Aken voor de visserij

De benaming aak is evenals tjalk zo ongeveer een soortnaam geworden, waarmee onderling zeer verschillende schepen worden aangeduid.
Dat is niet zo verwonderlijk. Verschillende groepen in de maatschappij, zoals vissers, vrachtschippers, scheepsbouwers en niet te vergeten het grote publiek, hebben hun eigen manier om schepen in categorieën onder te verdelen en deze te benoemen. Voor aken kan de volgende indeling worden gemaakt.

• Visaken; vissersschepen van de Zuiderzee en de Friese binnenwateren onder zeil, bijvoorbeeld Lemsteraken en Wieringeraken. De bouwwijze van de vissermansaken wijkt sterk af van die van de vrachtschepen.
• Vrachtschepen; niet op steven gebouwd, die onder zeil hebben gevaren. De planken of platen van de scheepshuid in het voorschip, en eventueel ook in het achterschip, bij elkaar worden gehouden zonder gebruik te maken van een stevenbalk. Het vlak (de bodem) is bij de uiteinden van het schip opgelicht.

De typebeschrijvingen voor de aken hebben we onderverdeeld in 2 onderdelen:

1. Deze Familie: Aken voor de visserij (Lemsteraak, Boeieraak, Wieringeraak, Visaak)
2. Familie: Aken voor het vrachtvervoer (Boeieraak, Hagenaar, Zandaak)

In het Stamboek hebben we jaren geleden voor elk individueel schip een tijdlijn geïntroduceerd om de diverse fasen van haar bestaan te presenteren, voor zover we die kennen. Een belangrijke doelstelling van de SSRP. Dit trekken we nu door naar de scheepstypes. Het is een interessant proces, dat veel meer inzicht geeft in de ontwikkeling van het type.
Maar om de ontwikkeling van een bepaald type in een tijdlijn te kunnen zetten, moet je eerst een goed beeld hebben van alle maatschappelijke ontwikkelingen in de afgelopen eeuwen en daarbinnen specifiek die binnen de scheepvaart. Dit visualiseren we in een tijdlijn ontwikkeling Ronde en Platbodemjachten.
Aanpassingen aan een bepaald type kwamen in het verleden tot stand dankzij de kennis en kunde van de scheepsbouwer en de wensen van de opdrachtgever. Deze evolutie duurt tot op de dag van vandaag voort, sinds 1955 ook met behulp van moderne technieken die ontwerpers ter beschikking hebben. Zoals gezegd geeft de tijdlijn individuele schepen een plaats in de geschiedenis en bovenal een eigen gezicht.