Jachtwerf Wind & Water - Heeg
Martijn heeft vanaf 1993 langere periodes bij Jachtwerf Piersma gewerkt. Eerst alleen ’s winters, later ook in andere jaargetijden. Zoveel schepen, zoveel restauraties, zoveel mogelijkheden om de fijne kneepjes van het vak van scheepsbouwer te leren. Altijd op zoek naar oude lijnen in een schip en het juiste stuk hout voor oorspronkelijke constructies. Zo ontwikkelde hij gaandeweg een oog voor specifieke kenmerken van schepen en bouwers. Vanaf 2006 werkt Martijn als zelfstandig scheepsbouwer op zijn eigen werf Wind & Water. En daarnaast natuurlijk strijdt hij met zijn gerestaureerde tjotter Hilda, stamboeknummer 345, weer als vroeger om de eerste plaatsen bij wedstrijden.
Jachtbouw als ambacht
Wij bouwen op ambachtelijke wijze ronde jachten van massief eiken. Gangen en berghouten worden met vuur exact in de juiste kromming gebrand. Een kunst die veel ervaring vereist en maar weinigen goed verstaan.
I www.windenwater.nl
Aankoop van een schip
De aanschaf van een rond jacht verdient een goed advies. Je wilt graag voor langere tijd van een schip genieten en daarom is het van belang dat het aan je wensen voldoet en dat je goed zicht hebt op de staat van onderhoud. Wind en Water heeft zelf een aantal schepen in de verkoop, maar adviseert ook bij aankoop van schepen die elders te koop staan. Zie het aanbod.
Spiegel der Zeilvaart juni-juli 2019 nummer 5 - Drukte bij werf Wind en Water in Heeg
Op de voormalige Piersma werf in Heeg, door Martijn Perdijk na de overname omgedoopt tot Jachtwerf Wind en Water, was het dit voorjaar een drukte van belang. Iedereen wilde natuurlijk te water, maar in de timmerloods lagen nog een paar grote projecten, zoals de 'Aurelia' uit 1883.
Aan de monumentale tjotter 'Aurelia' moest nogal wat gebeuren om het scheepje voor de komende generaties te bewaren. Maar daarnaast troffen we bij Wind en Water ook de 'Willemijntje', de 'Maria Pauline' uit 1855, volgens Martijn Perdijk na de 'Bever' het oudste nog varende schip (het vertoont nog de kenmerken van een scheepje dat beroepsmatig werd ingezet) en de boeier 'Otter'. Eerder deze winter voerde Perdijk al een bijzonder grote restauratie uit bij de 'Semper Idem', die er nu weer 50 jaar tegen kan en bij de boeier 'Mientje' werd onder meer het berghout vervangen.
SdZ 2019 nr5 juni-juli - Drukte bij werf Wind en Water in Heeg
Spiegel der Zeilvaart oktober 2016: Martijn Perdijk neemt werf van Pier Piersma over
In SdZ 2016.6 vertelde Gerard ten Cate hoe de boeier 'Vrouwe Maria'' nu 'Flecke Jouwer' bij Jachtwerf Piersma werd teruggebracht in haar oorspronkelijke staat van Fries jacht. Uitgebreid werd beschreven hoe het schip nauwkeurig werd opgemeten en in tekening gebracht, na een behoorlijk grote restauratie die tevens de laatste grote klus van Pier Piersma (68) zou worden. Per 1 oktober trekt Pier zich terug in de oude werfschuur bij zijn historische woonhuis in Heeg. Martijn Perdijk neemt de werfgebouwen en de kraan over en gaat met zijn eigen klantenkring en hopelijk ook die van Piersma, verder om deze rond- en platbodemwerf te behouden en uit te bouwen.
SdZ 2016 nr08 oktober - Martijn Perdijk neemt de werf van Pier Piersma over
Overzicht van de grotere restauraties door Martijn Perdijk van Wind & Water
Martijn heeft in zijn loopbaan al vele ronde en platbodems gerestaureerd. Veel van deze schepen staan ingeschreven in het Stamboek.
Spiegel der Zeilvaart mei 2007 nummer 4: Martijn Perdijk van Landschapsarchitect tot schipper-scheepsbouwer
Martijn Perdijk is behalve een bekwaam scheepstimmerman ook een begenadigd schipper. Tijdens een gesprek in Heeg blijkt dat hij op een heel andere manier in het vak terecht is gekomen dan veel van zijn collega's. Martijn is een denker/doener die precies weet waar hij mee bezig is. Na de voltooide opleiding tot landschapsarchitect is Martijn 's zomers gaan varen en 's winters gaan timmeren. Vele jaren werkte hij 's winters bij Pier Piersma om het vak te leren. Daarna zagen we hem bij Combert Burger in Workum. Bij beide werven werkte hij aan fraaie restauraties van boeiers, Friese jachten en tjotters.
Veel leerde Martijn zichzelf door het compleet restaureren van zijn uit 1882 stammende tjotter Hilda. Hier heeft hij van 1983 tot 2003 aan gewerkt en zij is nu - bijna als nieuw schip - weer in de vaart. Zes jaar lang voer Martijn 's zomers op de twee-mastklipper 'De Welvaart'. Een klipper die hij kon pachten van de eigenaar en waarmee hij zijn sporen in het charteren verdiende. Hij stond bekend om het aantal klanten dat jaarlijks terugkwam aan boord voor weer een weekje zeilen. Dan doe je het als schipper, en als gastheer, goed. 's Winters werkte hij als zelfstandig timmerman bij Piersma en leerde daar de kneepjes van het vak, zoals Pier die bij tjotterbouwer Berend de Jong had geleerd. De laatste anderhalf jaar werkt hij ook enkele dagen per week aan de Palingaak die in Heeg wordt gebouwd. Een grote klus waar met heel zwaar hout wordt gewerkt. Martijn werkt samen met Kees Sars, bouwmeester van het Utrechts Statenjacht, en Pier Piersma. Uiteraard helpen ook enkele vakmensen en veel vrijwilligers mee om de klus te klaren.
SdZ 2007 nr04 mei - Martijn Perdijk van Landschapsarchitect tot schipper-scheepsbouwer
Tiijdschrift Landleven - Martijn Perdijk restaureert ronde houten schepen
Tijdens een zeilvakantie op de boot van zijn ouders zag Martijn Perdijk een kleine houten tjotter liggen. De aankoop en daaropvolgende restauratie bepaalden zijn toekomstige carrière. Bijna dertig jaar later werkt hij als professioneel scheepsrestaurateur en herstelt hij het schip van zijn ouders in oude glorie. Een jeugd diegrotendeels op het water wordt doorgebracht, laat zijn sporen na. De ouders van Martijn Perdijk zijn enthousiaste zeilers en iedere vakantie en bijna elk weekend brengt de kleine Martijn met hen door op het water, vooral in Zeeland en Friesland. Ze varen op een Staverse jol, een voormalige houten vissersboot. Martijn: "Toen in 1936 de Zuiderzee werd afgesloten, was een vloot van duizenden vissersschepen in één klap waardeloos. Sommige van deze schepen vonden een nieuwe bestemming in de pleziervaart, zoals de 'HL53 De Ulft', die mijn ouders later hebben gekocht. De voorgaande eigenaar had er al een kajuit opgezet, een luxe die ze in de visserij niet hadden." Die luxe blijkt overigens wel heel relatief. Het gezin van Martijn is regelmatig met zes personen op weg. "En we sliepen dan ook op de boot", vertelt hij. Wie de boot van slechts zes meter nu ziet, kan het zich nauwelijks voorstellen.
Martijn: "Mijn ouders hebben nog steeds hun HL53, maar na vijftig timmervrije jaren had deze toch echt wel wat speciale zorg nodig. Wegens drukte op de werf had ik er eigenlijk zelf geen tijd voor. Het lastige aan het restaureren van oude schepen is dat er zo veel tijd in gaat zitten dat de kosten van reparatie vaak de waarde van het schip overstijgen. Toch is dat zelden een reden om een schip dan maar weg te doen en te vervangen door een nieuw. Dat zou soms de verstandige keus zijn, maar een schip is meer dan een vaartuig. Het is vaak een varend stuk familiegeschiedenis, waar je een band mee hebt. Dat geldt natuurlijk zeker voor de jol uit mijn jeugd en ondanks mijn tijdgebrek kon ik het niet over mijn hart verkrijgen om er niet mee aan de slag te gaan."
Tijdschrift Landleven mei 2012 - Martijn Perdijk restaureert ronde houten schepen
Spiegel der Zeilvaart juli 2012 nummer 6: Martijn Perdijk restaureert met visie
Wim de Bruijn schrijft: Toen Theo Kampa en ik deze winter bij Martijn Perdijk binnenliepen, was het berghout van de boeier Bever verwijderd. Enkele maanden later kwamen we weer langs en we konden dezelfde foto maken, alleen nu met nieuwe berghouten en boeisels. De Bever is het oudste, nog zeilende, pleziervaartuig van ons land. Het bouwjaar moet rond 1770 zijn geweest. De voorbereidingen voor een restauratie beginnen vaak al jaren voordat de klus zelf begint. Omdat er steeds lekkage was ging Martijn al eens langs in Drimmelen, de thuishaven van de Bever. Eigenaar Jurjen vroeg aan Martijn of hij op zoek kon naar geschikte krommers en ander dik hout om over een paar jaar een nieuw berghout te kunnen maken. Het voordeel is dat je, als je dan eenmaal aan de slag gaat, al redelijk droog hout hebt, dat veel minder krimpt bij verdere droging. Nadat het oude berghout was gesloopt, paste Martijn het verloop van het berghout enigszins aan. Op oude foto's van rond 1900 was te zien dat het berghout toen in de zij vlakker verliep en bij de stevens verder opliep. Uiteindelijk lopen na deze restauratie de middenstukken van het berg-hout achter het zwaard circa 2 cm hoger dan voorheen. In de bochten in voor- en achterschip komen ze weer 2 cm lager uit. En tegen de stevens ligt het berghout weer 2 cm hoger dan na een eerdere restauratie in 1986. Het resultaat is dat de lijnen veel mooier stroken.
SdZ 2012 nr06 juli - Martijn Perdijk restaureert met visie
Spiegel der Zeilvaart mei 2016 nummer 4: Martijn Perdijk - In de Lijn van het Schip
Martijn Perdijk zit al weer 20 jaar in het vak en heeft inmiddels een groep vaste klanten aan zich weten te binden. De boeier 'Constanter' ligt voor de derde keer bij Martijn op de werf. De kopie van de Constanter ligt er achter, althans met die insteek is de 'Otter' ooit gebouwd. Naast de 'Constanter' ligt het Friese jacht 'Hommel' en verderop in de loods vinden we de boeier 'Njord'. Scheepsbouwmeester Martijn Perdijk heeft zijn bedrijf Wind en Water de afgelopen 9 jaar behoorlijk laten groeien. In een tweede loods vinden we nog meer prachtig varend erfgoed: de tjotters 'Eyseend', 'Greate Lieuw' en 'Vrouwe Anna Beatrijs', maar ook het Friese jacht 'Eark' en de Polle-schouw 'Jaega'.
Jarenlang had Martijn Perdijk de naam de 'new kid on the block' te zijn. De jachtwerven Piersma, Brandsma, Van der Meulen en scheepstimmerwerf "De Hoop" vormden de gevestigde orde in Friesland. Inmiddels kan hij zich makkelijk meten met de leermeesters van vroeger. Martijn Perdijk is nu zelf één van de scheepsbouwmeesters die nieuwe leerlingen opleidt op zijn werf. 'Het was behoorlijk opboksen tegen de werven die al lang bestaan. Zij zitten op plekken die de uitstraling hebben van een echte werf en dan vallen mijn loodsen in Heeg misschien te weinig op.' Martijn maakt zich er gelukkig niet druk om. 'Het gaat om het vakmanschap en om het vertrouwen dat scheepseigenaren in je hebben. Dat zit wel goed.' Veel kieskeurige eigenaren brengen hun schepen jaarlijks terug naar de werf en dat doen ze niet zo maar.
`Als ik begin met een restauratie dan besteed ik veel tijd aan kijken naar een schip. Wat zijn de lijnen, hoe is het gebouwd, ik bekijk oude foto's en ga met opzet zelf van voor tot achter en van boven tot onder door het schip heen. Ik moet het zelf zien voor een goede diagnose en om een goed restauratieplan op te kunnen stellen. Ik wil geen onder: Martijn Perdijk laat zien waarom Van der Zee zijn strijkklamp versmalde stempel drukken op het ontwerp, ik wil in de lijn van het schip de restauratie uitvoeren.'
SdZ 2016 nr04 mei - Martijn Perdijk - In de Lijn van het Schip