2025 nummer 1: De Stichting Stamboek is in 1955 opgericht.

Vastleggen

Het Stamboek, de SSRP, presenteerde zich in het begin vooral in De Waterkampioen, waar ze in de persoon van Ir. Jan Loeff een warm pleitbezorger vond. Zelf bezat hij de Vollenhovense bol 'Goetzee'. De oprichters zaten duidelijk niet stil. Ze lieten schepen opmeten en tekenen, ze publiceerden het boek “Ronde en Platbodemjachten”. En de individuele scheepseigenaren presenteerden de eigenaren van de schepen presenteerden zich vanaf 1956 op een jaarlijkse reünie. Telkens wisselend ergens in het land georganiseerd. Behalve in de lustrumjaren. Dan werd en wordt de reünie in Friesland gehouden. Dit jaar wordt van die traditie niet afgeweken. In Heeg wordt al aan de organisatie van het komend evenement gewerkt.

Al snel werd de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten een fenomeen, waar men niet om heen kon, wanneer het om Ronde en Platbodemjachten ging. De eerst ingeschreven schepen, waren de schepen die aan het jubileum van de Koninklijke Zeilvereeniging Oostergoo in 1953 deelnamen. Heel snel sloten veel meer eigenaren zich met hun schepen aan. Opvallend was het aantal uitgeviste Botters, die werden ingeschreven. Later verenigden hun eigenaren zich in de Vereniging Botterbehoud. Dit gold ook voor de "uitgevaren" Vachtschepen, waarvan de eigenaren later de LVBHB oprichtten.

Om de geschiedenis van schepen goed te kunnen documenteren was er behoefte aan een sluitend registratie systeem. De verhalen die over onze schepen verteld werden moesten geen fantasieverhalen worden. Immers de werkelijke verhalen over de schepen zijn vaak al geweldig. Een probleem hierbij, dat ondervangen moest worden, was dat de schepen een kenmerk zouden gaan dragen. Immers bij verkoop wil men de naam van een schip nog wel eens veranderen en daarmee uit beeld verdwijnen. Dat terwijl het Stamboek nastreefde schepen en de verhalen die erbij horen traceerbaar te houden. Ook u bent met uw schip onderdeel van dat verhaal.

Het logo en de plaquette

Inmiddels is er zoveel vastgelegd dat je het Stamboekarchief als een groot historisch document kunt beschouwen. Uw schip is er in terug te vinden. Om een schip te kenmerken is er in de begin jaren zestig van de vorige eeuw bedacht dat een bronzen plaquette met een uniek nummer dat in de schepen geplaatst zou kunnen worden, wel eens de invulling van die gedachte zou kunnen zijn. De schrijver, tekenaar W.J. Dijk gaf er invulling aan. Hij ontwierp “het tuigje” op de plaquette, die we allemaal in ons schip geschroefd hebben en die bedoeld is om in het schip gemonteerd te blijven. Het ontwerp dat nog altijd ongewijzigd is, stamt uit 1957.

Documenteren en vastleggen voor het nageslacht

De eerste plaquette met nummer 1 werd toegekend aan de Lemsteraak “De Groene Draeck” van Prinses Beatrix. De laatst uitgegeven plaquette heeft nummer 2405 en is toegekend aan de Lelieschouw 'Fram' van de Scouting Livingstonegroep in Aalsmeer.

Was de plaquette eerst een soort versiersel aan boord, dan is het dat zeker niet alleen meer. Het bewijst bij herhaling zijn diensten. Onze Stamboekbeheerder wordt vaak, vanuit de hele wereld, benaderd over de informatie die verscholen zit achter de plaquette. De (tekst) Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten is via het wereldwijde web overal terug te vinden en het nummer verwijst naar een schip. Dat plaquettes niet altijd in een schip geschroefd blijven weten we al lang. Soms blijft het als tastbaar restant over na de sloop van een schip en houdt de eigenaar het als curiositeit in huis aan de muur. Soms krijgen we een plaquette teruggestuurd. Feitelijk is dit natuurlijk niet de bedoeling, maar de gedachte erachter kan begrijpelijk zijn.

Zo ontdekten we onlangs dat een oud eigenaar het uit zijn schip geschroefd had toen hij het schip naar het buitenland verkocht had. Zo als u zult begrijpen is dit niet de gedachte achter de plaquette. Maar, inmiddels hebben we zo vreselijk vaak ervaren dat de plaquette ons rechtstreeks naar de geschiedenis van een schip leidt, dat er scheepsverhalen gemaakt worden. Immers iedere brief of iedere email van een eigenaar of oud eigenaar wordt rechtstreeks in het archief aan een schip gekoppeld en is veel terug te vinden op de website.

Ooit liepen we tegen een bijzondere puzzel aan. De plaquette was toegekend aan een schip, het was er uitgehaald en in een ander schip gezet. De eigenaren van deze schepen hebben daarmee wel een verhaal verteld, maar dat was volkomen uit de duim gezogen. Achteraf bleek dat het oorspronkelijk ingeschreven schip gesloopt was.

Na zeventig jaar SSRP is dit de waarde van de Stamboek-plaquette. De plaquette is een soort sleutel naar de geschiedenis van uw schip.

Het Vlugschrift "Uit het Stamboek - Behoud(t) het goede" 
wordt samengesteld door Gerard ten Cate.