kortenhoef ( Wendel)

Geschiedenis

1993

1993

1993: Kronieken der stalen Enkhuizer bollen tot 1993

Klein maar Dapper Kroniek 35 - Wendel

In het boek Klein maar Dapper staat in Kroniek 35 geschreven:

Wij - de familie van Loo - zeilen al jaren (eerst een 16m2 en later een scherp kajuitjacht als we op de Hiswa de Enkhuizer bol van Kooijman en de Vries zien Iiggen. We zijn meteen straal verliefd op het schip. We hebben er thans nog een foto van: de VC 138, helemaal wit. Na lang wikken en wegen hebben we een casco met motor gekocht om het verder zelf af te bouwen. Het casco wordt afgebouwd in een werkplaats in Ankum, een gehucht in de buurt van Dalfsen, waar we vlak bij wonen. Het afladen gaat niet zonder problemen: het is hartje winter met bar en boos weer, want het vriest en het sneeuwt! De loods is van timmerman Zielman, die ons al eerder heeft geholpen. Hij en zijn zoon helpen ons, maar weten weinig van boten, laat staan hoe dit aan te pakken. Maar ze zijn wel handig en inventief. Verder hebben we wat vrienden en bekenden, waaronder Joop Beumer uit Zwolle. Hij heeft een houtbedrijf en is daarnaast fijn-meubelmaker, Hij is verantwoordelijk voor veel ideeen en heeft ondermeer het achterkajuitschot gemaakt en verder het voorluik en het schuifluik. Hij is ook de bedenker van het ingenieuze 'afneembare' teakdek!
Het schip is getuigd door de fa. Slurink uit Zwolle, terwijl de motor verder helemaal is klaargemaakt door Klaas Bruintjes uit Vollenhove. Uiteindelijk wordt het schip op 12 juli 1969 - op een mooie zaterdag - aan de kade van Dalfsen te water gelaten en wordt het gedoopt door de schipperse met een fles 'Cecile de Hardy' met de woorden: "Hierbij doop ik u 'BoIleke Beer' en wens ik u een behouden vaart".

pdf Klein maar Dapper Kroniek 35 - Wendel tm 1993

2000

2000

2000: Nieuwe eigenaar C. Meester

In 2000 heeft C. Meester uit Ankeveen het schip overgenomen van zijn oom J.A.M. Hagen.

2019

augustus 2019

augustus 2019: SdZ augustus nummer 6 - Enkhuizer bol 'Wendel' een echt familieschip

Het is ideaal als een schip door meerdere mensen gebruikt kan worden. En dat is het geval bij Enkhuizer bol Wendel, waaraan drie generaties plezier beleven. Ooit werd de bol door een oudoom geschonken aan Cees Meester, vader van drie zonen. Cees zeilt doordeweeks. Zoon Jeroen trekt er in de weekends en vakanties met zijn vrouw en driejarige dochter op uit. 
in SdZ 2018.9 schreven we uitgebreid over de Enkhuizer bol 'Losbol', een ontwerp van J.K. Gipon. Er was na een expositie op de HISWA in 1964 veel belangstelling voor dit scheepstype en er werden veertien 7 meter lange bolletjes gebouwd door Jan Kooijman in Zwijndrecht die zijn casco's toen nog liet bouwen door Willem van der Torre, op diens jachtwerf Delta in Brielle. Van de daarna ontworpen 7,35 m Enkhuizer bol werden er nog eens achttien exemplaren gebouwd. Dat was een unicum voor die tijd, zeker als je beseft dat de meeste, zo niet alle, van deze bollen eigenlijk nog in de vaart zijn. Dat waren dus echte kwaliteitscasco's! Het casco van de Wendel werd op de Hiswa besteld door W. van Loo uit Lochem. Toen het casco klaar was werd het voorzien van een 2-cilinder Albin diesel van 20 pk, en daarna afgeleverd bij de timmerloods van Zielman in Ankum. Vader Zielman en zijn zoon waren prima timmerlieden, maar hadden van jachten geen kaas gegeten. Samen met Van Loo werd de betimmering aangebracht en in 1969 kon het scheepje, genaamd 'Bolleke Beer', te water. Het jachtje werd gemeten en kreeg zeilnummer VC140, dat nummer staat nog steeds in het, inmiddels weer kersverse, groot zeil. Ondanks de meetbrief worden er weinig wedstrijden gezeild. Jeroen Meester (40), die vanaf zijn jonge jaren heel veel met het bolletje heeft gezeild, merkt op dat het niet zo leuk is om vaak als laatste binnen te komen, soms als de boeien al worden opgeruimd. 'We hebben voor het 4 ton zware scheepje echt veel wind nodig en geen kruisrak, dan gaat het best aardig,' zegt hij. Dat kunnen we zelf constateren als we voor deze reportage een paar uur heerlijk op de Loosdrechtse Plassen zeilen. Er staat een stevige bries en met een knik in de schoot loopt de Wendel best lekker. De bol is nog een tikkeltje loefgierig, maar als de splinternieuwe kluiver wordt gezet, ligt de Wendel helemaal in balans.

pdf SdZ 2019 nr6 augustus - Enkhuizer bol 'Wendel' een echt familieschip

We zijn zeer geïnteresseerd in uw opmerkingen en/of vragen over dit schip. Stuur ze ons!

Terug naar het overzicht